مقدمه: برنامه پزشک خانواده با هدف کاهش هزینه‌های غیرضروری در برنامه پزشک خانواده، از سال 1384 در روستاها و شهرهای زیر 20 هزار نفر به اجرا درآمد. در این پژوهش، این هدف با معیار جامعیت مراقبت‌ها در سطح 17 مرکز بهداشت شهرستان گرگان ارزیابی گردیده است. روش پژوهش: ارزیابی در یک دوره 24 ماه و در 17 مرکز بهداشت روستایی شهرستان گرگان بر اساس مدل رگرسیونی خطا-تصحیح در چارچوب مدل داده‌های ترکیبی با استفاده از نرم‌افزار تحلیل اقتصادسنجی Ewios8 انجام گردید. نتیجه تخمین رگرسیونی در ابتدا میزان جامعیت مراقبت‌ها را نشان می‌دهد و سپس با استفاده از ضرایب تاثیر جامعیت مراقبت‌ها برکاهش هزینه‌های غیرضروری نشان می‌دهد. یافته‌ها: مطابق انتظار تأثیر پزشک خانواده برای کاهش هزینه‌های غیرضروری به طور قابل ملاحظه حدود 6/6 % ملاحظه گردید. در مقابل تأثیر پرستار در برنامه پزشک خانواده بسیار ناچیز، حدود 2/0%، و تأثیر خدمات آزمایشگاه تشخیصی نیز در سطح محدود، حدود 7/1%، مشاهده گردید. خدمات عرضه دارو نیز مطابق انتظار نبوده است. نتیجه‌گیری: در برنامه پزشک خانواده برای کاهش هزینه‌های غیرضروری، کامل بودن خدمات قبل از ارجاع یا جامعیت مراقبت‌ها در مراکز بهداشتی درمانی تحت سرپرستی پزشک مراقبت‌های اولیه یا پزشک خانواده ضروری می‌‌باشد. اما انتظارات از جامعیت مراقبت‌ها در مراکز بهداشت شهرستان گرگان به جهت تأثیر محدود مراقبت‌های پرستاری و خدمات آزمایشگاه تشخیصی بر کاهش هزینه‌های غیرضروری هنوز محقق نشده است. Manuscript profile