مقدمه: در دهه های اخیر با توجه به ابتلای شمار زیادی از افراد به بیماری دیابت، گرایش به استفاده از جایگزین های طبیعی برای شیرین کننده ها افزایش یافته است. یکی از مهمترین جایگزین های طبیعی، عصاره گیاه استویا ربادیانا می باشد. در این تحقیق از امواج فراصوت جهت بهینه سازی فرآیند عصاره گیری از گیاه استویا ربادیانا استفاده شد. همچنین روش کروماتوگرافی لایه نازک با عملکرد بالا (HPTLC) به عنوان روشی سریع و دقیق جهت آنالیز کمی عصاره گیری مورد استفاده قرار گرفت. مواد و روش ها: در ابتدا مناسب ترین حلال برای استخراج عصاره آبی گیاه استویا ربادیانا از بین حلال های آب، مخلوط آب-متانول، متانول، مخلوط آب-اتانول و اتانول انتخاب شده و سپس فرآیند عصاره گیری به روش سوکسله (با مدت زمان های مختلف) و با استفاده از امواج فراصوت (با توان ها و مدت زمان های مختلف) انجام شد و میزان عصاره استخراج شده با این دو روش با یکدیگر مقایسه و نتایج مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که آب نسبت به دیگر حلال ها نتایج بهتری برای استخراج نشان می دهد. سپس فرآیند استخراج به کمک سوکسله و همچنین امواج فراصوت انجام شد. بررسی شرایط زمانی مختلف در سوکسله و شرایط مختلف توانی و زمانی در فراصوت، برتری چشم گیر روش فراصوت را در استخراج استویوزید به مقدار g/mlμ 61/811 در مدت زمان 2 دقیقه و توان 90 واتنسبت به روش سوکسله به مقدار g/mlμ 70/795 در مدت 2 ساعت نشان داد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از تابش فراصوت در استخراج شیرین کننده از گیاه استویا ربادیانا می تواند به عنوان یک گزینه مناسب برای بهره برداری آزمایشگاهی و صنعتی مد نظر قرار گیرد. مدت زمان استخراج بسیار کوتاه، استفاده از آب به عنوان حلالی بی خطر، مصرف انرژی اندک و عدم نیاز به روش های آماده سازی پیچیده و وقت گیر و همچنین بهره گیری از روش HPTLC به عنوان روشی سریع، ساده و کارآمد برای شناسایی کیفی و کمی از مزایای روش مورد استفاده در این کار تحقیقاتی است. Manuscript profile