عوامل مؤثر بررشد و توسعه اقتصادی همواره از اهداف اصلی سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است. نظریه‌های اولیه رشد با تکیه بر دو عامل سرمایه و نیروی کار نتوانست تفاوت‌‌ سطح درآمد سرانه و میزان رشد اقتصادی کشورها را به‌خوبی توضیح دهد. در نتیجه نظریه‌های جدید رشد ظهور پیدا کرد و با تکیه بر اقتصاد دانش بنیان و اندازه‌گیری میزان دانش به‌کار رفته در ولیدات یک کشور نظیر شاخص پیچیدگی اقتصادی دستاورد خوبی در این زمینه به‌دست آمده است. هدف این مقاله تخمین و تبیین نقش شاخص پیچیدگی اقتصادی در در رشد اقتصادی 13 کشور منتخب حوزه‌ی MENAT برای 10 سال (2017- 2008) با استفاده از داده‌های پانل و با بهره‌گیری از مدل گشتاورهای تعمیم یافته (GMM) به کمک نرم‌افزار Stata 16 می‌باشد. بر اساس نتایج به‌دست آمده به ترتیب متغیرهای: سرمایه انسانی و شاخص پیچیدگی اقتصادی به ترتیب با ضرایب 18/0 و 082/0 دارای ضرایب مثبت، اندازه‌ی دولت، تشکیل سرمایه فیزیکی و حجم تجارت با ضرایب 81/1- ، 09/0- و 42/0- دارای تاثیر منفی، و معنی‌دار بر رشد اقتصادی کشورهای مورد مطالعه داشته اند . بنابراین افزایش سرمایه‌گذاری در تربیت نیروی انسانی نوآور و خلاق و گسترش پیچیدگی اقتصادی و شاخص‌های آن می‌تواند رشد اقتصادی بالاتری برای این منطقه به ارمغان آورد. ضریب پایین شاخص پیچیدگی اقتصادی در این کشورها بیانگر عدم توجه کشورهای مذکور به تولید محصولات با فناوری بالا بوده است. Manuscript profile

امروزه صنعت گردشگری یکی ازپویاترین بخش‌های در حال توسعه اقتصاد جهان و عامل مهمی در توسعه اجتماعی و اقتصادی مناطق و کشورها است. به طوری که به-عنوان یکی از سه صنایع سودآور درجه اول در جهان شناخته شده است که به منظور بسط و توسعه نیازمند همکاری و توافق عوامل محیطی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی در سطح جامعه می‌باشد، در این راستا پدیده‌ای که اکنون صنعت گردشگری را در ایران و جهان تحت تاثیر منفی قرار داده است بحران کرونا ویروس است. که در این مقاله با استفاده از تکنیک TOPSIS و رویکرد پانل دیتا تاثیر این ویروس بر مشاغل و درآمدهای وابسته به صنعت گردشگری مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد این ویروس بر شاخص تولید تاخالص داخلی (GDP) تاثیر منفی با ضریب2.48- و بر ضریب تکاثر درآمدی مشاغل مستقیم (Tim) تاثیر منفی با ضریب 27/2- و بر فعالیت‌های فرعی بخش گردشگری (Sij) با ضریب 12/0- تاثیر منفی داشته است. در بین اقتصادانان این اجماع وجود دارد که این اپیدمی تاثیر منفی شدیدی بر اقتصاد جهانی خواهد گذاشت. لذا شناسایی زیان و آسیب‌های این بحران بر صنعت گردشگری که یکی از مهم‌ترین صنعت درآمد زا در کشورهای در حال توسعه است، ضروری و با اهمیت تلقی می‌گردد. Manuscript profile