زمینه و هدف: در مطالعات هیدرولوژی، حفاظت و مدیریت آب، اطلاع دقیق از میزان ظرفیت آبی خاک‌های مختلف و سرعت نفوذ آب به‌منظور اجرای پروژه‌های آبیاری و زهکشی و کنترل فرسایش خاک در حوضۀ آبخیز ضروری است. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر لایه رسی در انتقال حجم آب عبوری در خاک شن‌لومی است روش بررسی: بدین‌منظور در ستون‌هایی به ارتفاع 150 سانتی‌متر و قطر 15 سانتی‌متر با بافت شن‌‌لومی که دارای لایه‌های رسی در داخل ستون به عمق‌های 13 و 20 سانتی‌متر گذاشته شد و تیمارهایی به‌عنوان شاهد بدون لایه رسی در نظر گرفته شد. حجم‌های آب مشخص و یکسانی با غلظت‌های مختلف نمک، به همه ستون‌ها داده شد و نمونه‌گیری حجم آب خروجی از ستون‌ها روزانه انجام شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که لایه رسی به‌خوبی توانسته حجم آب عبوری از ستون را کاهش دهد و با افزایش ضخامت لایه رسی حجم آب عبوری هم به نسبت، کاهش بیش‌تر می‌یابد. نتایج نشان داد با افزایش عمق لایه رسی از شاهد به عمق 20 مقدار آب عبوری اولیه در غلظت 13 میلی اکی‌والان 16 درصد و در غلظت 20میلی اکی والان 35 درصد کاهش‌یافته است. بحث و نتیجه‌گیری: عملکرد متفاوت موجود به دلیل وجود لایه رس با ضخامت متفاوت و بوده است. بافت رس به‌دلیل ریز بودن و تراکم‌پذیری زیاد می‌تواند باعث تأخیر در حرکت آب در خاک شود که از این کند شدن انتقال می‌توان برای جلوگیری از حرکت شیرابه‌ها و آلودگی‌ها به اعماق خاک و آلوده‌کردن آب‌های زیر‌زمینی استفاده کرد. به‌نظر می‌رسد با تغییر عمق لایه رسی هدایت آب نفوذی به لایه‌های زیرین بخصوص در مناطق حساس و کاربردی را بتوان کنترل کرد. Manuscript profile

به منظور شناخت بیشتر نسبت به تاثیرات پدیده­ی تغییراقلیم جهانی، در تحقیق پیش رو اثر تغییرات اقلیمی بر تبخیر- تعرق  و نیاز آبی گندم­های دیم و آبی در منطقه­ی بجنورد مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور، فراسنجهای هواشناسی حداقل و حداکثر دما، بارش و تابش روزانه طی سالهای 1983 تا 2012 از اداره­ی هواشناسی اخذ، و به عنوان داده های مشاهده ای به نرم افزار LARS-WG وارد شدند. فراسنجهای دما و بارش منطقه­ی بجنورد با استفاده از شبیه ساز گردش عمومی HadCM3 و تحت نمایشنامه­های انتشار A1B، A2 و B1 برای سه دوره­ی زمانی 2040-2011، 2070-2041 و 2100-2071 تولید شده، و با استفاده از نرم افزار LARS-WG5 ریزمقیاس شدند. از شبیه ساز  SSM-WHEAT، که دارای قابلیت تغییر در تاریخ کشت می­باشد، برای شبیه سازی رشد گندم استفاده شد. نتایج تغییر اقلیم حاکی از آن بودند که به طور کلی، دمای منطقه تا سال 2100 در تمام ماههای سال روند افزایشی خواهدداشت. همچنین اندازه­ی بارندگی در دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس افزایش، اما در آوریل، می، آگوست و سپتامبر کاهش می یابد. نتایج شبیه سازی با SSM-WHEAT نیز نشان دادند که به خاطر کاهش در طول فصل رشد گندم، اندازه­ی تبخیر- تعرق گندم به­طور کلی تا سال  2100کاهش می­یابد، اما تبخیر-تعرق طی فصل رشد در تاریخ کشتهای دیرتر در دیم­کاری کاهش و در کشت آبی افزایش می­یابد. با کاهش اندازه­ی تبخیر-تعرق، نیاز خالص آبیاری نیز تا پایان قرن حاضر کاهش می یابد، اما در هر دوره­ی زمانی با جابه جایی تاریخ کشت به سمت اواخر پاییز، بر مقدار آن افزوده می­شود. Manuscript profile

روش تحلیل منطقه‌ای به عنوان یکی از مهمترین روشهای برآورد جریان حداقل برای مطالعه خشکسالی در مناطق فاقد آمار کافی به کار می رود. در این تحقیق، تحلیل منطقه‌ای خشکسالی بر اساس روز-های بدون بارندگی با استفاده از داده های 67 ایستگاه سینوپتیک با طول دوره آماری مناسب و پراکنش یکنواخت در سطح کشور ایران انجام شد. پس از مرتب کردن بارندگی روزانه، دوره‌های بدون بارش تعیین و تعداد روزهای بدون بارش در هر ایستگاه مشخص شد. ابتدا مناطق همگن هیدرولوژیک مشخص و سپس مناسب‌ترین تابع توزیع آماری در آن مناطق تعیین شد. به منظور تحلیل فراوانی از برنامه FREQ در محیط MATLAB استفاده شد. حداقل و حداکثر طول دوره آماری بارندگی روزانه به ترتیب با 17 سال داده برای ایستگاه سمنان و 56 سال برای ایستگاه تبریز و چند ایستگاه‌های دیگر می‌باشد. بر اساس نتایج تحلیل منطقه ای، کل کشور ایران به 8 منطقه همگن دسته‌بندی شد. نقشه‌های مکانی حداکثر دوره-های بدون بارش در دوره بازگشت‌های مختلف نشان داد که دوره‌های خشک از شمال به جنوب و از غرب به شرق در کشور طولانی‌تر شده و در کشور سه منطقه مجزا به لحاظ توزیع دوره های خشک قابل تمیز می باشد. در مناطق شمالی دوره‌های بدون بارش کاهش و دوره‌های مرطوب افزایش می یابد که نشان دهنده حساسیت پائین این مناطق به شرایط خشک می باشد. مناطق جنوبی (به‌خصوص استان‌های حاشیه خلیج فارس و دریای عمان) و مناطق مرکزی نیز حساس ترین مناطق به کاهش روزهای بارندگی و افزایش دوره های بدون بارش در دوره بازگشت های مختلف است. Manuscript profile