هدف: حسابداری مدیریت، ابزار قدرتمندی است جهت استفاده از اطلاعات مالی در تصمیم‌گیری¬های مالی و اقتصادی سیاست‌گذاران، برنامه‌ریزان و مدیران داخلی سازمان¬ها. برای مفید و مربوط بودن اطلاعات ارائه شده توسط این سیستم، بایستی این سیستم و اطلاعات تولید شده آن بتواند شرایط مختلف فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی محیط خود را منعکس نماید. برخی از پژوهشگران این حوزه معتقدند که سیستم‌ها و روش¬های به‌کارگرفته‌شده حسابداری مدیریت در اغلب کشورهای درحال‌توسعه، برگرفته از سیستم‌ها و رویه‌های موجود در کشورهای توسعه¬یافته و سازگار با نیازهای استفاده‌کنندگان و رعایت نیازهای اطلاعاتی آن‌هاست؛ لذا هدف از این پژوهش، به پشتوانه نظریه اقتضایی و اقتصاد سیاسی، تدوین مدلی برای تبیین تأثیر عوامل اصلی توسعه بر کارایی و اثربخشی تکنیک‌های حسابداری مدیریت در بهبود کیفیت محیط اطلاعات داخلی سازمان‌ها است. روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ منطق اجرا جزو پژوهش‌های قیاسی - استقرایی و از نظر هدف، یک پژوهش توصیفی است. همچنین از لحاظ شیوه اجرا در گروه پژوهش‌های پیمایشی و از نظر نتایج، کاربردی است. در پژوهش حاضر به دلیل نوع مدل مفهومی پژوهش و وجود چندین متغیر وابسته و وجود متغیرهای پنهانی که هرکدام می‌بایستی به‌وسیله چندین متغیر آشکار سنجیده شوند، از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری بر مبنای واریانس در نرم‌افزار Smart PLS استفاده شده است. در پژوهش حاضر برای گردآوری داده‌های اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از داده‌های گزارش‌های بین‌المللی و برای گردآوری داده‌های مربوط به کیفیت محیط اطلاعات داخلی از صورت‌های مالی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شده است. مدل مذبور از طریق مدل‌سازی معادلات ساختاری تدوین شده است. یافته‌ها: مدل تدوین شده و نتایج آزمون فرضیه‌ها پژوهش نشان داد که عوامل اقتضایی شامل عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در بهبود کیفیت محیط اطلاعات داخلی به‌واسطه کارایی و اثربخشی تکنیک‌ها و ابزارهای حسابداری مدیریت، تأثیر مثبت معناداری دارد. دراین‌بین عوامل اقتصادی و اجتماعی بیشترین تأثیر و عوامل فرهنگی کمترین تأثیر را دارند. اصالت / ارزش‌افزوده علمی: نتایج پژوهش حاضر می‌تواند منجر به توسعه علمی نظریه اقتضایی و اقتصاد سیاسی در حوزه حسابداری مدیریت گردیده و دریچه‌ای جدید در حوزه پژوهشی بر روی پژوهشگران باز نماید، همچنین در حوزه کاربردی پژوهش حاضر با ارائه مدلی شفاف و متناسب با شرایط محیطی حاکم بر جامعه ایران، می‌تواند تصویری روشن از وضعیت فعلی حسابداری مدیریت در ایران را ارائه نماید. Manuscript profile