این پژوهش با هدف بررسی علل پژمردگی تاغزارهای دست کاشت از نظر خصوصیات پوشش گیاهی و خاک در دشت اردستان در محدوده‌ ای با مساحت 94/583 هکتاری انجام شد. نمونه‌برداری از سه منطقه یک هکتاری شاداب، نیمه پژمرده و پژمرده در سه تکرار انجام و مطالعات خاک شناسی و پوشش گیاهی (تراکم و سن) صورت گرفت. به منظور تعیین میزان اثر هر عامل بر پژمردگی تاغ، اطلاعات به دست آمده از بررسی عوامل به دلیل یکنواختی و شرایط یکسان منطقه با روش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی تجزیه واریانس و مقایسه میانگین انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد انبوهی، سن توده، محدودیت ‎‌های خاک pH ،SAR و Ec، کمبود منیزیم محلول در خاک در سطح 99 درصد و سدیم محلول در خاک در سطح احتمال 95 درصد دارای اختلاف معنی‌دار می ‌باشد. به نظر می‌رسد با توجه به شرایط فیزیولوژیک و سازش‌ پذیری گونه تاغ، مقادیر فاکتورهای خاک برای این گونه قابل تحمل می‌باشد و تنها می‌ توان عوامل مسن بودن (سن بالای 15 سال) توده و انبوهی (تراکم بالا در مناطق پژمرده) که باعث ایجاد رقابت بر سر آب و مواد غذایی می‌شود را علت پژمردگی برشمرد. بنابراین پیشنهاد می‌ شود که با استفاده از افراد بومی منطقه، برداشت اصولی از توده‌های تاغ مسن به شرط نظارت کارشناسان مجرب جهت کنترل تراکم و سن تاغزارها و همچنین جلوگیری از آفات انجام گیرد. Manuscript profile