چکیده نماتود مولد زخم ریشه‌ چای Pratylenchus loosi ، مهم‌ترین عامل خسارت‌زای چای در ایران و جهان است. این پژوهش، با هدف بررسی کارائی اصلاح‌کننده‌های آلی نماتودکش در سطح آلوده به عامل بیماری با جمعیت بالاتر از آستانه خسارت و با چهار تیمار در سه تکرار در قالب طرح آماری پایه بلوک‌های کامل تصادفی در ایستگاه تحقیقات چای شهید افتخاری فشالم از توابع شهرستان فومن دراستان گیلان به اجرا درآمد. نتایج نشان داد که در محیط آلوده به بیماری با جمعیت بالاتر از آستانه خسارت، تنها در شاخص درصد رطوبت، تیمار ضایعات توتون با 93/71% بهترین تیمار بود و در شاخص‌های کمی از قبیل جمعیت نماتود در خاک و ریشه در محیط آلوده به p . loosi، تیمار نیمارین یا عصاره گیاه چریش بیشترین تأثیر را نشان داد. در شاخص عملکرد برگ سبز، در میان تیمارها تفاوت آماری ملاحظه نشد، اما نسبت به شاهد آلوده (بدون اصلاح کننده) افزایش عملکرد مشاهده گردید. نتایج به ‌دست آمده در این تحقیق نشان داد که استفاده از نیمارین و ضایعات توتون می‌تواند علاوه بر کاهش جمعیت نماتود در خاک و ریشه، تا حدودی شاخص‌های کیفی را هم بهبود بخشیده و به‌عنوان یک عامل مهم زیستی در مدیریت نماتود مذکور به‌کار گرفته شوند. Manuscript profile

در این تحقیق، اثر بازدارندگی عصاره‌های آبی، اتانولی و متانولی سه گیاه دارویی نعناع‌فلفلی Mentha piperita L.، اکالیپتوس Eucalyptus camaldulensis و سیر Allium sativum بر درصد مرگ‌ و میر تمام مراحل لاروی و بالغین نماتود مولد زخم ریشه چای (Pratylenchus loosi)، در پژوهشکده چای کشور مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه طرح آماری کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. پنج سطح غلظت های مختلف از هر یک از عصاره های گیاهی نعناع‌فلفلی (صفر، ۵۰۰، ۱۰۰۰، ۱۵۰۰ و ۲۰۰۰‌ پی‌پی‌ام)، اکالیپتوس (صفر، ۵۰۰، ۱۱۰۰، ۲۳۰۰ و ۴۰۰۰ پی‌پی‌ام) و سیر (صفر، ۵۰، ۱۲۵، ۲۵۰ و ۵۰۰ پی‌پی‌ام) به عنوان فاکتور اول و فاکتور دوم شامل چهار بازه زمانی ۲۴، ۴۸، ۷۲ و ۹۶ ساعت در نظر گرفته شدند. نتایج حاصل از تأثیر تیمارهای مختلف روی مرگ و میر سن‌‌های مختلف لاروی و بالغین نماتود مولد زخم ریشه چای نشان داد که بین غلظت ها و بازه های زمانی تفاوت بسیار معنی‌داری در سطح احتمال یک درصد وجود دارد. بر اساس نتایج حاصل از مقایسه میانگین اثرات متقابل غلظت × بازه‌ زمانی، هر یک از عصاره ها تأثیر قابل توجهی را در مرگ و میر لاروها و بالغین نشان دادند و نتایج حاکی از کارآیی بالای متابولیت های ثانویه موجود در عصاره های گیاهان مذکور در جهت غیر فعال سازی نماتود مولد زخم ریشه چای بود. بیشترین درصد مرگ و میر لارو ها و بالغین نماتود با استفاده از 500 پی پی ام عصاره سیر پس از گذشت 96 ساعت به ترتیب با 90/93 و 92/90 درصد مشاهده گردید. Manuscript profile