چکیده:یهودیان‌معاصر‌پیامبر(ص)با‌پندارراست‌کیشی و باور به‌خدای‌یگانه،انتظار‌پیامبرومنجی‌‌موعودی‌را داشتند که درعهد‌عتیق به‌نام و ویژگی‌های او اشاره شده‌بود. به‌نظر می‌رسد چنین‌شناختی تعیین‌بخش شیوه‌کنشگری هم‌گرایانه باپیامبر(ص) باشد. اما باخوانش روایت‌های‌تاریخی و روایی، نحوه روی‌آوری‌یهودیان به‌گونه‌دیگر گزارش شده‌است که همین‌امر ضرورت بحث را بیشترآشکار کرده است. سوال‌اساسی این‌ است که با‌وجود این‌شناخت چرا بیشتریهودیان درهم‌کنشی با‌پیامبر(ص) رویه‌خصمانه‌را پیشه‌ساختند و درگامی فراتر علی‌‌رغم پیمان ترک‌تعرض باپیامبر(ص)، چرا به آن وفادار نماندند؟ یافته‌های این‌پژوهش نشان می‌دهد، یهودیان که روح حاکم بر کیش‌آنان مبتنی بر نژاد و قومیت‌خواهی است با درک استقلال اسلام از یهود از طریق مجادلات با پیامبر(ص) و بروز تعارضات فکری ازجمله الوهیت حضرت عزیز، بشری‌خواندن قرآن ،میکائیل به جای جبرئیل به عنوان مأمور وحی و غیره ،شیوه کنش‌گری‌خصمانه‌رادرپیش‌گرفته‌اند.ترس ‌ازبیرون‌ رانده‌شدن‌ رسالت ‌ازخاندان ‌بنی‌اسرائیل‌وانتقال ‌به‌ خاندان‌‌ا‌سماعیل‌بسترساز شیوه‌ مواجهه‌آنان‌با‌ اسلام‌وآموزه‌های‌آن‌را ایجادکرد.این‌مقاله ‌بارویکردی ‌توصیفی‌تحلیلی‌و با شیوه‌کتابخانه‌ای‌ به‌روایت‌های‌تاریخی‌ نگریسته و باعنایت ‌به ‌قرینه‌های‌همبسته‌ به‌ متن‌و زمینه،انگیزه‌های‌حسادت‌جویانه ‌برخاسته‌از قومیت‌گرایی‌و تعارضات‌فکری‌ را به‌ عنوان ‌دوعامل‌ کنش‌گری‌یهودیان بررسی‌کرده است. بنابراین هدف‌اصلی مقاله حاضر تبیین این‌تقابل و بررسی‌علل واقعی آنها در قالب متغیرهای اصلی و مستقل می‌باشد به‌نحوی که بتوان درپرتو آنها توجیهی منطقی برای همه انواع تقابلی که با رسول‌خدا داشتند به‌دست داد. از همین‌رو تقابلاتی که ازآنها یاد خواهدشد همه در قالب متغیرهای وابسته‌ای قلمداد می‌شوند که ناشی از آن علل می‌باشند. بنابراین نکته کانونی در تبیین این‌تقابل‌ها اثبات علل اصلی این تقابل‌ها با ادله و شواهد و مستندات معتبرتاریخی‌است. در راستای تحقق فرضیه و اهداف از پیش گفته، ناگزیر مسایلی که در طول مقاله مطرح می‌گردند به دو دسته تقسیم می‌شوند: دسته نخست انواع تقابل‌هایی است که میان یهود و مسلمین و پیامبر( ص) ایجاد شده و دسته دوم انواع دلایلی‌است که می‌توانند ریشه آن تقابل‌ها به شمار آیند. عللی که متوجه یهود بوده و شاید خود ریشه در روانکاوی شخصیت فردی و اجتماعی ایشان و نیز معرفت شناسی تفکرات و تفاسیر خاصی است که در تقابل با اندیشه‌های قرآنی داشته‌اند. بنابراین دو دسته از مسایل فوق هم معلولها و تقابلها و متغیرهای وابسته را نشان‌می‌دهند و هم علت تقابل‌ها و به دیگر سخن متغیرهای اصلی و مستقل را باز می‌نمایند که محقق می‌کوشد رابطه معنا داری میان این متغیرهای دو گانه ایجاد نموده و به نتایج منطبق با راهبرد و الگوی نظری و نیز معطوف بر عنوان اصلی مقاله دست یابد Manuscript profile

یکی ازعواملموفقیت پیامبر(ص) در جریان‌دعوت، دقت‌نظر آن‌حضرت در انتخاب نمایندگان شایسته فرهنگی است که نقش‌مهمی در توسعه و تثبیت آن‌دعوت ایفاءکرده‌اند. مؤلفه‌هایی همانند، شخصیت پیامبر(ص)، اهمیت قرآن، رسالت، واکنشهای تند و خشونت‌بارجامعه‌جاهلی و قبیلهای، زمینه را فراهم ساخت تا فعالیت‌های فرهنگی سده آغازین رسالت کم رنگ گشته و کمتر مورد توجه پژوهشیان قرار گرفت. مقاله حاضر با استفاده از منابع‌کتاب‌خانه‌ای با ارائه شواهد و داده‌های تاریخی و شیوه توصیفی وتحلیلی، در پی بررسی و پاسخ به پرسش نقش نمایندگان فرهنگی پیامبر(ص) در دعوتگری آموزه‌های دینی، شیوه و خویشکاریآنان در اینگستره بهگونه مستقل است. براساس یافته این جستار، روش عملکرد نمایندگان فرهنگی پیامبر(ص) هرچند دارای ویژگی‌های همسان است، اما تفاوت‌های آن همبسته به عناصری می‌باشد که بخشی از آن مربوط به ماهیت‌کلی‌دعوت، تاثیرپذیری افراد از شخصیت پیامبر(ص) بوده و برخی دیگر در پیوند با مؤلفه‌های روانشناختی نمایندگان درحوزه خلاقیت فردی است. دراین پژوهش بطور ویژه، نحوه کنشگری ‌جعفربن‌ابیطالب به‌عنوان نماینده‌پیامبر(ص) درحبشه مورد بررسی قرارگرفت و ابتکار و خلاقیتهای فردی وی در گفتگو و نشان‌دادن تفاوت باورهاو رسوم جاهلیت، مسیحیت و اسلام، بازنمایی شد. Manuscript profile

چکیدهبا آغاز بعثت و طرح‌ گفتمان‌ دینی، دولةالملاء یا حاکمیت اشراف‌ قریش،گفتمان‌نوین را در تعارض با‌ منافع خویش دیدند و از سال‌چهارم تا چهاردهم بعثت اقدامات گوناگونی برای متوقف‌ساختن آن انجام دادند. یکی از ‌مهمترین کنش‌ها در برابر دعوتگری پیامبر(ص)، اقدام گروه‌ مقتسمین است. براین‌ اساس، جستارحاضر در پی پاسخ به‌ چیستی و پیدایی مقتسمین در دوران آغازین‌ اسلام و شیوه‌ کنشگری آنان دربرابر نو دینی و نودینان است که با رویکردی‌ توصیفی- تحلیلی و شیوه کتابخانه‌ای با بهره‌مندی از قرآن مجید و روایت‌های تاریخی به آن نگریسته است. یافته‌های این‌ پژوهش نشان می‌دهد که گروه مقتسمین با سران ‌قریش در برخورد با پیامبر(ص) همگرا بودند و با اقدامات فرهنگی خود ، موانعی برای کاروان‌های‌ تجاری و زیارتی در گفتمان‌ دینی ایجاد کردند. اما شیوه‌ رفتاری‌پیامبر(ص) و نودینان، در تقابل با تحرکات‌ فرهنگی آنان و مجموعه عوامل مناسبات قبیله‌ای باعث ناکامی و بی اثری کنش ‌های گروه‌ مقتسمین شد. Manuscript profile