علیرغم شماری از تحقیقات تجربی، اثرات التیامی سلول‌های بنیادی بر زخم‌های مزمن هنوز هم با چالش های جدی روبروست. مطالعه حاضر به بررسی اثر تزریق سلول‌های فیبروبلاست جدا شده از پوست ختنه‌گاه بر بهبود هیستوپاتولوژیک زخم دیابتی در موش‌های صحرایی نر پرداخته است. طی این تحقیق تجربی آزمایشگاهی، 24 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار به دو گروه شاهد و تیمار تقسیم‌بندی شدند.گروه‌های شاهد و تیمار با استفاده از استرپتوزوتوسین مورد القای دیابت قرار گرفتند. با استفاده از پانچ بیوپسی، زخم در ناحیه پشتی نمونه‌ها ایجاد گردید. در گروه تیمار سلول‌های فیبروبلاست مشتق از پوست ختنه‌گاه به درون درم تزریق شدند. در روزهای 7، 14 و 21 پس از تیمار التیام زخم با استفاده از مشاهده مورفولوژیک، بررسی بافت شناسی از طریق رنگ آمیزی ائوزین-هماتوکسیلین و اندازه گیری زخم با استفاده از Image j مورد ارزیابی قرار گرفت. داده ها با استفاده از آنالیز واریانس یک طرفه بین گروهها مقایسه شدند. مساحت زخم در روز 14 پس از تیمار در گروه تیمار شده با فیبروبلاست نسبت به گروه شاهد به طور معناداری کمتر بود (001/0 > p). بررسی بافت شناسی و مورفولوژی زخم نشان داد که ضخامت پوست در گروه تیمار در روزهای 14 و 21 نسبت به گروه شاهد دچار افزایش معناداری گردید (01/0 > p). از سویی، عوارض مورفولوژیک در بافت پوست متعاقب تزریق سلول‌های فیبروبلاست مشاهده نگردید. نتایج بیانگر آنند که سلول‌های فیبروبلاست قادر به تسریع التیام زخم دیابتی می باشند بدون آنکه عوارض مورفولوژیک در بافت پوست ایجاد کنند؛ بر این اساس، سلول‌های فیبروبلاست مشتق از پوست ختنه‌گاه می‌توانند در حوزه سلول‌درمانی کاربرد داشته باشند. Manuscript profile