برنامه‌ریزی محله‌ای تمام ویژگی‌ها و ابعاد زندگی شهری را در بر می‌گیرد که با ارزیابی عوامل پیش‌ران آن می‌توان به بالاترین هدف برنامه شهری یعنی عدالت فضایی دست یافت و بستر مناسبی را برای توسعه پایدار شهری فراهم نمود. در همین راستا، هدف اصلی این تحقیق شناسایی عوامل کلیدی و نیروهای پیش‌ران‌ برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل با رویکرد آینده‌پژوهی می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل پژوهشگران در حوزه برنامه ریزی محله ای در شهر اردبیل می باشد. حجم نمونه به روش نمونه‌گیری گلوله‌ برفی 30 نفر بدست آمده است(با اشباع نظری) و برای تجزیه و تحلیل داده‌های این تحقیق از نرم‌افزار میک‌مک استفاده شده‌است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که متغیرهای قوانین و دستورالعمل-ها، بینش راهبردی، سیستم اداری، تفویض مسئولیت و قانونمندی، بالاترین رتبه‌های تأثیرگذاری و متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت ساکنین، توافق جمعی، امنیت و تفویض مسئولیت، بالاترین رتبه‌های تأثیر‌پذیری کلی را داشته‌اند. در حالت کلی از میان 23 متغیر بررسی شده این پژوهش، تعداد 12 متغیر قوانین و دستورالعمل‌ها، سیستم اداری، بینش راهبردی، مسئولیت‌پذیری، طرح‌های بالادستی، قانونمندی، عدالت‌محوری، شفافیت، بستر مشارکتی، تفویض مسئولیت، اثربخشی و پاسخ‌گویی به‌عنوان عوامل پیش‌ران برنامه-ریزی محله‌ای در شهر اردبیل انتخاب شده‌اند. نتیجه‌ این که هرگونه برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل باید نقش کلیدی عوامل مذکور را مورد توجه قرار دهد. این متغیرها در بهبود برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل دارای قدرت نفوذ بالا و وابستگی پایینی هستند و اولویت‌ اول در برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل به حساب می‌آیند Manuscript profile

برنامه‌ریزی محله‌ای تمام ویژگی‌ها و ابعاد زندگی شهری را در بر می‌گیرد که با ارزیابی عوامل پیش‌ران آن می‌توان به بالاترین هدف برنامه شهری یعنی عدالت فضایی دست یافت و بستر مناسبی را برای توسعه پایدار شهری فراهم نمود. در همین راستا، هدف اصلی این تحقیق شناسایی عوامل کلیدی و نیروهای پیش‌ران‌ برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل با رویکرد آینده‌پژوهی می‌باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق شامل پژوهشگران در حوزه برنامه ریزی محله ای در شهر اردبیل می باشد. حجم نمونه به روش نمونه‌گیری گلوله‌ برفی 30 نفر بدست آمده است(با اشباع نظری) و برای تجزیه و تحلیل داده‌های این تحقیق از نرم‌افزار میک‌مک استفاده شده‌است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که متغیرهای قوانین و دستورالعمل-ها، بینش راهبردی، سیستم اداری، تفویض مسئولیت و قانونمندی، بالاترین رتبه‌های تأثیرگذاری و متغیرهای اعتماد اجتماعی، مشارکت ساکنین، توافق جمعی، امنیت و تفویض مسئولیت، بالاترین رتبه‌های تأثیر‌پذیری کلی را داشته‌اند. در حالت کلی از میان 23 متغیر بررسی شده این پژوهش، تعداد 12 متغیر قوانین و دستورالعمل‌ها، سیستم اداری، بینش راهبردی، مسئولیت‌پذیری، طرح‌های بالادستی، قانونمندی، عدالت‌محوری، شفافیت، بستر مشارکتی، تفویض مسئولیت، اثربخشی و پاسخ‌گویی به‌عنوان عوامل پیش‌ران برنامه-ریزی محله‌ای در شهر اردبیل انتخاب شده‌اند. نتیجه‌ این که هرگونه برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل باید نقش کلیدی عوامل مذکور را مورد توجه قرار دهد. این متغیرها در بهبود برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل دارای قدرت نفوذ بالا و وابستگی پایینی هستند و اولویت‌ اول در برنامه‌ریزی محله‌ای در شهر اردبیل به حساب می‌آیند Manuscript profile

مسئلهیابی به مثابه شالوده علم، مبنایی را شکل می‌دهد که نظریه‌پردازی و پژوهشگری با اتکا به آن امکان شکل‌گیری و بالیدن می‌یابند. امروزه رویه غالب در برنامه‌ریزی شهرهای ایران، حرفه و تکنیکی است که از سوی بخش دولتی تجویز می‌شود و حلقه گم‌شده آن مشارکت جامعه مدنی در اداره امور شهری است. هدف این پژوهش شناسایی و تبیین مسائل شهر اردبیل در چارچوب معیارهای مربوط به برنامه‌ریزی محله‌ای است. با استفاده از از روش پیمایشی ابعاد و مؤلفه‌های برنامه‌ریزی محله‌ای شامل مؤلفه‌های کالبدی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، محیط‌زیستی، دسترسی به خدمات شهری و حکمروایی مطلوب شهری مورد سنجش قرار گرفته است. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای فضایی، تعداد 10 محله از مناطق پنجگانه شهر اردبیل (از هر منطقه 2 محله) به عنوان محلات نمونه انتخاب و تعداد 400 پرسشنامه به تناسب جمعیت هر محله به روش نمونه‌گیری تصادفی در محله‌های منتخب توزیع شده است. از نرم‌افزارهای EXCEL، SPSS و از روش‌ آماری t-test و مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است. نتایج آزمون آماری نشان داد مسائل مختلف از نظر ابعاد و مؤلفه‌های برنامه‌ریزی محله‌ای در محلات مختلف شهر اردبیل شرایط متفاوتی دارند. همچنین نتایج مدل‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره دلالت بر مسئله‌دارتر بودن محله شماره 5 از منطقه 4 شهرداری اردبیل و وجود مسائل کمتر در محله شماره 2 از منطقه 1 شهرداری اردبیل دارد. Manuscript profile

Physical urban growth has the most significant impact on the vegetation of surrounding areas; the assessment and analysis of these changes are essential in geography and use different mechanisms. Here, remote sensing is the main technology for assessing expansion and the rate of change of land cover. Accordingly, the present study has been conducted with the aim of evaluating the physical growth of the city of Yazd in the years 1986–2016 and its impact on the trend of urban green space changes through the use of satellite images. This is an exploratory-descriptive research and it is cognitive in terms of the objective. To achieve this objective, the data from remote sensing and geographic information systems are used. The calculation of the trend of physical growth changes indicates that the city area was 3,118.25 hectares in 1986 and it increased to 15,232.47 hectares during a 30-year period; 52 percent of the urban growth was related to the horizontal and sprawl growth of the city. Assessment of the NDVI index showed that the density of vegetation had a tangible decreasing trend so that the sum of good and excellent vegetation was equal to 2,419 hectares in 1986; in 2016, the vegetation decreased to only 1,601 hectares. The maximum decrease in vegetation exactly corresponds with the maximum physical urban growth in the northwestern and the southeastern parts of the city such that the results of the research showed about 818 hectares of vegetation and gardens became constructed lands between 1986 and 2016 Manuscript profile