امروزه برنامه‌ریزی جهت توسعه پایدار روستاها به‌‌عنوان یکی از سرفصل‌‌های مسائل اقتصادی اجتماعی کالبدی و فضایی جای خود را باز نموده است و کشورها سعی می‌نمایند با بسیج امکانات و توانمندی‌‌های خود به اهداف توسعه در تمامی ابعاد اقتصادی و اجتماعی کالبدی فضایی نایل آیند عمران و توسعه روستایی، اقدامی بنیادی است که موجب اصلاح وضع اجتماعی، اقتصاد و فرهنگ روستا‌ می‌شود که یقیناً با ترقی همه‌جانبه روستاها، مناطق شهری نیز تأثیر لازم را گرفته و رشد همه‌جانبه را در جامعه شاهد خواهیم بود. در صورت تحقق این توسعه دو اتفاق بزرگ خواهد افتاد یکی تثبیت جمعیت و دیگری مهاجرت معکوس به روستاها و اگر برعکس روستاها مورد بی‌مهری واقع شوند جمعیت جوان و تحصیل‌کرده و توانمند محیط مستعد و بکر روستا را رها کرده و در حاشیه شهرهای بزرگ ساکن‌ می‌شوند. طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی این امکان را فراهم نموده‌اند که نخست شناخت جامعی از منطقه ارایه شود و دوم اینکه علل و عوامل بروز هرگونه مشخصه اجتماعی اقتصادی و . . . تبیین گردد و سوم به‌عنوان برنامه‌ای جامع در یک افق زمانی ده‌ساله ویژگی‌های مختلف نقاط روستایی منطقه را پیش‌بینی نماید و راهکارهای اجرایی به‌منظور تحقق توسعه پایدار روستایی ترسیم شود. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی نقش طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی در توسعه روستاهای استان اردبیل‌ می‌باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و تأکید بر نگرش کارشناسان دستگاه‌‌های استانی، شهرستانی، بخشی در سه بعد اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، کاربردی ـ محیطی از طریق آزمون آماری به بررسی نقش طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی در توسعه روستاهای اردبیل و نیز به بررسی میزان تحقق‌پذیری پیشنهادهای ارائه‌شده در این طرح‌ها پرداخت‌شده و همچنین مهم‌ترین دلایل عدم تحقق پیشنهادهای مطرح‌شده در طرح‌های مذکور محدودیت اعتبارات عمرانی، ناهماهنگی دستگاه‌ها و سازمان‌های دست‌اندرکار توسعه روستایی و ضعف مشارکت مردمی را‌ می‌توان نام برد. Manuscript profile

امروزه برنامه‌ریزی جهت توسعه پایدار روستاها به‌‌عنوان یکی از سرفصل‌‌های مسائل اقتصادی اجتماعی کالبدی و فضایی جای خود را باز نموده است و کشورها سعی می‌نمایند با بسیج امکانات و توانمندی‌‌های خود به اهداف توسعه در تمامی ابعاد اقتصادی و اجتماعی کالبدی فضایی نایل آیند عمران و توسعه روستایی، اقدامی بنیادی است که موجب اصلاح وضع اجتماعی، اقتصاد و فرهنگ روستا‌ می‌شود که یقیناً با ترقی همه‌جانبه روستاها، مناطق شهری نیز تأثیر لازم را گرفته و رشد همه‌جانبه را در جامعه شاهد خواهیم بود. در صورت تحقق این توسعه دو اتفاق بزرگ خواهد افتاد یکی تثبیت جمعیت و دیگری مهاجرت معکوس به روستاها و اگر برعکس روستاها مورد بی‌مهری واقع شوند جمعیت جوان و تحصیل‌کرده و توانمند محیط مستعد و بکر روستا را رها کرده و در حاشیه شهرهای بزرگ ساکن‌ می‌شوند. طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی این امکان را فراهم نموده‌اند که نخست شناخت جامعی از منطقه ارایه شود و دوم اینکه علل و عوامل بروز هرگونه مشخصه اجتماعی اقتصادی و . . . تبیین گردد و سوم به‌عنوان برنامه‌ای جامع در یک افق زمانی ده‌ساله ویژگی‌های مختلف نقاط روستایی منطقه را پیش‌بینی نماید و راهکارهای اجرایی به‌منظور تحقق توسعه پایدار روستایی ترسیم شود. تحقیق حاضر به‌منظور بررسی نقش طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی در توسعه روستاهای استان اردبیل‌ می‌باشد. در تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و تأکید بر نگرش کارشناسان دستگاه‌‌های استانی، شهرستانی، بخشی در سه بعد اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، کاربردی ـ محیطی از طریق آزمون آماری به بررسی نقش طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی در توسعه روستاهای اردبیل و نیز به بررسی میزان تحقق‌پذیری پیشنهادهای ارائه‌شده در این طرح‌ها پرداخت‌شده و همچنین مهم‌ترین دلایل عدم تحقق پیشنهادهای مطرح‌شده در طرح‌های مذکور محدودیت اعتبارات عمرانی، ناهماهنگی دستگاه‌ها و سازمان‌های دست‌اندرکار توسعه روستایی و ضعف مشارکت مردمی را‌ می‌توان نام برد. Manuscript profile