بی شک یکی از درخشان‌ترین ستارگان آسمان فقاهت شیعه مرحوم علامه حلی است. ایشان سرآمد دانشمندان خویش و در اکثر علوم متداول آن زمان متبحر و متخصص فن به‌شمار می‌رود. از وی کتب بسیاری در دانش فقه به یادگار مانده است که هرکدام به انگیزه خاص و برای افراد خاصی تدوین شده است. با مطالعه بسیاری از آثار فقهی ایشان تبدل رأی و تغییر فتوا به چشم می‌خورد. از باب نمونه و به دلیل اهمیت موضوع، کتاب القضاء به عنوان موضوع مورد تأمل و بررسی انتخاب شده است. دلائل اختلاف آرای ایشان درمبحث قضاء در کتب متعدد همانند ارشاد الاذهان، تحریر الاحکام، قواعد الاحکام، مختلف الشیعه، تذکره الفقهاء، نهایه الاحکام و تلخیص المرام می‌تواند تغییر مبنا، تأثیر از سایر فقهاء اعم از شیعه و سنی، دستیابی به دلیل معتبر جدید و ... باشد که نگارندگان در این مقاله پس از جمع آوری آرای متفاوت و بررسی دلائل اختلاف آراء به دنبال پاسخ به سؤالات مطروحه می‌باشند. Manuscript profile

ابن ادریس تنها فقیه قرن ششم بود که توانست با نقد آرای پیشینیان به ویژه نقد آرای شیخ طوسی راه عرضه افکار نو و تکامل فقه شیعه را هموار سازد ودر عرصه اجتهاد وفقاهت برای خود مبانی ای برگزید که به فقاهت او صبغه خاصی بخشید. کتاب السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی، حاوی فتاوی و نظریات فقهی اوست که برخی از آنها خلاف مشهور بلکه برخی از آنها متفردات وی بوده است. از آنجایی که هدف از این تحقیق بررسی مبانی و چرایی متفرد و شاذ بودن آراء ابن ادریس است، نمونه هایی از این آراء مانند نماز در دو لباس مشتبه، اقرار مبهم، اجرای حد مساحقه و... مورد کنکاش قرار گرفته و با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی، مبانی، مدارک و علت آنها مورد تبیین قرار می گیرد. اعتقاد به عدم حجیت خبر واحد از مهمترین مبانی ابن ادریس است که از یکسو به علت مبنای اصولی ایشان و از سویی به لحاظ بُعد زمانی قرائن موجب شده تا عمل قدما از مرآ و منظر وی مخفی مانده و درنتیجه عدم اطمینان وی به صدور برخی اخبار از معصومین شده، این خود موجبی برای عدم تمسک ایشان به بخش عظیمی از اخبار شده است و در نتیجه به متفرد و شاذ شدن آرای ایشان انجامید. Manuscript profile