ادبیات داستانی انتقادی یکی از بارزترین عرصه‌هایی است که مسائل و معضلات اجتماعی در آن به‌خوبی بازنمایی شده است. در برخی دوره‌های اجتماعی، نویسند‌گان به دلیل خفقان سیاسی جامعه نمی‌توانستند به‌ راحتی عقاید خود را بیان نمایند، از شگردهای بیانی غیرمستقیم مانند تمثیل‌های انتقادی برای بیان آرا و اندیشه‌ها و انتقادات خود بهره می‌گرفتند. از آن‌جا که بررسی تمثیل‌های انتقادی برای نشان دادن اندیشه‌ها و انتقادات از اوضاع سیاسی، اجتماعی و تاریخی جامعه در جهت روشنگری مخاطب ضرورت دارد هدف پژوهش بررسی کنش‌ها و رفتار‌های تمثیلی انتقادی در داستان گنه‌گنه‌های زرد با رویکرد سیاسی و تأثیرات اجتماعی در جهت روشنگری مخاطب می‌باشد. ما در این مقاله برآنیم از متن داستان نمونه‌هایی که بر پایه تمثیل سیاسی، تاریخی و اجتماعی وجود دارد ذکر کنیم و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن را بررسی کنیم و به این پرسش پاسخ دهیم که؛ تأثیر کنش‌ها و رفتار‌های تمثیلی انتقادی با رویکرد سیاسی، اجتماعی و تاریخی در داستان گنه‌گنه‌های زرد در جهت روشنگری مخاطب به چه اندازه است؟ روش گردآوری اطلاعات این تحقیق به شیوه کتابخانه‌ای انجام شده و رویکرد توصیفی - تحلیلی دارد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نویسنده با تمثیل‌های انتقادی با رویکرد سیاسی و تأثیرات اجتماعی کنش‌ها و رفتارهای استبدادی، دیکتاتوری و استعمار و آسیب‌های اجتماعی ناشی از آن را برای روشنگری مخاطب به تصویر کشیده است.

Manuscript profile

«تحليل رفتار متقابل » مجموعه‌اي از نظریات نوین روان درمانی در پاسخ افرادی است که در جستجوی حقایق نامحسوس و غیرقابل ادراکی هستند در رابطه با چگونگی ماهیت تبادلات «میان فردی». مقاله حاضر بر اساس نظریات «اریک برن» روان پزشک صاحب مکتب و نظریه پرداز مطرح مطابق با سیستم تحلیل رفتار و بر پایۀ چگونگی تغییر حالات درونی تحت عنوان «والد، بالغ، کودک » که اضلاع هرم داده ها و پرداخت های بنیادین ذهنی شناخته می شوند، به بررسی مولفه های تبادل و تقابل رفتاری در آثار «شهریار مندنی پور» پرداخته است. بررسی تعاملات شخصیت ها و برآورد عملکرد حالات نفسانی «والد، بالغ، کودک» چگونگی جابه جایی اطلاعات ذهن خودآگاه و ناخودآگاه را نشان می دهد و این مهّم که بالاترین بسامد در روابط «درون فردی» و «میان فردی» مختّص حیطه «والد» است و دو مؤلفّۀ «بالغ» و «کودک» بسامد کمتری در مقایسه با مؤلفّۀ غالب دارند. تحقیق حاضر به روش تحلیلی- توصیفی و در پاسخ به این پرسش که مؤلفّه های روان شناختی تبادل و تقابل در آثار داستانی شهریار مندنی پور کدامند؟ به بررسی شخصیت های آثار مذکور بر اساس نظریه تحلیل رفتار «اریک برن» می پردازد. در دوره معاصر ارتباط مفهومی بسیاری از علوم از جمله ادبیات و علم روان شناختی پیوند چارچوب ادبی رمان و تعاملات شخصیت ها را با نظریات و شاخصه های نوین روان پزشکی معاصر نمایان می سازد. داده¬های این تحقیق پس از استخراج، منطبق با نظریه تحلیل رفتار «برن» بررسی شد، آن چه در پژوهش بینارشته ای حاضر و بر اساس واکاوی روابط بر پایه سیستم تحلیل رفتار به دست آمد اشتراک، تناسب موضوعی و تلفیق زیر ساخت های رمان با مؤلفّه های نوین روان شناختی مکاتب معاصر است و این مهّم که در مبادلات رفتاری، حالت «والد» به عنوان حوزه مبدأ شناخته شد و بالاترین بسامد در واکاوی روابط در قالب «والد-کودک» مشخّص گردید. Manuscript profile