چکیده وضعیت کشورهایی همچون: انگلستان، چین، روسیه و فرانسه به‌عنوان قدرت‌های بزرگ در نظام بین‌الملل، بیانگر این است که تبدیل شدن به یک قدرت بزرگ، نیازمند فعال کردن ظرفیت‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی خاصی است و نبودِ هر یک از این مؤلفه‌ها می‌تواند به عنوان مانعی در راستای تبدیل شدن به یک قدرت تأثیرگذار در سطح بین‌المللی عمل کند. در ارتباط با هند نیز همین وضعیت صادق است. این کشور اگرچه به عنوان ابرقدرت فناوری، بزرگترین دموکراسی جهان و صاحب دومین جمعیت بزرگ جهانی شناخته می‌شود؛ اما از نظر اقتصادی، سیاسی- امنیتی و نظامی- فرهنگی با تهدیدات جدی روبه‌روست؛ برای مثال، بیش از 400 میلیون نفر از جمعیت این کشور با درآمد روزانه یک دلار امریکا زندگی می‌کنند، در سطح منطقه‌ای دارای چالش‌های جدی با چین و پاکستان است که به‌راحتی قابل حل و فصل نیست و از نظر بین‌المللی نیز به‌عنوان یک قدرت تأثیرگذار به رسمیت شناخته نشده است. هدف این پژوهش، بررسی فرصت‌ها و چالش‌های هند برای تبدیل شدن به یک قدرت بزرگ با لحاظ مؤلفه‌های اقتصادی، سیاسی و نظامی- امنیتی بین‌المللی است. روش پژوهش مورد استفاده در این مقاله آینده پژوهی بوده است. Manuscript profile

کشورها در نظام بین الملل کنونی تلاش می کنند با پیوند زدن موضوعات با مکان ها شبکه های مورد نظر را ایجاد کنند. هند نیز از این قاعده مستثنی نیست و تلاش دارد شبکه مدنظر خویش را ایجاد کند. سوال پژوهش این است شبکه سازی در سیاست خارجی هند دارای چه ویژگی هایی است و ایران از چه جایگاهی در راهبرد سیاست خارجی این کشور در اورآسیا برخوردار است؟. نتایج نشان می دهد طبق استراتژی کلان هند، دایره اول راهبرد شبکه سازی سیاست خارجی هند شامل همسایگان بلافصل این کشور با هدف پیوند میان آسیای جنوب غربی با آسیای جنوب شرقی است. حلقه بعد شامل کشورهای حاشیه اقیانوس هند از جمله ایران است. در نهایت حلقه سوم به دنبال پیوند هند با آسیای مرکزی و فراتر از آن در قالب کریدور شمال – جنوب است که البته حلقه های سه گانه همراه با هم یک شبکه را تا اورآسیا می سازند. ایران در حلقه دوم شبکه سازی هند قرار دارد. و هند با حضور در چابهار به دنبال رقابت با چین و پاکستان است. این پژوهش از نظریه شبکه ای به عنوان چهارچوب نظری خویش استفاده می کند و روش پژوهش مورد روش تطبیق مورد با نظریه است. Manuscript profile