برآورد رطوبت خاک سطحی برای مدیریت بهینه منابع آب و خاک ضروری است. رطوبت خاک سطحی، متغیری مهم در چرخۀ آبی طبیعت است که نقش مهمی در تعادل جهانی آب و انرژی به واسطه تاثیر بر فرآینده های هیدرولوژیک، اکولوژیک و هواشناسی دارد. رطوبت خاک به دلیل تغییر پذیری ویژگی های خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و پویایی نیوار در زمان و مکان تغییر می کند. اندازه گیری رطوبت خاک، به طور مستقیم با استفاده از روش های درجا مانند نوترون متر و TDR یا به طور غیر مستقیم به وسیله توابع انتقالی و یا سنجش از دور انجام می شود. از آنجا که اندازه گیری های درجا معمولا در پهنه های وسیع هم هزینه بر و هم زمان بر می باشند، برای برآورد رطوبت خاک در مقیاس های مکانی بسیار بزرگ، می توان روش هایی همچون سنجش از دور را به کار گرفت. هدف از انجام این پژوهش، برآورد رطوبت خاک سطحی با استفاده از شاخص های NDVI، NDMI و LST بود. بدین منظور با استفاده از تصاویر MODIS 1B شاخص های مورد نظر استخراج و با داده های زمینی رطوبت خاک واسنجی و اعتبارسنجی شدند. در این پژوهش، منطقه مورد مطالعه تشریح گردید و سپس با استفاده از شاخص های استخراج شده، مدل برآورد رطوبت خاک به دست آمد. نتایج نشان داد بین مقادیر رطوبت خاک سطحی با شاخص های NDVI، NDMI و LST همبستگی مناسبی (66%) وجود دارد. نتایج صحت سنجی مدل برآورد رطوبت خاک نیز نشان داد که این مدل با میانگین خطای کمتر از 018/0 ، قادر به پیش بینی رطوبت خاک سطحی است، این مقدار خطای اندک، نشان دهنده دقت زیاد مدل پیشنهادی برای برآورد رطوبت خاک سطحی می باشد. Manuscript profile

زمینه و هدف: در حال حاضر مدیریت خطر گردوغبار در مقیاس جهانی و به‌ویژه در منطقه خاورمیانه به یک چالش جدی تبدیل شده است. این تحقیق در استان لرستان با هدف تحلیل زمانی و مکانی وقوع گرد و غبار جهت تسکین و کنترل ریسک در راستای آمایش و توسعه پایدار انجام شده است.روش بررسی: تغییرات طوفان گردوغبار برای 8 ایستگاه سینوپتیک استان در یک دوره زمانی 17 ساله (2016-2000) مورد آنالیز قرار گرفت. برای تغیرات مکانی مدل‌های مختلف درون‌یابی برازش داده شد و مدل با کمترین MAE و RMSE ان‍ت‍خاب‌ شده است. س‍پ‍س‌ ب‍ه‌ ک‍م‍ک‌ م‍دل‌ درون‌یابی کوکریجینگ درون‍‌ی‍اب‍ی‌ ب‍ا ه‍م‍س‍ای‍گ‍ی‌ه‍ای‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ ان‍ج‍ام‌ شده است که‌ ح‍اص‍ل‌ آن‌ ت‍عداد زیادی‌ ن‍ق‍ش‍ه‌ اس‍ت‌. این نقشه‌ها به شبکه سلولی در محیط GIS تبدیل گردید.یافته ها: نتایج حاصل از بررسی سالیانه پدیده طوفان گردوغبار نشان داد که ایستگاه خرم‌آباد با میانگین فراوانی ۴۵روز سال، بیش ترین تعداد روزها را در کل استان مورد مطالعه دارد. بیش‌ترین فراوانی طوفان گردوغبار در ماه‌های ژوئن و ژوئیه و کم‌ترین فراوانی در ماه نوامبر و دسامبر می‌باشد. استان لرستان از نظر تعداد روزهای زیر ۱۰ و یک کیلومتر، به ترتیب بیش از ۲۳ و ۷۱ درصد احتمال خطر بالای طوفان گردوغبار را دارد.بحث و نتیجه گیری: با توجه به خطر بالای گرد وغبار، برنامه‌های پیش‌گیری و کنترل و نیز برنامه‌های سازگاری توسعه‌ای استان پیشنهاد می‌شود که بتوان به اهداف آمایش و حفاظت جهت جلوگیری از توسعه بیابان‌زایی دست یافت. این مطالعه به عنوان یک پژوهش کاربردی می‌تواند نسخه خوبی برای مسئولان، مدیران و دست‌اندرکاران بلایای طبیعی و توسعه استان لرستان محسوب شود. Manuscript profile