تغییر کاربری اراضی به عنوان عاملی پایه در تغییرات زیست محیطی عمل کرده و به یک خطر جهانی تبدیل شده است. بازبینی این تغییرات از طریق تصاویر ماهواره ای و پیش بینی و ارزیابی پتانسیل آنها از طریق مدلسازی می تواند به برنامه ریزان محیط زیست و مدیران منابع طبیعی برای تصمیمات آگاهانه تر کمک کند. هدف این تحقیق بازبینی، مدلسازی و پیش بینی تغییرات کاربری اراضی در دوره 25 ساله 1391-1366 توسط مدل زنجیرة مارکوف-CA (CA-Markov) در منطقه کوهمره سرخی استان فارس است. بدین منظور نقشه های کاربری اراضی با استفاده از تصاویر سنجنده +ETM و TM ماهواره لندست در سه دوره زمانی مربوط به سال های 1366، 1379 و 1391 تهیه گردید. سپس صحت سنجی نقشه ها و آشکارسازی تغییرات انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات دوره اول (79- 1366) با ضریب کاپای 83% و دوره دوم (1391-1379) با ضریب کاپای 88% نشان می دهد که بیش ترین افزایش مساحت در ناحیه مرتع و بیش ترین کاهش مساحت در ناحیه جنگل رخ داده است. به منظور کالیبره کردن مدل زنجیرة مارکوف، نقشه کاربری سال 1391 پیش بینی شد و ماتریس خطای بین نقشه حاصل از مدل سازی و نقشه کاربری مرجع سال 1391، ضریب کاپای 75% بدست داد. سپس نقشه کاربری اراضی برای چشم انداز 1403 با مدل مدل زنجیرة مارکوف-CA پیش بینی گردید. نتایج نهایی حاکی از آن است که بیش ترین تغییر کاربری نسبت به سال 1391، در ناحیه جنگل بوده و به کاربری های کشاورزی آبی و مرتع تبدیل می شود که می تواند در برنامه ریزی آینده توسط مسئولان مورد استفاده قرار گیرد. Manuscript profile

اطلاع از نسبت کاربری های اراضی و نحوة تغییرات آن در گذر زمان یکی از مهم ترین موارد در برنامه ریزی و مدیریت اراضی است. با آگاهی از نسبت تغییرات کاربری ها در گذر زمان می توان نحوة تغییرات در آینده را پیش بینی نمود و اقداماتی پیشگیرانه و مقتضی انجام داد. هدف از این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی کلان شهر تهران در بازة زمانی (1385-1374) است. نقشه های کاربری اراضی برای سال های مورد نظر از تصاویر ماهواره لندست استخراج شد و با استفاده از داده های اتوکد سازمان نقشه برداری و نقشه های موجود اصلاح شدند. برای صحت سنجی نقشه ها، با استفاده از ماتریس خطا، ضریب کاپای 88% به دست آمد و آشکارسازی تغییرات با روش مقایسه پس از طبقه بندی انجام شد. نتایج آشکارسازی تغییرات با ضریب کاپای 91% و ضریب کرامر 88% نشان می دهد که افزایش مساحت در مناطق ساخته شده (68/4603 هکتار)، پارک ها (7/650 هکتار) و سطوح آبی (32/22 هکتار) و همچنین کاهش مساحت در زمین باز (47/4561 هکتار) و پوشش گیاهی (23/715 هکتار) رخ داده است. با توجه به نتایج، بیشترین تغییرات مناطق ساخته شده، در غرب شهر تهران صورت گرفته است. Manuscript profile