در زمان وقوع تنش‌های غیرزنده، غشای سلولی اولین بخش از سلول های گیاهی است که تحت تأثیر تنش قرار می‌گیرد و بسیاری از روابط فیزیولوژیک و بیوشیمیایی سلول و گیاه دچار اختلال می‌شود. به‌منظور بررسی اثرات کاربرد خارجی هورمون های مختلف رشد شامل اکسین (IAA)، جیبرلیک اسید (GA3) و سیتوکینین (6-BAP) به همراه آب مقطر (شاهد) در مرحله‌ی رشد بوتینگ دو رقم گندم (ریژاو و آذر-2)، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه‌ی طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط دیم در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی در سال‌های 93-1392 و94-1393 اجرا گردید. بر اساس نتایج جدول تجزیه واریانس، اثر هورمون های مختلف رشد بر میزان سبزینگی، محتوی نسبی آب، حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II، شاخص زنده‌مانی، پایداری غشای سلول و سرعت فتوسنتز برگ هر دو رقم معنی دار بود. در بین هورمون های رشد، محلول پاشی هورمون‌های سیتوکینین و اکسین در صفات اندازه‌گیری شده برگ بیشترین اثر را داشتند و کمترین میانگین صفات مذکور در عدم پاشش (شاهد) به دست آمد. در بین دو رقم رقم ریژاو نسبت به آذر-2 برتری داشت. همچنین، همبستگی مثبت و معنی‌داری بین پایداری غشای سلول با سرعت فتوسنتز، حداکثر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II و شاخص عملکرد وجود داشت. به‌طورکلی، در شرایط دیم (کمبود آب) با کاربرد خارجی هورمون سیتوکینین در مرحله بوتینگ در رقم برتر گندم ریژاو پایداری غشای سلول، محتوی نسبی آب، سرعت و کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II نسبت به شاهد به‌ترتیب 16، 18، 38 و 45 درصد بیشتر بود. Manuscript profile