نئوسپوروزیس (Neosporosis) بیماری است که توسط تک یاخته ای به نام نئوسپورا کانینوم (Neospora caninum) ایجاد می‌شود و با وقوع سقط جنین در گاو و نیز ایجاد فلج عصبی و عضلانی اندام های مختلف، مخصوصاً فلجی اندام های خلفی در سگ شناخته می‌شود. بیماری نئوسپوروزیس برای اولین بار در سال 1984 در نروژ مورد شناسائی قرار گرفت. سگ تنها میزبان اصلی و همچنین میزبان واسط تک‌یاخته نئوسپورا کانینوم می‌باشد، ولی آلودگی در گاو، گوسفند، بز، اسب و گوزن نیز دیده می‌شود. اهمیت بیماری نئوسپوروزیس در ارتباط با ایجاد سقط جنین در نشخوارکنندگان (مخصوصاً گاو) و خسارات اقتصادی ایجادشده در دامداری‌های صنعتی می باشد که این مسئله باعث شده، مطالعات فراوانی در ایران و جهان در مورد آن انجام پذیرد. برای اولین بار گزارش بررسی بیماری مذکور در ایران در سال 2004 انجام گرفته و از آن سال به بعد، مطالعات فراوانی در مورد آن انجام شده است. در مقاله مروری حاضر، سعی شده است که ضمن معرفی تک یاختهء عامل بیماری و سیر تکاملی آن و روش های تشخیص بیماری، مروری بر مطالعات انجام‌یافته در مورد این بیماری در ایران، از ابتدا تا به امروز، ارائه شود. Manuscript profile