شمارش سلول های سوماتیک (somatic cell count; SCC) شیر یک روش معمول در ارزیابی کیفیت شیر تولیدی و بررسی وضعیت ورم پستان می باشد. ماساژ سبب افزایش سیستم ایمنی سلولی می‌شود.هدف از انجام مطالعه حاضر، بررسی تاثیر ماساژ پستان بر سیستم ایمنی پستان، با توجه به تعداد سلول های سوماتیک و میزان تولید شیر بود.برای این منظور تعداد 14 رأس گاو پرتولید با سن حدود 3 سال که مدت 3 ماه از زایمان شان گذشته بود، انتخاب شدند. سپس در 2 گروه شاهد و تیمار تقسیم بندی شدند. گروه تیمار، روزانه دو بار و به مدت 4 هفته، ماساژ را در ناحیه پستان دریافت کردند. در طی دوره آزمایش نیز هر هفته شمارش سلول های سوماتیک انجام می شد. مقدار تولید شیر نیز یک بار در روز صفر و بار دیگر در هفته ششم که هفته آخر ماساژدهی در گروه تیمار بود، اندازه گیری شد. یافته ها حاکی از افزایش چشم گیر ولی غیرمعنی دار تعداد سلول های سوماتیک (05/0p < /em>>) و کاهش معنی دار میزان تولید شیر در گاوهای گروه تیمار بود (05/0p < /em><). همچنین از لحاظ تعداد سلول های سوماتیک شیر، بین گاوهای 2 گروه تیمار و شاهد، به جز هفته سوم آزمایش، اختلاف آماری معنی داری دیده نشده و نیز هیچ ارتباط همبستگی معنی داری بین تولید شیر و میزان SCC یافت نشد (05/0p < /em>>). اما میانگین تفاوت تولید شیر در بین گروه های تیمار و کنترل در پایان هفته ششم نسبت به هفته اول، اختلاف آماری معنی داری را نشان داد (05/0p < /em><). نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ماساژ طولانی مدت پستان سبب بروز استرس و کاهش ایمنی پستان و براساس آن، کاهش تولید شیر در گاوهای شیری می شود. Manuscript profile