هدف این پژوهش، بررسی نگرش نسبت به علم و فناوری، علوم مدرسه‌ای و محیط‌زیست در بین دانش‌آموزان دورۀ راهنمایی با استفاده از روش پژوهش توصیفی ـ پیمایشی بوده است. بر این اساس از جامعۀ آماری که شامل کلیۀ دانش‌آموزان سال سوم دورۀ راهنمایی شهر اصفهان می‌شد، حجم نمونه 250 دانش‌آموز (120 دختر و 130 پسر) به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای انتخاب شدند. کفایت حجم نمونه از طریق فرمول کوکران برای تعیین حجم نمونه و همچنین جدول مورگان مورد تأیید قرار گرفت. ابزار پژوهش، ترجمۀ فارسی پرسشنامۀ ارتباط آموزش علوم ( ROSE ) سال 2010 بود. ضریب پایایی آلفای کرونباخ برای این مقیاس 94/0 محاسبه شد. یافته‌ها نشان دادند که در مجموع در هر سه مؤلفۀ نگرش نسبت به علم و فناوری، نگرش نسبت به علوم مدرسه‌ای و نگرش نسبت به مسائل محیط‌زیست، نگرش مثبتی در بین دانش‌آموزان وجود دارد. با این حال نگرش مثبتی نسبت به برخی گویه‌های مربوط به این مؤلفه‌ها وجود ندارد. نتایج این پژوهش ممکن است به‌منظور آگاهی‌بخشی به برنامه‌ریزان درسی حوزۀ آموزش علوم راهگشا باشد. براساس یافته‌های مربوط به این پژوهش، وجود نگرش مثبت به علم و فناوری زمینۀ مناسبی را برای آموزش بهتر آن در مدارس فراهم می‌آورد. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر تحلیل کتاب‌های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس بازنمایی مولفه های ماهیت علم بود. روش پژوهش توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری پژوهش شامل کتاب های درسی علوم تجربی پایه‌های ششگانه دوره ابتدایی در سال 1400، روش نمونه‌‌گیری تصادفی ساده و حجم جامعه با نمونه برابر بود. ابزار گرد آوری داده ها چک لیست تحلیل محتوای استاندارد (برگرفته از Phillips et al., 2015) بود. واحد تحلیل شامل جملات و پاراگراف ها، سوالات، شکل ها، جداول، نظرات حاشیه ای یا تعاریف و مراحل مختلف فعالیت آزمایشگاهی یا عملی بود. پایایی ابزار از طریق محاسبه شاخص هولستی 82/0 برآورد شد. تحلیل داده ها با استفاده از شیوه جبرانی‌ پردازش داده‌های فراوانی، یعنی آنتروپی شانون انجام گرفت. نتایج نشان داد که بیشترین توجه کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی مربوط به مولفه علم به عنوان شیوه پژوهش و کمترین میزان توجه کتاب های درسی علوم دوره ابتدایی مربوط به مولفه علم به عنوان تعامل میان علوم، فناوری و جامعه بود . نتایج همچنین نشان داد که نسبت متوازنی در توزیع مولفه ها در کتاب های درسی علوم رعایت نشده است. نتیجه کلی پژوهش حاکی از آن بود که چگونگی توزیع مولفه‌های ماهیت علم در کتاب‌های درسی علوم دوره ابتدایی بر اساس یافته‌های این پژوهش نیازمند بازنگری است. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر بررسی ساختار عاملی پرسشنامه 25 سؤالی سنجش انگیزش تدریس اعضای هیئت‌علمی در آموزش عالی بود. جامعۀ آماری پژوهش شامل همۀ اعضای هیئت‌علمی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال تحصیلی 97-1396 بود (621 نفر) که با روش نمونه‌گیری نسبتی، 244 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. همسانی درونی پرسشنامه پژوهش از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ 86/0 برآورد گردید. برای بررسی ساختار عاملی پژوهش، از روش تحلیل عاملی تأییدی (CFA) در نرم‌افزار تحلیل ساختار‌های لحظه‌ای نسخۀ 23 استفاده شد. به‌منظور تحلیل نتایج، از دو گروه شاخص اصلی نیکویی برازش تطبیقی و مقتصد استفاده گردید. نتایج نشان داد که چهار عامل کارآمدی فردی، علاقه، تلاش و کارآمدی برونداد دارای وزنی معنی‌دار در تبیین سازه انگیزش تدریس اعضای هیئت‌علمی هستند. همچنین دو زیرمقیاس‌ کارآمدی فردی: زمینه و کارآمدی فردی: عمومی، دارای وزنی معنادار در تبیین سازه کارآمدی فردی هستند. بر این اساس، این پرسشنامه با حذف 6 سؤال، ابزار مطلوبی برای سنجش انگیزه تدریس اعضای هیئت‌علمی در آموزش عالی ایران است و عوامل تلاش، علاقه، کارآمدی فردی و کارآمدی برونداد، به ترتیب بیشترین تأثیر را در سنجش انگیزش تدریس آنان دارد. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر شناسایی و تحلیل روندهای پژوهش برنامه‌درسی در آموزش عالی ایران بود. روش پژوهش، تحلیل محتوای اسنادی از طریق تحلیل مضمون، و ابزار پژوهش نیز چک‌لیست محقق‌ساخته تحلیل مضمون بود. در این پژوهش همه مقالات حوزه برنامه‌درسی آموزش عالی در نشریات علوم تربیتی از سال 1390 تا ابتدای سال 1400، بررسی و با نمونه‌گیری هدفمند، تعداد 1321 مقاله برای مطالعه انتخاب گردید. روش پژوهش در بخش کیفی تحلیل مضمون بود که طی آن مضامین پایه، سازمان دهنده و فراگیر استخراج شدند. به منظور تحلیل مضامین استخراج شده به شکل کمی، از آماره‌های فراوانی و درصد استفاده شد. روایی ابزار از بُعد محتوایی توسط متخصصان برنامه درسی تایید شد. پایایی ابزار نیز با روش ضریب پایایی هولستی (Holsti's reliability index) برآورد گردید. نتایج نشان داد که مضامین یاددهی - یادگیری، محتواهای موضوعی و حوزه های محتوایی برنامه درسی، روش های تدریس و آموزش الکترونیک، بیشترین نمود را در روند‌های پژوهش در برنامه‌درسی آموزش عالی داشتند. از میان عناصر برنامه ‌درسی، عنصر اجرای برنامه ‌درسی مورد توجه بیشتری بود. روش پژوهش کیفی، روش غالب مورد استفاده در پژوهش‌ها بود، دانشجویان عمده‌ترین مشارکت‌کنندگان در پژوهش‌های مورد بررسی بودند و قلمرو مکانی بیشتر پژوهش‌ها، منطقه‌ای بود. به طور کلی این نتیجه حاصل شد که روند پژوهش‌ها در حوزه آموزش عالی از بُعد مولفه‌های مورد بررسی در این پژوهش از توازن مناسبی برخوردار نیستند. بر این اساس، پیشنهاد می شود که نشریات با مشخص‌کردن خلأ ها و نیازها، در فراخوان‌های خود به جذب مقالات تخصصی و ویژه در راستای نیازهای موضوعی پیشنهاد شده در این پژوهش اقدام نمایند. Manuscript profile