محمد بن زکریای رازی از جمله مشهورترین پزشکان تمدن اسلامی است که آراء و آثارش جایگاه مهمی در تاریخ پزشکی اسلام و جهان دارد. در بین آثار او، کتاب الحاوی فی الطب از شهرت بیشتری برخوردار است. بسیاری از نویسندگان قدیم و جدید، این کتاب را همان کتاب الجامع او که اکنون مفقود است دانسته اند؛ حال آن که شواهدی در دیگر آثار رازی، آثار پزشکی دوران بعد از وی و فهارس اسلامی وجود دارد که احتمال جدایی این دو اثر را پیش می کشد. مقالۀ حاضر می‌کوشد تا با بررسی شواهد مختلف در منابع موجود، ضمن بیان شباهت ها و تفاوت های این دو اثر، یگانگی یا تفاوت آن‌ها را نشان دهد. بنا بر بررسی های صورت گرفته، شواهد و دلایل ما برای یکی دانستن این دو اثر بیش تر است، هرچند نظر قطعی در این باره با توجه به باقی نماندن نسخه ای از کتاب الجامع امکان پذیر نیست. Manuscript profile