سلنیوم به‌دلیل داشتن خواص آنتی اکسیدانی و فیزیولوژیکی به‌عنوان یک عنصر میکرو در نظر گرفته می‌شود. نقش مثبت سلنیوم در کاهش تأثیرات شدید تنش های محیطی مختلف در گیاهان، هنوز ناشناخته بوده و نیاز به بررسی دارد. در این تحقیق تأثیر سلنیوم بر افزایش تحمل به خشکی پیاز توده‌ی زرد اصفهان به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد بررسی قرار گرفت. در شرایط گلخانه‌ای، فاکتور اول شامل تنش خشکی در سه سطح (صفر، 50 و 25 % ظرفیت زراعی) و سطوح مختلف سلنیوم در سه سطح (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم بر لیتر سلنات سدیم) بود. محلول‌پاشی برگی سلنیوم طی دو مرحله، مرحله‌ی اول محلول‌پاشی در زمان شروع تنش (مرحله‌ی شروع تولید سوخ) و مرحله‌ی دوم دو هفته پس از شروع تنش (مرحله‌ی توسعه سوخ) انجام شد. در هر سه سطح تنش خشکی، با افزایش غلظت سلنیوم ارتفاع دانه رست (66/62 سانتی‌متر)، تعداد برگ (66/11) و وزن تر (82/36 گرم) و خشک سوخ پیاز (66/4 گرم) افزایش یافت. برخلاف تنش خشکی، سلنیوم خصوصیات فیزیولوژیکی (فنل کل، فلاونوئید، قند محلول کل، محتوای نسبی آب برگ و هدایت روزنه‌ای) پیاز را افزایش داد. افزایش رشد پیاز در شرایط تنش خشکی به خاصیت آنتی‌اکسیدانی سلنیوم نسبت داده می‌شود. با توجه به این‌که سلنیوم در غلظت‌های بالا به‌عنوان اکسیدان عمل کرده و رشد را کاهش می‌دهد، غلظت 10 میلی‌گرم بر لیتر سلنیوم مشکلی برای پیاز نداشت و باعث افزایش رشد دانه رست و سوخ پیاز شد. بر اساس نتایج این تحقیق، استفاده از سلنیوم می‌تواند سیستم دفاعی آنتی‌اکسیدانی را در شرایط تنش خشکی بهبود بخشد. Manuscript profile

پیاز از جمله گیاهان دارویی است که در طب قدیم کاربرد فراوانی داشته و خاصیت ضدمیکروبی آن اثبات شده است. همچنین در میان سبزی ها دومین رتبه را بعد از گوجه فرنگی از نظر ارزش اقتصادی به خود اختصاص داده است پیاز در رژیم غذایی ایرانی ها اهمیت زیادی دارد. در این مطالعه، اثر سطوح مختلف نیتروژن (56، 112، 168 و 224 میلی گرم بر لیتر نیتروژن) در محلول غذایی هوگلند بر برخی ویژگی های فیزیولوژیکی و خاصیت ضد میکروبی عصاره ی متانولی سوخ در قالب طرح کاملاً تصادفی و با 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت و بیشترین میزان اثر بازدارندگی عصاره ی متانولی سوخ در غلظت 30/0 میلی گرم بر لیتر مشاهده گردید. با توجه به نتایج به دست آمده نیتروژن تأثیر مثبتی بر میزان خاصیت ضد میکروبی عصاره ی سوخ داشت و با افزایش غلظت نیتروژن در محلول غذایی تا غلظت 224 میلی گرم بر لیتر خاصیت ضد میکروبی عصاره ی سوخ افزایش پیدا کرد. باکتری باسیلوس سابتیلیس بیشترین میزان رشد و باکتری استافیلوکوکوس اورئوس کمترین میزان رشد را داشتند. با افزایش غلظت نیتروژن در محلول غذایی میزان فعالیت آنتی اکسیدانی، فنل کل، فلاونوئید کل و اسید آسکوربیک افزایش نشان داد. افزایش میزان این ترکیبات با افزایش میزان خاصیت آنتی باکتریایی عصاره ی سوخ همراه بود که بیانگر نقش این ترکیبات در خاصیت آنتی باکتریایی پیاز است. در سال های اخیر مصرف پیاز به دلیل طعم و فوایدی که در سلامتی بشر دارد افزایش یافته است. ویژگی های مفید پیــاز عمـدتاً به میـزان بالای ترکیبات سـولفوره و فلاونـوئیدهای آن مرتبط است، زیرا که نقش آنتی اکسیدان، ضد میکروبی و ضد سرطانی این ترکیبات اثبات شده است. نیتروژن بر خاصیت بازدارندگی عصاره ی متانولی سوخ تأثیرگذار بود که این می تواند به دلیل تأثیر نیتروژن بر میزان متابولیسم ترکیبات گوگردی و فلاونوئیدهای موجود در سوخ باشد. Manuscript profile

سلنیوم یک عنصر غذایی مهم برای حیوانات و انسان است که در بسیاری از گونه‌های گیاهی نیز نقش مؤثری دارد. نقش مثبت سلنیوم در کاهش اثر تنش‌های محیطی مختلف بر گیاهان مورد تأیید قرار گرفته است. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی اثر سلنیوم بر برخی شاخص‌های رشدی و فیزیولوژیکی بالنگوی شهری (Lallemantia iberica L.) در شرایط تنش خشکی می‌باشد. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در شرایط گلخانه اجرا گردید. فاکتور اول شامل سطوح مختلف رطوبت (آبیاری کامل، 25، 50 و 75 درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم شامل غلظت‌های مختلف سلنیوم (صفر، 5 و 10 میلی‌گرم بر لیتر سلنات‌سدیم) بود. محلول‌پاشی برگی سلنات‌سدیم طی دو مرحله انجام شد. سلنیوم برخلاف تنش خشکی، وزن خشک ساقه و برگ، طول گل‌آذین و میزان نسبی آب برگ را افزایش داد. در شرایط تنش خشکی، سلنیوم موجب افزایش ارتفاع گیاه، تعداد شاخه، وزن تر ساقه، تعداد برگ و وزن تر برگ شد. سلنیوم عملکرد بیولوژیکی، وزن خشک گل‌آذین، تعداد گل، وزن بذر در هر بوته، وزن هزار دانه و عملکرد بذر را افزایش داد. سلنیوم بر هدایت روزنه‌ای، فلورسانس کلروفیل برگ و فعالیت آنزیم کاتالاز تأثیر مثبت داشت. نتایج این تحقیق نشان داد با محلول‌پاشی برگی سلنات‌سدیم می‌توان بر تنش خشکی غلبه کرده و از کاهش عملکرد بذر جلوگیری به‌عمل آورد. درنتیجه محلول‌پاشی 10 میلی‌گرم بر لیتر سلنات‌سدیم برای کاهش اثرات تنش خشکی در کشت گلخانه‌ای گیاه بالنگوی شهری قابل توصیه است. Manuscript profile