چکیده: هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی جامعه پذیری سیاسی درکتب درسی متوسطه دوم در دوران دولت اصلاحات است.به همین منظور کلیه کتب درسی متوسطه دوم دوران این دولت ، بر اساس روش نمونه گیری قضاوتی - تعمدی، و بیشتر کتابهایی که نمایانگر شاخص های گفتمانی ایدئولوژیک هستند بعنوان جامعه آماری انتخاب شدند.این کتب با روش تحلیل محتوای کیفی بررسی گردید. برای سنجش پایایی مولفه ها از روش ویلیام اسکات استفاده شد که بر پایه آن ضریب توافق 20 /93 بدست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات ازآمار توصیفی و استنباطی نیز استفاده گردید.در چارچوب این پژوهش،الگوی جامعه پذیری سیاسی با ابعاد جمهوریت، تساهل و مدارا،مشروعیت سیاسی، هویت سیاسی، پداگوژی انتقادی، عدالت اجتماعی، ارزش های سیاسی انقلاب اسلامی،اقتصاد،حکمرانی خوب ،نگرش سیاسی، مشارکت سیاسی و آگاهی سیاسی در گفتمان کلان انقلاب اسلامی( جمهوری اسلامی) و همچنین در گفتمان دولت اصلاحات ، مورد بررسی قرار گرفت.ابعاد و مولفه های این الگو نیز در متون کتب درسی ، از طریق بکارگیری روش تحلیل محتوا بدست آمد. نتایج این پژوهش، ضمن معرفی و تعریف ویژگی های الگوی جامعه پذیری سیاسی مختص این دولت بشکل جداگانه ، نشان داد: الگوی جامعه پذیری سیاسی دولت اصلاحات در کتب درسی متوسطه ی دوم ، در 58 درصد شاخص ها با الگوی جامعه پذیری سیاسی و گفتمان کلان جمهوری اسلامی انطباق کامل داشته، در 33 درصد نسبتا منطبق و در9 درصد از شاخص ها غیر منطبق بوده است.مع الوصف، با اینکه حرکت این دولت در چارچوب و روح گفتمان جمهوری اسلامی بوده اما در جهاتی نیم نگاهی نیز به فضای جهانی داشته که مثلا در دوران این دولت تلاش گردیده تا تغییرات جهانی را به نوعی در کتب درسی دوران خود انعکاس دهند. Manuscript profile

هدف پژوهش حاضر، بررسی تطبیقی الگوی جامعه پذیری سیاسی درکتب درسی متوسطه دوم دولت عدالت محور است. به همین منظور کتاب های درسی دورة دوم متوسطه علوم انسانی، هنر، معارف اسلامی، علوم تجربی، ریاضی فیزیک، فنی حرفه ای و کار و دانش به عنوان جامعه آماری و بر اساس روش نمونه گیری مبتنی بر هدف، کتب خوشه مطالعات اجتماعی به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شدند. برای سنجش مؤلفه ها از روش ویلیام اسکات استفاده شد که بر پایه آن ضریب توافق 20 /93 به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی و از نرم افزار اس پی اس اس استفاده گردید. در چارچوب این پژوهش، الگوی جامعه پذیری سیاسی از منظر آموزش مقوله های جمهوریت، تساهل و مدارا، مشروعیت سیاسی، هویت سیاسی، پداگوژی انتقادی، عدالت اجتماعی، ارزش های سیاسی انقلاب اسلامی، اقتصاد، حکمرانی خوب ، نگرش سیاسی، مشارکت سیاسی و آگاهی سیاسی مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که در کتاب های مورد مطالعه رویکرد غالب، ترویج مؤلفه های سیاسی و ایدئولوژیک انقلاب اسلامی است که در فرایند آن مؤلفه های جمهوریت و حکمرانی خوب مورد کم توجهی قرار گرفته است. مؤلفه های هویت سیاسی دینی و ارزش های سیاسی انقلاب اسلامی مهم ترین مقولات مربوط به جامعه پذیری سیاسی در این کتاب ها می باشند که از طریق غیریت سازی یا معرفی و نقد ایدئولویک هویت های سیاسی غربی مورد توجه قرار گرفته اند. همچنین ارزش های سیاسی انقلاب اسلامی بیشتر از ارزش های اجتماعی و اقتصادی آن مورد تأکید است. Manuscript profile