توسعه گردشگری در مناطق حفاظت­شده، هم برای مدیریت منطقه و هم برای گردشگران مزایای فراوانی به همراه دارد، از این رو شناسایی مناطق مناسب و دارای توان، جهت گسترش و توسعه طبیعت­گردی در مناطق­حفاظت­شده به­منظور بهره­برداری پایدار از منابع­ طبیعی اهمیت به­سزایی دارد. هدف از مطالعه حاضر شناسایی مناطق مستعد تفرج متمرکز و گسترده در منطقه حفاظت­شده سهند به روش تصمیم­گیری­ چند­معیاره با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی است. پس از تعیین معیار­های موثر بر طبیعت­گردی بر اساس پژوهش­های پیشین و نظر متخصصین به روش دلفی، 12 معیار برای تفرج متمرکز و 11 معیار برای تفرج­ گسترده، انتخاب شده و به روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، وزن‌دهی و به صورت نقشه طبقه‌بندی شده به روش فازی آماده شدند. این نقشه­ها شامل: فاصله از منابع­ ­آبی، جاده­ها، چشمه­ها، رودخانه­ها، مناطق مسکونی، کریدور حیات­وحش، زیستگاه کل و بز، گسل و همچنین نقشه طبقات ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، پوشش اراضی، سنگ بستر و اقلیم بودند. در نهایت نقشه اولویت مناطق مستعد طبیعت­گردی با روش ترکیب خطی وزن داده شد و با اعمال ضرایب اهمیت هر معیار در نقشه‌های طبقه­بندی شده همان معیار تولید گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که حدود 7، 40، 25، 4 و 24 درصد از سطح منطقه به­ترتیب دارای توان خیلی مناسب، مناسب، متوسط، ضعیف و نامناسب برای تفرج متمرکز می­باشد. همچنین حدود 43، 42، 13 و 2 درصد به­ترتیب دارای توان خیلی مناسب، مناسب، متوسط و ضعیف برای تفرج گسترده می­باشد. به­طور کلی برای مکان­یابی مناطق مستعد به منظور توسعه گردشگری در این منطقه، روش تصمیم­گیری­ چند­معیاره به دلیل انعطاف­پذیر و کم هزینه بودن و دسترسی سریع به نتیجه، روش بسیار مناسبی می‌باشد. Manuscript profile

شناسایی و مکانیابی مناطق مستعد برای توسعه گردشگری طبیعی از مهم ترین موضوعات برنامه ریزان گردشگری می‌باشد. اما تنوع زیاد گزینه‌ها و معیارها، عدم اطمینان متغیرها و افق‌های زمانی طولانی در برنامه ریزی محیط زیست، تصمیم سازی را پیچیده تر می سازد. لذا روش‌های تصمیم‌گیری چندمعیاره می توانند پاسخگوی این چالش‌ها باشند. هدف از این مطالعه، شناسایی مناطق مستعد طبیعت گردی پناهگاه حیات وحش کیامکی به روش تصمیم‌گیری چندمعیاره با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی است. پس از تعیین معیارهای مؤثر بر طبیعت گردی منطقه و نظر متخصصین، نقشه 15 معیار (فاصله از آبشارها، امامزاده‌ها، زیستگاه‌های حساس، چشمه‌ها، رودخانه‌ها، جاده‌ها، روستاها، محیط‌بانی‌ها، پاسگاه‌های مرزی و همچنین نقشه طبقات ارتفاعی، شیب، جهت جغرافیایی، کاربری اراضی، سنگ بستر و اقلیم)، به عنوان ورودی، تولید شده و طبقه بندی گردیدند. وزن معیارها بر اساس نظرات متخصصین به روش دلفی تعیین و اهمیت نسبی معیارها با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در قالب مقایسه‌های زوجی، تعیین شد. در نهایت نقشه اولویت مناطق مستعد طبیعت گردی با روش ترکیب خطی وزن داده و با اعمال ضریب اهمیت هر معیار در نقشه طبقه بندی شده همان معیار، تولید شد. نتایج نشان داد که 15% و 34% از اراضی منطقه به ترتیب واجد درجه عالی و خوب برای طبیعت گردی و 4% از منطقه، دارای درجه متوسط می باشد. در این مطالعه، توانایی و سودمندی GIS در مکانیابی و ترکیب معیارهای مختلف اکولوژیک نشان داده شد. Manuscript profile