این پژوهش به شناسایی و تبیین ابعاد دینداری و تاثیرگذاری آن برپایبندی جوانان تهرانی به ارزشهای دینی از دو بُعد اعتقادی و تجربی پرداخته است. جمعیت نمونه آماری این پژوهش را جوانان تهرانی زن و مرد(18 تا 33سال) از مناطق 22 گانه استان تهران با تحصیلات دیپلم تا دکتری تشکیل میدهند. این مطالعه یک نوع پژوهش کمی از نوع پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات آن از طریق پرسشنامه بوده است. این پژوهش دارای 6 متغیر مستقل رضایت از زندگی، آموزش‌های دینی، علمی و عقلانی بودن مستندات دینی، دانشگاه، رشته تحصیلی، سن ، جنسیت، و همچنین یک متغییر وابسته که پایبندی به ارزش‌های دینی است که به توصیف آن پرداخته شده است. همچنین طبق پرسشنامه اعتبارسنجی شده که توسط (گلارک و استارک) با توجه به معیارهای دین مسیحیت و در داخل سراج زاده با معیارهای دین اسلام تطبیق داده شده و انجام گرفته است. در میان دو بُعد دینداری میزان همبستگی را بعد اعتقادی با 04/68 %، تجربی 56/60 % داشته است. نتایج این تحقیق با مقایسه با تحقیقات قبلی که توسط (سراج زاده، کاظمی، و فرج زاده در سال 1377) انجام شده در بعد اعتقادی 13% کاهش و بعد تجربی 15% کاهش وجود داشته، که چشمگیر است. همچنین با توجه به تحلیل فرضیه ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون (فرضیات اول رضایت از زندگی ، فرضیه دوم آموزشهای دینی)، رابطه معناداری وجود داشته است. اما بین (فرضیات سوم علمی و عقلانی بودن مستندات دینی، فرضیه چهارم رشته تحصیلی جوانان تهرانی) رابطه معناداری مشاهده نشد. Manuscript profile

مقدمه و هدف پژوهش: بررسی تحلیل و کارکردهای دین در نظام فرهنگی و اجتماعی و نقش و تأثیر آن در حفظ تعادل و نظم اجتماع یکی از حوزه‌های مهم مطالعاتی در جامعه‌شناسی دین بوده است. در این میان یکی از موضوعاتی که همواره محل بحث بوده است میزان تأثیر دین و دینداری جوانان تهرانی در جامعه است. هدف از این پژوهش شناسایی عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر پایبندی جوانان تهرانی به ارزش‌های دینی از دو بُعد مناسکی، پیامدی مورد مطالعه قرار گرفته است. روش پژوهش: جمعیت نمونه آماری این پژوهش را جوانان تهرانی زن و مرد (18 تا 33 سال) از مناطق 22گانه استان تهران با تحصیلات دیپلم تا دکتری تشکیل می‌دهند. این مطالعه یک نوع پژوهش کمی از نوع پیمایشی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات در آن از طریق پرسشنامه بوده است. هم‌چنین طبق پرسشنامه اعتبارسنجی شده که توسط (گلارک و استارک) با توجه به معیارهای دین مسیحیت و در داخل سراج‌زاده با معیارهای دین اسلام تطبیق داده شده و انجام گرفته است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که عوامل فرهنگی و اجتماعی می‌تواند نقش بسیار پررنگی در پایبندی جوانان تهرانی به ارزش‌های دینی داشته باشد. هم‌چنین با توجه به تحلیل فرضیه‌ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون (فرضیات اول انجام مناسک، فرضیه دوم شرکت در برنامه‌های مختلف مذهبی) رابطه معناداری وجود داشته است. اما بین (فرضیات سوم برنامه‌های رسانه ملی، فرضیه چهارم پایگاه‌های اجتماعی فرهنگی و جوانان تهرانی) رابطه معناداری مشاهده نشد. در میان ابعاد دینداری میزان همبستگی بعد مناسکی 0/63 %، بعد پیامدی 0/56 % است. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق با مقایسه با تحقیقات قبلی که توسط (سراج‌زاده، کاظمی و فرج‌زاده در سال 1377) انجام شده در بُعد مناسکی 20% کاهش وجود داشته، بعد پیامدی 16% کاهش داشته که چشم‌گیر است. این نتایج با توجه به عوامل درونی دین بررسی شده است و کمتر عوامل بیرونی مد نظر قرار گرفته است.بهتر است در ادامه همین پژوهش و با تحلیل عوامل و مشخصه‌ها به نتایج خوبی برای پیشرفت اعتقادات در دو بعد پیامدی و مناسکی رسید. Manuscript profile

سخن دل‌انگیز عشق، حدیثی است که اوراق دفتر اهل عرفان و ادب دوستان  را آراسته است و با رایحه­اش فضای جان خاکیان را عطرآگین ساخته و هستی، از جمله روح انسان را با شمیم خود تلطیف نموده تا برای اتصال به عالم ملکوت آماده و بلکه شائق گرداند. عشق اسرار و رموزی دارد که عرفای بسیاری در آثار خود به آن پرداخته و از آن راز گشایی نموده­اند و آن را نیروی محرکه سیر انسان و بلکه همه موجودات به سوی حق تعالی می­داند که در دل ذرات عالم نهاده شده و هیچ ذره­ای در جهان وجود ندارد مگر این­که در محور جاذبه حق در گردش است. در این مقاله که جنبه توصیفی دارد بر آن شدیم به عشق که کلید گنج هستی و اکسیر سعادت است، پرداخته و دیدگاه عارفان نامی را با رویکرد به افکار «مولوی رومی» مورد بررسی قرار دهیم تا در پرتو این حقیقت؛ جان­هایی با بارقۀ عشق طراوت یافته و با تفکیک عشق حقیقی از مجازی بتوانند صهبای وجودشان را از محبت حق سرشار کنند که «یحبّهم و یحبّونه»، سخن آن معشوق سرمدی است. Manuscript profile

جامی در عرفان اسلامی به نظریة وحدت وجود اعتقاد دارد و از ارادتمندان اهل بیت(ع) در میان طریقت نقشبندیه است که در این نظریه از ابن‌عربی پیروی می‌نماید. بر اساس این نظریه حقیقتِ وجود، یکی است و اصالت با وحدت می‌باشد. کثرت‌های ظاهری جهان، اموری اعتباری و جلوه‌های مختلف آن حقیقت واحد هستند. به بیانی دیگر این کثرت‌ها از جنس خواب و خیال و یا سایه و تصویرهای داخل آینه‌اند. هستی کتاب حقّ‌تعالی است و موجودات اسماءالله و کلمات الهی هستند. در این مقاله با روش تاریخی یا سندی و بررسی منابع دست اول به موضوع پرداخته می‌شود و جنبة نوآوری آن معرفی دیدگاه خاص جامی در نظریة وحدت وجود است‌که پرداخت جدیدی‌را با دسته‌بندی خاص خود از موضوع ارائه می‌دهد و در بیان تمثیل‌ها در مضمون و در قالب بیانی، از خود ابتکار نشان می‌دهد Manuscript profile

از مسائل قابل توجهی که هم در قرآن بیان شده است و هم اهل عرفان به آن پرداخته اند اسماء الله است. حکیم نصرت امین اصفهانی؛ مفسر و مجتهدۀ معاصر؛ در کتاب وزین سیر و سلوک خود و نیز در تفسیر گرانسنگ مخزن العرفان، صفحاتی چند را اختصاص به اسماء، حسنای الهی و صفات علیای حق تعالی داده که در این مقاله به بررسی آن پرداخته شده است. در قرآن کریم به خواندن اسماء الهی توصیه شده و ارباب ذکر و اصحـاب توحید، خداوند سبحـان را به اسمـاء و صفـاتش می خوانند و به این طریق در مراحـل سلوک گام برمی دارند. تردیدی نیست که ذکر خداوند به وسیلۀ اسماء و صفات، یک فضیلت است و می‌تواند موجب قرب انسان به خداوند گردد. در قرآن مجید چهار آیه وجود دارد که از اسماء حسنای الهی یاد شده و آیاتی است که فقط از اسماء سخن گفته شده است. در این مقاله که به روش تحلیل محتواست به طور اسنادی ابتدا به این اسماء متعالی از کتاب بانو امین پرداخته شده و سپس نظرات بعضی از عرفا و فلاسفه و مفسران در این رابطه بیان می شود و در این رابطه سه سؤال مهم: مقصود از احصاء اسماء در حدیث پیامبر اکرم(ص) چیست؟ چگونه احصاء اسماء باعث دخول در بهشت می شود؟ به چه طریق می توان متخلق به اخلاق الله گردید؟ مورد پژوهش قرار گرفته است. Manuscript profile

در بین حکمای الهی تقسم عوالم وجود به سه عالمِ ماده، ‌مثال و عقل مطرح است و بعضی غیر از این سه عالم (ماده، مثال، عقل)، عالم لاهوت را نیز به عوالم مذکور افزوده اند. در معرفت دینی با عنوان ناسوت،‌ ملکوت،‌ جبروت و لاهوت تعبیر شده است و در عرفان، مرتبه ای بر این عوالم افزوده شده که جامع همه عوالم است که به کون جامع یا انسان کامل معرفی شده است. در دیدگاه عرفانی به جای اصطلاح عالم، اکثراً اصطلاح حضرت به کار رفته چرا که جهان هستی از دیدگاه عرفان، محضر خداست لذا اهل عرفان، عوالم وجود را به طور کلی در پنج حضرت معرفی کرده‌اند که به حضرات خمس مشهور است و در این میان حضرت کون جامع که همان انسان کامل است از ویژگی خاصی برخوردار است. این مقاله بر آن است که واکاویی داشته باشد از مراتب وجود در عرفان تا نحوه ارتباط این عوالم با حضرت حق تبیین گردد. Manuscript profile