تنش خشکی و نیتروژن از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد و اجزای عملکرد گندم می باشد که مطالعه بر روی این عوامل در جهت افزایش عملکرد گندم ضروری می باشد. از این رو این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش خشکی و نوع و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گندم نان در سال 1396-97 در دو منطقه معتدل از استان لرستان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی (در سه سطح شاهد، آبیاری تا مرحله ظهور گل آذین و آبیاری تا مرحله شیری-خمیری دانه) در کرت های اصلی و نیز فاکتورهای نوع کود نیتروژن (شامل کودهای اوره و نیترات آمونیوم) و مقدار کود نیتروژن (در سه سطح نرمال براساس آزمون خاک، 50 درصد بالاتر و 50 درصد کمتر از نرمال) به صورت فاکتوریل در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش خشکی و کود نیتروژن دارای اثر معنی دار بر خصوصیات مورفولوژیکی و اجزای عملکرد گندم بودند به طوری که بالاترین میزان ارتفاع بوته در فاکتور شاهد به میزان 3/90 سانتی متر حاصل گردید و وقوع تنش خشکی منجر به کاهش ارتفاع بوته شد. کاربرد نیترات آمونیوم سبب شد که میزان طول میانگره بالاتر (03/28 سانتی متر) از فاکتور کاربرد اوره (74/25 سانتی متر) باشد. کاربرد 50 درصد کود نیتروژن بیشتر از مقدار نرمال سبب شد که بالاترین میزان وزن برگ پرچم به میزان 12/1 گرم در سطح فاکتور بدون تنش خشکی حاصل گردد. همچنین نتایج نشان داد کاربرد کود نیترات آمونیوم در سطح فاکتور آبیاری کامل سبب شد که بالاترین میزان شاخص سطح برگ به میزان 8/4 حاصل گردد و وقوع تنش خشکی منجر به کاهش شاخ Manuscript profile

بررسی اثرات تنش خشکی و جمعیت گیاهی بر انتقال مجدد مواد و عملکرد و برخی اجزای عملکرد ارقام گندم در تحقیقات کشاورزی بروجرد و دورود واقع در استان لرستان در سال زراعی 1398-99 انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با آرایش اسپلیت فاکتوریل درسه تکرار انجام شد. تنش خشکی با سه سطح (شاهد، آبیاری تا گلدهی و آبیاری تا مرحله شیری خمیری) به عنوان عامل اصلی و تراکم بوته (300، 400، 500 و 600 در متر مربع) و رقم (بهاران و میهن) عامل‌های فرعی بودند. نتایج نشان داد سطوح تنش خشکی، تراکم بوته و رقم بر اجزای عملکرد دانه و همچنین اثر متقابل تنش-تراکم بوته بر طول سنبله معنی دار شدند. اثر متقابل مکان-تنش-رقم بر ارتفاع بوته، طول سنبله و وزن هزار دانه معنی دار شد بطوریکه بالاترین میزان ارتفاع بوته در تیمار آبیاری تا مرحله شیری خمیری و رقم میهن در بروجرد حاصل شد. طول سنبله در آبیاری تا مرحله گلدهی و تراکم 600 بوته بیشتر از سایر تیمارهای آزمایش بود. بالاترین تعداد پنجه در بوته در تیمار شاهد بود. بالاترین وزن هزار دانه در رقم میهن و در سطح آبیاری کامل در منطقه دورود و بالاترین میزان عملکرد دانه و شاخص برداشت نیز در آبیاری کامل حاصل شد. در تنش شیری خمیری دانه و تراکم 400 دانه در متر مربعُ بیش‌ترین عملکرد مربوط به رقم بهاران بود. Manuscript profile