در این مطالعه آب های حوزه مرکزی و غرب استان هرمزگان در خلیج فارس(حدفاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی)، جهت مطالعه جوامع ایکتیوپلانکتونی مورد بررسی واقع شد. بدین منظور10 ترانسکت با فواصل طولی 10 مایل در نظر گرفته شد و هر ترانسکت به 3 ایستگاه شامل خطوط ساحلی تا عمق 10، 10 تا 20 و20 تا 30 متر تقسیم و نمونه برداری ازایستگاه های دو(20- 10متر) هر ترانسکت به صورت فصلی از فروردین لغایت اسفند ماه سال 86 صورت پذیرفت. جهت نمونه برداری، از ابزارتور دوقلو بونگو با اندازه چشمه 500 میکرون استفاده شد. در طی این بررسی ایکتیوپلانکتون های متعلق به هفت خانواده شانک ماهیان، گاوماهیان، شوریده ماهیان، شگ ماهیان، کفشک ماهیان، کفال ماهیان و Bregmacerotidae شناسایی شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی در سطح 95 درصد نشان داد فراوانی ایکتیوپلانکتون ها در دو حوزه غرب استان( حوزه بندر لنگه تا بندر حسینه و حوزه جزیره کیش) با حوزه مرکزی( حوزه جزیره قشم) دارای اختلاف معنی داری بوده (05/0P<)، اما بین دو حوزه بندر لنگه تا بندر حسینه و حوزه جزیره کیش در غرب استان تفاوت معنی داری مشاهده نشد(05/0p>). نتایج حاصل از همین آزمون، نشان دهنده اختلاف معنی داری بین فراوانی ایکتیوپلانکتون های مشاهده شده دربرخی فصول و ترانسکت ها نسبت به یکدیگر می باشد(05/0p<). هر چند که حضور این جوامع در منطقه مورد بررسی دارای نوساناتی بوده، آب های ساحلی استان درمناطق مورد بررسی، جهت استقرار زیستگاه های مصنوعی به منظور تجمع لارو ماهیان مناسب نتیجه گیری شد. Manuscript profile

به منظور مطالعه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب جهت انتخاب بهترین محل برای نصب زیستگاه های مصنوعی در آب های حوضه مرکزی، بندر لنگه و غرب استان هرمزگان، منطقه حد فاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی به ده ترانسکت(Transect) ده مایلی، و هر یک ازآنها به 3 زیرترانسکت(Sub transect)(خطوط ساحلی تا عمق 10متر، 20-10 مترو20تا 30 متر) عرضی تقسیم شد. در این مطالعه از دو شناور تحقیقاتی متعلق به پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان و ایستگاه تحقیقات نرم تنان خلیج فارس استفاده گردید. نمونه برداری ها توسط دستگاه CTD، به صورت فصلی بوده و روش نمونه برداری تصادفی ساده جهت این تحقیق برگزیده شد. نتایج حاصل ازآزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی درسطح اعتماد 95 درصددرخصوص مقایسه میانگین دمای آب، شوری، اکسیژن اشباع، اکسیژن محلول، کلروفیلa وکدورت در چهار فصل نشان دهنده اختلاف معنی داری در ترانسکت های مورد بررسی می باشد (05/0P<). اما نتایج حاصل ازهمین آزمون برای فاکتورهای بررسی شده فوق الذکر نشان دهنده اختلاف معنی داری برای آنها درلایه های عمقی(ایستگاه های یک، دو و سه در هرترانسکت) مورد بررسی نبوده(05/0p>). به علاوه نتایج حاصل ازهمین آزمون در همین سطح آماری مورد بررسی نشان دهنده اختلاف معنی داری برای برخی از این فاکتورها درسه حوضه جنوب جزیره قشم، حوضه شهرستان بندرلنگه وحوضه بندرحسینه تا جزیره هندورابی می باشد(05/0p<). از بین اختلافات مشاهده شده درحوضه جنوب جزیره قشم می توان به اختلاف بین کدورت در ترانسکت بندر مسن با سه ترانسکت دیگر این حوضه اختلاف معنی داری مشاهده شده(05/0P<)، اما سایر شاخص های مورد بررسی در این حوضه احتلافی با یکدیگر نداشتند(05/0p>). براساس فاکتورهای مورد بررسی اولویت ترانسکت های اسکله بهمن، جزیره هنگام، بندر صلخ و جزیره هندورابی خوب و این شاخص برای سایر ترانسکت ها جهت استقرار زیستگاه های مصنوعی متوسط به دست آمد. . Manuscript profile

ماهی شیر یکی از گونه های مهم سطح زیان درشت در استان هرمزگان محسوب می شود. میزان صید این گونه درسال 1386 بالغ بر 5912 تن گردید که این مقدار 13% از کل صید ماهیان سطح زی درشت را تشکیل داد. جهت برداشت پایدار از ذخایر ماهی شیر لازم است الگوی برداشت ٬ حداکثر ثابت برداشت و بازگشت شیلاتی مورد محاسبه قرار گیرد. به همین منظور اطلاعات مربوط به فراوانی طولی و وزنی درتمامی ماه های سال 1386 از3 تخلیه گاه اصلی بندرلنگه، بندرعباس و بندرجاسک در استان هرمزگان جمع آوری گردید. پیراسنجه های رشد L∞،K به ترتیب 24/150 سانتی متر، 66/0برسال به دست آمده واز آنجا ٬ میزان مرگ ومیر طبیعی 67/0 برسال به دست آمد وسپس مقدار حداکثر ثابت برداشت 1490 تن برآورد گردید . رابطه توانی W = a.FLbطول(سانتی متر) – وزن(گرم) این بررسی به صورت87/2 FL 2- 10× 86/1 W = محاسبه شد که نشاندهنده رشد همگون این گونه بود . الگوی برداشت نشان داد که حدود 50% از ماهیان صید شده قبل از اولین طول بلوغ موردبهره برداری قرار می گیرند. بیشترین مقدار بازسازی شیلاتی در مهر ماه و بامیانگین طولی 40 سانتی متر به دست آمد. جهت تصحیح الگوی برداشت مناسب این گونه٬ پیشنهادات ممنوعیت صید در زمان بیشترین بازگشت شیلاتی و تعدیل ابزار صید (گوشگیر سطح) ارائه می گردد. Manuscript profile

گل خورک یال دار (Boleophthalmus dussumieri, Valenciennes, 1837) از ماهیان شاخص در مناطق گلی جزر و مدی می باشد. نمونه برداری از 1461 ماهی با استفاده از دست صورت گرفت، ویژگی های تولید مثلی و جمعیتی این ماهی بصورت ماهانه از مهر1387 تا شهریور1388 به مدت 12 ماه مورد مطالعه قرارگرفت. میانگین طول این ماهی 6/3±7/14، حداقل و حداکثر طول کل به ترتیب 8/4 و 5/23 سانتی متر ثبت شدند. پارامترهای رشد ∞L وK برای این گونه به ترتیب5/24 سانتی متر و47/0(در سال) تخمین زده شدند. to این ماهی برابر با 37/0- و بیشینه سن آن 6 سال محاسبه شد. معادله رشد وان برتالانفی آن ((37/0-)- t)47/0-)exp-1)5/24= L(t)بدست آمد. در مجموع پنج گروه همزاد طولی با میانگین 63/6، 64/9، 6/14، 57/18و 72/20 سانتی متر در طی یک سال تشخیص داده شد، به علاوه بیشینه بازگشت شیلاتی این ماهی درخرداد ماه و به میزان 3/21 درصد بود. مرگ و میر طبیعی (M) گل خورک یال دار 15/1 (در سال) تعیین گردید. اوج رسیدگی جنسی برای گل خورک یال دار در فرودین ماه بدست آمد. نسبت جنسی ماده : نر به صورت 54/1:0 محاسبه شد و آزمون مربع کای اختلاف معنی داری را نشان داد (05/0>P). مقدار LM50 بر اساس طول کل، 5/13 سانتی متر بدست آمد. میانگین هم آوری مطلق، 1031±3952و هم‌آوری نسبی36±146عدد تخم برآورد گردید. رابطه طول کل- وزن کل برای گل خورک یال دار به صورت 3963/2 L027/0W= به دست آمد، آزمون t بیانگر رشد ایزومتریک این ماهی می باشد. نتایج بیانگر آنست که جمعیت این ماهی در شرایط مطلوبی قرار دارد. Manuscript profile

ماهی گوازیم دم رشته ای (Nemipterus japonicus) یکی ازگونه های مهم تجاری ماهیان در آب های خلیج فارس می باشد. از صید شناور های تجاری از مهر1384 تا مرداد 1385 اقدام به نمونه برداری گردید. نتایج نشان داد که ستاره دریایی شکننده با 31 درصد بیشترین میزان را در رژیم غذایی این ماهی داشته، در حالی که خرچنگ ریز (19درصد)، ماهی هضم شده(19درصد) و بادام شکلان (15درصد) رتبه های بعدی را بخود اختصاص داده اند. در طبقه طولی کمتر از 14 سانتی متر ستاره دریایی شکننده (50 درصد)، در طبقه طولی 15-20 سانتی متر خرچنگ ریز (6/24درصد) ، در طبقه طولی 21-26 سانتی متر ماهی هضم شده (5/18 درصد) و در طبقه طولی بیشتر از 26 سانتی متر ستاره دریایی شکننده (50 درصد) محتویات معده را به خود اختصاص داده اند. شاخص خالی بودن معده این ماهی برابر با 53 درصد محاسبه شد،که این ماهی را در زمره ماهیان با تغذیه متوسط قرار می دهد. ترجیح غذایی این ماهی برای ستاره دریایی (45درصد)، برای خرچنگ ریز(37درصد)، برای بادام شکلان(33درصد)، برای عقربک ماهی(28درصد) و برای میگو و موتو ماهی کمتر از 10 درصد بدست آمد. بررسی فصلی ترکیب غذایی این ماهی نشان داد که در فصل پاییز 1384، خرچنگ ریز(5/38 درصد)، و ستاره دریایی شکننده در تابستان 1385 ( 3/45 درصد) و زمستان 1384 (6/44 درصد)، بیشترین سهم را محتویات معده این ماهی داشته اند. Manuscript profile

ماهی گوازیم دم رشته ای (Nemipterus japonicus) یکی ازگونه های مهم تجاری ماهیان در آب های خلیج فارس می باشد. نمونه برداری از صید شناور های ترالر از مهر1384 تا مرداد 1385 انجام گردید. هماوری تعداد 24 قطعه ماهی بالغ در دامنه طولی بین 3/18 تا 3/27 سانتی متر مورد بررسی قرار گرفتند. حداکثر میزان هماوری مطلق برای این ماهی 44388 عدد تخمک مربوط به ماهی با طول چنگالی 5/22 سانتی متر و حداقل هماوری مطلق آن 3419 عدد تخمک مربوط به طول چنگالی 3/18 سانتی متر بود. میانگین هم آوری مطلق ماهی گوازیم دم رشته ای، 9822 ± 14982 و میانگین هم‌آوری نسبی آن 57 ± 100 عدد تخمک بدست آمد. رابطه طول چنگالی با میزان هماوری مطلق برای این ماهی بصورت 63579-x3767= هماوری مطلق (766/0=r2 ، 24=n) محاسبه گردید. Manuscript profile