در برنامه های تامین مسکن در ایران، فقط به بعد اقتصادی، یعنی فقط کاهش هزینه اقتصادی با کاهش متراژ توجه است. در اکثر مواقع به مولفه های کیفی این نوع مسکن توجه کمتری شده است و مساکنی ساخته شده اند که نیازهای کیفی کاربران را درنظر نگرفته اند. نتیجه این مشکل آن است که خانه هایی ساخته شده است که تنها کاهش متراژ بدون درنظر گرفتن کیفیت در آن ها اعمال شده است. شناسایی و به کارگیری مولفه‌های کیفی طراحی مسکن حداقل به ویژه از دیدگاه مردم می‌تواند سبب افزایش کیفیت این گونه از مسکن شود. لذا هدف پژوهش استخراج مولفه های طراحی کیفی مجتمع های مسکونی حداقل برای مردم محله جمعه مسجد اردبیل (دهک 7-3) از دیدگاه کاربران می‌باشد. در این پژوهش ابتدا در مرور ادبیات از روش توصیفی برای استخراج مولفه ها بهره گرفته شده و سپس با استفاده از تحلیل محتوا، فراوانی هر مولفه استخراج شده است. سپس در مرحله بعدی، مصاحبه ساختاریافته بر مبنای مولفه های مستخرج از ادبیات تدوین شده و با 19 نفر متشکل از مردم و کارشناسان به عنوان جامعه آماری انجام شد. پس از آن با استفاده از روش داده بنیاد، ابتدا کدگزاری باز و سپس کدگزاری محوری برای بدست آوردن مقوله های کیفی مسکن حداقل (نظرات کاربران) صورت گرفته است. یافته ها نشان می‌دهد 19 مقوله و فراوانی آنها به دست آمده که سه مورد بالاتر به ترتیب عبارتند از فضای اشتراک در محله، در نظرگیری فضایی برای انباری و فضای باز و نیمه باز. بر مبنای مقایسه بین نظرات مردم و کارشناسان، نتایج حاصل نشان می‌دهد در حالیکه دست اندرکاران شخصیت محله را بیشتر مورد توجه قرار داده اند، مردم ضمن توجه ویژه به اصالت و شخصیت محله به ویژگیهای محیط زیستی برای کاهش مصرف انرژی یعنی عایق بندی ساختمان و امکان جمع آوری آبهای سطحی، نیز نگاه خاصی داشته اند. در مجموع به نظر می‌رسد که کم کردن متراژ واحد مسکونی به شرطی که واجد ویژگی های کیفی موردنظر مردم، از قبیل اصالت محله، چیدمان مناسب کارکرد های مختلف، راحتی و آسایش که آرامش به همراه داشته باشد، از نظر مردم واحد مسکونی مناسبی می‌باشد. Manuscript profile

Recent advancements in cons‌truction and shifts in traditional housing practices in the villages of the Gilan Plain have resulted in a disconnect between the newly-cons‌tructed housing and its surrounding environmental, economic, physical, social, and cultural conditions. This s‌tudy aims to identify and evaluate the key components affecting traditional rural housing in the Gilan Plain and compare these with those found in the literature review. The s‌tudy employed a mixed-methods design, including descriptive-analytical approaches, a survey method, and a case s‌tudy approach, to examine rural housing in the Gilan Plain. The components were dis‌tilled into items and evaluated through a ques‌tionnaire dis‌tributed to 100 architectural experts, the validity and reliability of which were confirmed. The components were then ranked using the Friedman tes‌t. To observe the functions of these components, 23 case s‌tudies of rural housing in the Gilan Plain were inves‌tigated. The findings showed that livelihood played a significant role in shaping the physical s‌tructure of rural homes in the Gilan Plain compared to other rural areas of Iran. Due to the region's favorable climate conditions, including an abundance of rain and vegetation, there has been a lack of emphasis on climate adaptation s‌trategies and resource management compared to other regions of Iran. The abundant fields and vegetation also serve important cultural functions, such as providing privacy. Manuscript profile