بستر اجتماعى - اقتصادى ایران معاصر زمینه ساز توسعه نگرش کمیت گرا به محیط مسکونى شده است. پى آمد این تفکر کاهش کیفیت محیط مسکونى بوده است. بنابراین این پژوهش، به منظور ارائه راه حل هایى براى کیفیت بخشى به محیط مسکونى بر اساس بازشناسى مفهوم کیفیت در محیط انسان ساخت و تحلیل آن با رویکردى جامع، نظریه هاى کیفیت_ محور را در قالب سامانه اى چند لایه از نظام سلسله مراتبى تدوین نموده و رابطه درونى دو مؤلفه "مشخصه هاى اساسى کالبد محیط مسکونى" و"نیازها و توقعات برگرفته از ارزش هاى فرهنگى و اجتماعى ساکنان" را در قالب سازمانى نظام مند براى برنامه ریزى و طراحى این محیط ها تبیین می کند. با استفاده از تحلیل محتوا، مفهومى از کیفیت را در حوزه معنا شناسى یافته و با استناد به استدلال منطقى، به تعیین مراتب و مؤلفه هاى کیفیت محیط انسان ساخت و تحلیل کیفیت محیط مسکونى معاصر می پردازد. Manuscript profile

Decreasing qualitative aspects of residential environments is a real problem in recent public housing of Kerman. Thisarticle is concentrated on surveying the impact of in-between spaces on residential environments quality (REQ), to evaluatedifferent kinds of it and to determine interrelation of two main components: residents individual characteristics andcharacteristics of in-between spaces. Levels ofin-between spaces include empirical-aesthetic, performance and environmental characteristics to determine degreesof residents satisfaction (RSAT). Eighteen selected components of in-between spaces quality (ISQ) assess the RSATdegrees in three residential environments of Kerman. Needed data obtained from structured interviews with residents andobservation checklists. A direct relationship found between RSAT and ISQ in all three surveyed residential environments.The REQ index is highly and positively correlated with satisfaction of the three levels of in-between spaces and residentsindividual characteristics such as ownership and residential period. Manuscript profile

مسیریابی در فضای بینابینی محیط مسکونی اهمیت بسیار دارد و مولفه‌هایی در بالا بردن کیفیت مطلوب مسیریابی موثر می‌باشند. در بعضــی از مجتمع‌های مسکونی برخی از ویژگی‌های فضای بینابینی حذف شــده و یــا در صورت وجود از کیفیت مناســبی برخوردار نمی‌باشــند. ایجاد زمینه‌های محیطی، برای افزایش کیفیت مسیریابی در فضای بینابینی محیط مسکونی اهمیت بسیار دارد، زیرا این موضوع باعث خوانایی مسیرهای مخاطبان و در نتیجه بالا رفتن کیفیت فضایی می‌شود. این ارزیابی برای مجتمع‌های پس از سکونت صورت پذیرفته و به‌واسطه پرسش از ساکنان مجتمع‌های مسکونی، نتایج پژوهش حاصل شده است. ارزیابی پس از سکونت وابسته به بررسی چگونگی سازمان‌دهی مولفه‌های موثر می‌باشد که شناخت دقیق این مولفه‌ها و چگونگی تاثیرگذاری آنها در مسیریابی، از منظر ساکنان مورد بحث قرار گرفته است. با توجه به پیشینه پژوهشی در این بررسی، این مولفه‌ها در سه حوزه محیطی، انسانی و بصری شناسایی و دسته‌بندی شده‌اند. این پژوهش مولفه‌های موثر در طراحی فضای بینابینی و ارتباط بین آنها را با توجه به کیفیت مسیریابی ارزیابی می‌کند. مولفه‌های سه حوزه محیطی، انسانی و بصری به روش چک‌لیست مشاهده‌ای و تحلیل محتوا انتخاب شده و در سه مجتمع مسکونی، مورد سنجش قرار گرفته‌اند. در این راستا پرسش‌نامه‌ای در سه بخش با محوریت عوامل محیطی، انسانی و بصری تدوین و توزیع شده ‌است. این پژوهش کمی با جامعه آماری 90 نفر از ساکنان سه مجتمع مسکونی در شهر کرمان و با تحلیل در نرم‌افزارSPSS 26 و با استفاده از آزمون فریدمن به اهمیت و ارتباط مولفه‌ها با یکدیگر پرداخته است. نتیجه تحقیق نشان می‌دهد که تعادل بین سه مولفه محیطی، انسانی و بصری می‌تواند مخاطب را در انتخاب مسیر یاری نماید. همچنین نتایج پژوهش می‌تواند طراحان را برای ایجاد یک چارچوب، بر اساس عوامل موثر یاری نموده تا در طراحی پیش از سکونت به علت عدم دسترسی به کاربر محیطی از آن بهره برند. Manuscript profile