اسموپرایمینگ بذر یک استراتژی موثر برای بهبود فرایند جوانه زنی است. غربالگری و برآورد غلظت های بهینه ترکیبات مختلف اسمزی اولین قدم در اسموپرایمینگ دانه محسوب می شود. دراین تحقیق ابتدا ارزیابی پرایمینگ تک تیماری غلظت های مختلف کلرید سدیم (0، 1، 2، 3، 4، 5، 10، 20، 30 گرم بر لیتر)، سولفات روی (0، 1، 5، 10، 20، 30 و 40 میلی مولار)، پرولین (0، 1، 5، 10، 20، 30 و 40 میلی مولار) و ترهالوز (0، 1، 5، 10، 20، 30 و 40 میلی‌مولار) بر روی بذور گندم انجام و سپس روش سطح- پاسخ در قالب طرح باکس- بنکن طراحی شد. نتایج حاصل نشان دهنده افزایش معنی دار جوانه زنی گندم در غلظت های 3 و 10 گرم بر لیتر کلرید سدیم، 1 و 20 میلی مولار سولفات روی، 1 و 10 میلی مولار پرولین و 0 و 1 میلی مولار ترهالوز بود. این غلظت‌ها با استفاده از روش سطح- پاسخ و با انجام آزمون های آزمایشگاهی اعتبارسنجی شدند. مقادیر ضریب تبیین (99/0=R2) و R2 تصحیح شده (99/0=R2adj) نشان داد که مدل به‌دست آمده برای تحلیل داده ها مناسب می باشد. آنالیز واریانس یک طرفه (0001/0>P) نشان داد که مدل درجه دوم بهترین مدل برای تعیین برهمکنش متغیرهای مورد مطالعه می باشد و مقادیر بهینه شامل کلرید سدیم 3 گرم بر لیتر، سولفات روی 1 میلی مولار و پرولین 1 میلی مولار به‌صورت ترکیبی پیشنهاد شد. نتایج آزمایش تکمیلی با استفاده از مقادیر پیش بینی شده توسط مدل، مشخص ساخت که روش سطح- پاسخ می تواند در آزمون های غربالگری و بهینه سازی جوانه زنی مورد استفاده قرار گیرد. Manuscript profile