دیابت شیرین یک بیماری متابولیک مزمن است که با افزایش قند خون و نیز برخی ناهنجاری‌ها در بافت پانکراس و کبد همراه است. مطالعات نشان داده است برخی از مواد شیمیایی مانند آلوکسان و استرپتوزوتوسین از طریق آسیب به بافت پانکراس آزادسازی انسولین را مختل کرده و علائمی مانند دیابت از جمله افزایش قند و چربی خون ، التهاب ، استرس اکسیداتیو را در حیوانات ایجاد می کنند. لذا به نظر می رسد ترکیبات طبیعی که به طور سنتی به عنوان آنتی اکسیدان یا ضد چاقی استفاده می‌شدند، بتوانند خاصیت ضد دیابت نیز داشته باشند. در این مطالعه ویژگی ضد دیابتی ترکیبات طبیعی ساپونین و بتا-کاروتن بر روی موش‌های دیابتی (ناشی از مصرف آلوکسان) که دارای علایم بیوشیمیایی، التهابی و بافتی می‌باشند بررسی شد. اندازه گیری فاکتورهای خونی و التهابی نشان داد تزریق آلوکسان باعث افزایش قند و چربی خون می شود که با علائم التهابی و استرس اکسایشی همراه است. به طور کلی تیمار با ترکیبات گیاهی التهاب ناشی از استرس اکسیداتیو در موش‌های دریافت کننده آلوکسان را بهبود بخشید و همچنین با بهبود جزایر لانگرهانس باعث کاهش ناهنجاری در بافت پانکراس شد و به این ترتیب باعث ترشح منظم و طبیعی انسولین ‌گردید. ترشح انسولین باعث تحریک جذب گلوکز و لیپیدها شده و همچنین باعث بهبود پروفایل لیپوپروتئین ها در موش‌های دیابتی می‌شود. با در نظر گرفتن نتایج حاصل و شباهت بین دیابت ناشی از آلوکسان در موش‌های صحرایی و بیماران دیابتی، از ساپونین و بتا-کاروتن یا ترکیبات شیمیایی مشابه می‌توان در کاهش خطر ابتلا به دیابت و همچنین درمان بیمارانی که از دیابت یا سایر اختلالات متابولیکی رنج می‌برند استفاده کرد. Manuscript profile