هدف پژوهش حاضر، طراحی الگوی عوامل مؤثر بر فعالیت‌های خلاقانه دانش‌آموزان دوره اول متوسطه در درس ریاضی است. این پژوهش از نوع کیفی و روش آن سنتزپژوهی است. بدین منظور برای بررسی پیشینه پژوهش و جمع‌آوری داده‌ها، متناسب با هدف پژوهش از منابع موجود در طرح‌های پژوهشی، مقالات، پایان‌نامه‌ها در پایگاه‌های تخصصی و علمی داخل (از سال 1388-1399)و خارج از کشور(از سال‌های 2000 تا 2020) استفاده شد. واژگان مورد استفاده خلاقیت ریاضی، فعالیت‌های خلاقانه بود. براساس معیار ورود 82 پژوهش شناسایی و سپس با توجه به معیار خروج 44 پژوهش کنار گذاشته و در نهایت 38 پژوهش برای تحلیل نهایی انتخاب شدند. براساس یافته‌های حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها 5 درون‌مایه و21 طبقه استخراج شدند که عبارتند از: معلم با 5 طبقه، برنامه‌‌درسی و آموزش با 4 طبقه، محیط اجتماعی و فرهنگی با 3 طبقه، فراگیر با 5 طبقه و محیط اجرا با 4 طبقه. سیاست‌گذاران نظام‌های آموزشی می‌توانند با استفاده از الگوی طراحی شده، تدابیر و برنامه شایسته‌ای را در جهت پرورش خلاقیت ریاضی برای دانش‌آموزان اتخاذ نمایند. Manuscript profile

چکیدههدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه الگوی بومی عوامل مؤثر بر فعالیت‌های خلاقانه دانش‌آموزان در درس ریاضی، انجام گرفت روش:این پژوهش کیفی با استفاده از روش پدیدارشناسی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش، دبیران ریاضی دوره اول متوسطه شهرتهران و اساتید رشته ریاضی بودند نمونه ها به صورت هدفمند از جامعه مورد نظر انتخاب شدند.روش گرد آوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود.پس از انجام 16 مصاحبه با توجه به مطرح شدن موارد تکراری، اشباع مصاحبه ها اعلام گردید. به منظور قابلیت اعتماد داده‌ها ازچهار معیار باورپذیری، اعتمادپذیری، انتقال پذیری و اطمینان پذیری استفاده گردید. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها، از تحلیل محتوای کیفی چهارمرحله ای استفاده شد.یافته ها: براساس یافته های حاصل از تجزیه وتحلیل داده‌ها، 5 درون‌مایه با 19 طبقه شامل: معلم (ویژگی شخصیتی، تخصص و توانایی حرفه‌ای، نگرش، روش تدریس و مدیریت کلاس)؛ برنامه درسی و آموزش (اهداف، محتوا، روش تدریس، ارزشیابی، گروه‌بندی و مواد و منابع)؛ فراگیر (ویژگی شخصیتی، ویژگی انگیزشی، توانمندی شناختی و نظام ارزش‌گذاری)؛ خانواده (جوعاطفی، نگرش و سبک تربیتی والدین)؛ محیط اجرا (فضای آموزشی و مشارکت)، به عنوان عوامل موثر بر فعالیت های خلاقانه در درس ریاضی استخراج گردید که براساس آن الگوی بومی طراحی شد. نتیجه گیری: بهره‌گیری از یافته‌های این پژوهش می‌تواند به برنامه‌ریزان در تدوین و طراحی برنامه‌ها‌ی آینده کمک نماید. Manuscript profile