افزایش جمعیت و استفاده بیش از حد از منابع مختلف آبی، منجر به توجه ویژه به منابع آبهای زیرزمینی شده است. در این تحقیق، کارایی مدل نسبت فراوانی در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی دشت ازنا – الیگودرز استان لرستان مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی 11 معیار مؤثر در پتانسیل آب‌های زیرزمینی (ارتفاع زمین، سنگ‌شناسی، انحنای سطح زمین، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، تراکم شبکۀ آبراهه‌ها، فاصله از گسل، تراکم گسل، خاک‌شناسی و شاخص رطوبت توپوگرافی) در GIS تهیه گردید. تعداد 370 چاه موجود در منطقه با آبدهی بیشتر از 11 (مترمکعب بر ساعت) به عنوان چاه‌های دارای آبدهی مناسب انتخاب و لایه موقعیت رقومی آن‌ها به‌صورت تصادفی به گروه‌های آموزش (70%) و اعتبارسنجی (30%) تقسیم گردید. سپس لایه‌های مربوط به متغیرهای محیطی طبقه‌بندی‌ و بر اساس تراکم چاه‌ها و مدل نسبت فراوانی، وزن هریک از کلاس‌ها تعیین گردید. در نهایت نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی بر اساس مدل نسبت فراوانی تهیه شد. صحت نقشه نهایی بر اساس روش منحنی راک (ROC) ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی تهیه شده بر اساس مدل نسبت فراوانی دارای 72/1% بوده که بیانگر قابلیت بالای این مدل در پتانسیل‌یابی منابع آب زیرزمینی است. نقشه پتانسیل منابع آب زیرزمینی منطقه نشان داد که کلاس‌های با پتانسیل کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد به ترتیب 210/79، 210/24، 210/29 و 209/24 کیلومترمربع را به خود اختصاص داده‌اند. لذا استفاده از مدل نسبت فراوانی در این منطقه قابل‌اعتماد است. Manuscript profile

شناسایی مناطق مستعد فرسایش می تواند به عنوان یکی از مهمترین پیش زمینه های ضروری برای اجرای اقدامات حفاظت خاک درنظر گرفته‌ شود. در این تحقیق کارایی مدل دمپستر- شافر در پتانسیل‌یابی مناطق مستعد فرسایش حوزه آبخیز کاکارضا در استان لرستان موردبررسی قرار گرفت. ابتدا لایه‌های رقومی متغیرهای مؤثر در فرسایش شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای سطح زمین، سنگ‌ شناسی، کاربری اراضی، فاصله از رودخانه، خاک و شاخص رطوبت توپوگرافی تهیه ‌گردید. همچنین 29 موقعیت فرسایش‌یافته از نقاط فرسایشی موجود منطقه در بازدید میدانی که موقعیت آن ها در تاریخ 20 تیرماه 1395 با GPS و از طریق گوگل ارث به دست آمده بود به صورت لایه موقعیت رقومی درآمده و به‌صورت تصادفی به گروه‌های آموزش (70%) و اعتبارسنجی (30%) تقسیم‌گردید. لایه‌های مربوط به متغیرهای محیطی نظیر کاربری اراضی ابتدا بر اساس بازدیدهای میدانی اصلاح و طبقه‌بندی‌ شد و بر اساس تراکم نقاط فرسایشی در منطقه موردنظر و تجزیه‌وتحلیل مدل دمپستر- شافر، وزن هریک از کلاس‌ها تعیین و نقشه پتانسیل مناطق حساس به فرسایش بر اساس مدل دمپستر- شافر تهیه شد. اعتبارسنجی نقشه نهایی بر اساس داده‌های گروه اعتبارسنجی و روش منحنی مشخصه عملکرد نسبی (ROC) انجام شد. نتایج نشان‌داد که نقشه دارای میزان اعتبار 21% بوده که بیانگر قابلیت ضعیف این مدل در پتانسیل‌یابی مناطق حساس به فرسایش خاک می‌باشد. بنابراین می‌توان بیان‌داشت این مدل بر خلاف توانایی خوبی که در تعیین مناطق مستعد و حساس به سایر پدیده هایی نظیر سیل، فرسایش خندقی و غیره دارد، قابلیت پتانسیل‌یابی فرسایش سطحی را ندارد. Manuscript profile