گردشگری سلامت به دلیل ظرفیت بالا در کسب درآمد ارزی و توانایی های بالقوه ایران در حوزه پزشکی و نیز وجود منابع طبیعی مناسب ، دارای اهمیت فراوان است. لکن سهم ایران از بازار گردشگری سلامت، به رغم ظرفیت‌های بالا، ناچیز است. بنابراین سنجش حساسیت تقاضای گردشگری سلامت خارجی در مناطق مختلف ایران نسبت به عوامل موثر جهت افزایش سهم ایران از گردشگری سلامت خارجی ضرورت می نماید. به همین سبب در این تحقیق با استفاده از تقاضای تقریبا ایده آل ( ایدز) با کمک سیستم معادلات همزمان تابع تقاضای گردشگری سلامت تخمین زده می شود. بدین منظور با استفاده از پرسشنامه، نظر 216 گردشگر خارجی در دو حوزه گردشگری درمانی (پزشکی) و پیشگیری ( تندرستی) اخذ و با استفاده از سیستم معادلات همزمان تخمین زده شده است. براساس نتایج حاصله از تخمین تقاضای تقریبا ایده آل، کشش قیمتی تقاضای گردشگری سلامت (چه درمانی و چه پیشگیری) بزرگتر از یک بوده، در حالیکه کشش قیمتی سایر کالاها و خدمات اقامتی کمتر از یک می باشند. همچنین طبق نتایج حساسیت تقاضای گردشگران سلامت (به تفکیک درمانی و پیشگیری)، به متغیرهای متناظر ضرایب معنادار من الجمله میزان درآمد گردشگر، مدت زمان ویزا ، قیمت، مخارج، تغییرات نرخ ارز، نرخ تورم در ایران می باشد. در حوزه تقاضای گردشگری درمانی، متغیرهای زمان انتظار دریافت خدمت، شهرت پزشک و تخصص خاص و در حوزه تقاضای گردشگری تندرستی نیز متغیرهای کیفیت محل اقامت، میزان برخورداری از ظرفیت های درمانی و مراکز درمانی و میزان امکانات گردشگری سلامت در تقاضای گردشگری سلامت تأثیر گذار بوده اند. Manuscript profile

آنچه امروزه در بازارهای مختلف از جمله گردشگری سلامت اهمیت دارد، وجود گردشگر وفادار می باشد. زیرا هزینه یافتن گردشگر جدید بیش از 8 برابر نگهداری گردشگر وفادار است. از طرفی تاکنون عمده تحقیق هایی که در حوزه تقاضای گردشگری سلامت انجام شده است، بر تعداد گردشگران به عنوان متغیر وابسته تمرکز داشته است. ضمن اینکه در تمام توابع گردشگری سلامت به موضوع ناهمگنی گردشگران در بررسی تقاضای گردشگری توجه نشده است. لذا این تحقیق برآن است که تقاضای گردشگری را به تفکیک مناطق آمایش سرزمین تخمین بزند. با توجه به 9 منطقه آمایش سرزمین گردشگری در این مقاله که هدف تحقیق، تخمین حساسیت گردشگر سلامت در 8 منطقه آمایش سرزمین (بغیر از منطقه 7) با استفاده مدل گلینوس و همکاران (2007) می باشد، که طبق نتایج تحقیق که داده های آن از پرسشنامه ها گردشگران خارجی استخراج شده است، در تمام مناطق بالاترین حساسیت نسبت به هزینه ها وجود دارد. با توجه به تأثیر حساسیت بالای گردشگری به هزینه ها از قبیل، هزینه حمل و نقل و سفر، هزینه اقامت و بهای خدمات تندرستی در تقاضای گردشگری پیشگیری و تأثیر قیمت های نسبی (نرخ ارز)، هزینه اقامت، هزینه درمان و قیمت خدمات، توسعه و افزایش خدمات داخلی به قیمت تمام شده کمتر از رقبای خارجی توسط دولت برنامه ریزی شود Manuscript profile

Iran, as one of the preventive (health) tourism regions and hubs of the world, has potential preventive and health capacities. On the other hand, health tourism brings three times more currency than other areas of tourism, so it is necessary to recognize the factors affecting the attraction of health tourists in different regions of Iran. According to 9 tourist regions in this article, which include region 1 (separately 5 land management regions, which are regions 2 (East Azerbaijan, West Azerbaijan, Ardabil and Kurdistan), region 5 (Fars, Bushehr, Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad), region 8 (Yazd, Kerman, Sistan and Baluchestan and Hormozgan), region 1 (Gilan, Mazandaran, Golestan and Semnan) and region 3 (Hamedan, Kermanshah, Lorestan and Ilam) which in terms of health in areas with natural resources and suitable climate Comparative advantage and priority (regions 2, 1, 3, 5 and 8), preventive tourism demand (health) was estimated by the almost ideal demand method. Based on the opinion of 226 preventive health tourists in 5 land management areas, the sensitivity of foreign preventive tourism demand (health) to the effective factors and types of health tourism expenditures is measured. The results in all 5 preventive tourism areas indicate the sensitivity of foreign tourists to various macro factors such as inflation and exchange rates, the amount of personal income can be captured. In addition, the variables of relative prices (exchange rate), transportation and travel costs, medical facilities, standard accommodation, health tourism facilities, accommodation costs, health services prices, cooperation between tourism agencies and medical centers are all It affects the demand of tourists. Also, foreign tourists are highly sensitive to costs and preventive expenses in Iran and less sensitive to other expenses such as transportation and accommodation services and other expenses. Manuscript profile

گردشگری سلامت به دلیل ظرفیت بالا در کسب درآمد ارزی و توانایی های بالقوه ایران در حوزه پزشکی و نیز وجود منابع طبیعی مناسب ، دارای اهمیت فراوان است. لکن سهم ایران از بازار گردشگری سلامت، به رغم ظرفیت‌های بالا، ناچیز است. بنابراین سنجش حساسیت تقاضای گردشگری سلامت خارجی در مناطق مختلف ایران نسبت به عوامل موثر جهت افزایش سهم ایران از گردشگری سلامت خارجی ضرورت می نماید. به همین سبب در این تحقیق با استفاده از تقاضای تقریبا ایده آل ( ایدز) با کمک سیستم معادلات همزمان تابع تقاضای گردشگری سلامت تخمین زده می شود. بدین منظور با استفاده از پرسشنامه، نظر 216 گردشگر خارجی در دو حوزه گردشگری درمانی (پزشکی) و پیشگیری ( تندرستی) اخذ و با استفاده از سیستم معادلات همزمان تخمین زده شده است. براساس نتایج حاصله از تخمین تقاضای تقریبا ایده آل، کشش قیمتی تقاضای گردشگری سلامت (چه درمانی و چه پیشگیری) بزرگتر از یک بوده، در حالیکه کشش قیمتی سایر کالاها و خدمات اقامتی کمتر از یک می باشند. همچنین طبق نتایج حساسیت تقاضای گردشگران سلامت (به تفکیک درمانی و پیشگیری)، به متغیرهای متناظر ضرایب معنادار من الجمله میزان درآمد گردشگر، مدت زمان ویزا ، قیمت، مخارج، تغییرات نرخ ارز، نرخ تورم در ایران می باشد. در حوزه تقاضای گردشگری درمانی، متغیرهای زمان انتظار دریافت خدمت، شهرت پزشک و تخصص خاص و در حوزه تقاضای گردشگری تندرستی نیز متغیرهای کیفیت محل اقامت، میزان برخورداری از ظرفیت های درمانی و مراکز درمانی و میزان امکانات گردشگری سلامت در تقاضای گردشگری سلامت تأثیر گذار بوده اند. Manuscript profile