با توجه به اهمیت اشتغال زنان روستایی در اقتصاد خانواده و کاهش فشار اقتصادی ناشی از کمبود درآمد در خانوار روستاییان، مطالعه حاضر موانع اشتغال زنان روستایی شهرستان چرداول را شناسایی کرده و به کمک 12 تن از کارشناسان خبره سازمان جهاد کشاورزی شهرستان چرداول، موانع مذکور را با استفاده از فرایند تحلیل شبکه‌ای اولویت‌بندی نموده است. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از کارشناسان گفته شده در سال 1394 گرد‌آوری شده است. برای انجام محاسبات از نرم افزار Super Decision استفاده شده است. نتایج نشان داد که موانع اشتغال زنان روستایی این شهرستان به ترتیب عبارتند از: وظیفه مادری، ناتوانی در رقابت برای دریافت کار، پایین بودن قدرت چانه‌زنی زنان، مردانه بودن برخی مشاغل، اختلاف دستمزد مرد و زن، عدم آموزش مشاغل، تحصیلات غیر مرتبط، نوع مشاغل و سرمایه بر بودن آن‌ها، توانایی جسمانی پایین، وظیفه تربیت فرزند، تعصبات خانوادگی، وظیفه خانه‌داری، کار خانگی بدون دستمزد، عاطفی بودن زنان، بیسوادی و کم‌سوادی زنان، زشت بودن اشتغال زنان و وضعیت مالی مناسب. Manuscript profile

پژوهش حاضر از نوع کیفی است که با بهره‌گیری از روش تحقیق مطالعه چند موردی، با هدف بررسی و مطالعه سلیقه فراغتی و علل تمایل طبیعت‌گردان نوروزی به چادرنشینی در ایام نوروز در شهرستان چرداول و در منطقه نمونه مانشت و بانکول انجام شده است. از تکنیک بحث گروهی متمرکز در قالب سه گروه 8، 12 و 12 نفره به منظور گردآوری اطلاعات استفاده شد و بحث تا زمان رسیدن به اشباع تئوریک ادامه یافت. قابلیت اعتماد و اعتبار داده‌ها بر اساس شاخص تشریح شده لینکلن و گوبا (1985) تعیین گردید. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش کد‌بندی و توسعه طبقات و مفهوم‌سازی داده‌ها بهره گرفته شد. در پژوهش حاضر، طبیعت‌گردان نوروزی با استفاده از تکنیک بحث گروهی متمرکز، علل تمایل خود به طبیعت‌گردی و چادرنشینی نوروزی در تعطیلات نوروزی را مشخص و پژوهشگر آن را در قالب نمودار استخوان ماهی طراحی نموده است. نتایج نشان داد که تعیین‌کننده‌ها و پارامترهای اصلی اثر‌گذار بر سلیقه فراغتی افراد مورد مطالعه شامل عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی-فرهنگی و عوامل فردی هستند. همچنین نتایج نشان داد که پاسخگویان علل تمایل طبیعت‌گردان نوروزی به چادرنشینی در ایام نوروز را شامل اقتصاد خانواده، گزینه‌های امنیتی، وجود طبیعت زیبا، ویژگی‌های روانشناختی و گزینه‌های دسترسی عنوان نموده‌اند. در پژوهش حاضر، طبیعت‌گردان نوروزی با استفاده از تکنیک بحث گروهی متمرکز، علل تمایل خود به طبیعت‌گردی و چادرنشینی نوروزی در تعطیلات نوروزی را مشخص و پژوهشگر آن را در قالب نمودار استخوان ماهی طراحی نموده است. نتایج نشان داد که تعیین‌کننده‌ها و پارامترهای اصلی اثر‌گذار بر سلیقه فراغتی افراد مورد مطالعه شامل عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی-فرهنگی و عوامل فردی هستند. همچنین نتایج نشان داد که پاسخگویان علل تمایل طبیعت‌گردان نوروزی به چادرنشینی در ایام نوروز را شامل اقتصاد خانواده، گزینه‌های امنیتی، وجود طبیعت زیبا، ویژگی‌های روانشناختی و گزینه‌های دسترسی عنوان نموده‌اند. Manuscript profile

با توجه به اهمیت اشتغال زنان عشایر در بهبود اقتصاد خانواده، پژوهش حاضر بر آن است تا مطالعه­ای کیفی، با هدف واکاوی چالش­های اشتغال و درآمد­زایی زنان منطقه عشایر زردلان از استان ایلام، را انجام دهد. یکی از اهداف مهم مطالعه حاضر، معرفی نظریه زمینه­ای به پژوهش­های جغرافیای روستایی است. داده­های این مطالعه از طریق مصاحبه نیمه ساختارمند و بحث گروهی متمرکز و استفاده از اسناد و مدارک گردآوری شده است. در این پژوهش از رویکرد کیفی نظریه زمینه­ای و با بهره­گیری از روش­های کد­گذاری باز، محوری و گزینشی، برای تحلیل داده­ها استفاده شده است. منطقه مورد مطالعه، روستای زردلان در دهستان هلیلان می­باشد. جامعه آماری را کلیه زنان عشایر منطقه مورد مطالعه که در زمینه تولید محصولات لبنی و صنایع‌دستی فعالیت داشتند، تشکیل می­دهد. نمونه­ها هدفمند انتخاب شده و بر اساس نمونه­گیری نظری تا رسیدن به اشباع تئوریک تعداد 28 نفر انتخاب شدند. داده­های گردآوری شده در قالب 49 مفهوم، 7 مقوله عمده و یک مقوله هسته­ای کد­گذاری و تحلیل شدند. 7 مقوله عمده عبارت‌اند از: شرایط از تولید تا بازار،  مشکلات تولیدی و کاهش سطح تولیدات زنان،  وظیفه سنگین زنان عشایر، انزوای جغرافیایی مناطق عشایری، عدم حمایت دولت و مسئولین و تغییر سبک زندگی عشایر و سایرین و گرایش به مصرف تولیدات صنعتی. مقوله هسته­ای نیز که سایر مقوله­های عمده را پوشش می­دهد، مقوله مشکلات تولیدی و کاهش سطح تولیدات زنان است، نظریه زمینه­ای حاصله نهایتاً در قالب مدلی پارادایمی بر اساس سه بعد شرایط، تعاملات و پیامدها ارائه شده است، علاوه بر این نتایج نشان داد که مشکلات تولیدی و کاهش سطح تولیدات زنان عشایر تعاملی است در مقابل شرایط حاکم بر مناطق عشایری و پیامد منفی تنزل جایگاه اقتصادی زنان عشایر را به دنبال دارد. همچنین، نتایج نشان داد که میانگین سنی زنان مورد مطالعه 32/58 بود. تولیدات این زنان در کل شامل 85 درصد محصولات لبنی و 15 درصد صنایع دستی بود.   Manuscript profile

آینده پژوهی در برنامه‌ریزی مدیریت تداوم کسب و کارهای خود اشتغالی زنان سرپرست خانوار سبب یافتن پیشران‌ها، متغیرهای کلیدی و عدم قطعیت‌های توسعه توانمندسازی اقتصادی زنان شده و مدیریت آینده مطلوب را رقم خواهد زد. هدف این پژوهش، شناسایی شاخص‌های اثرگذار بر تحقق مدیریت تداوم کسب و کارهای خود اشتغالی زنان سرپرست خانوار شهرستان چرداول، شناخت متغیرهای کلیدی و تدوین سناریوهای مؤثر بر تحقق‌پذیری آن بوده است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است که با رویکرد ساختاری تفسیری به منظور سنجش اثرات متقابل متغیرها، انجام شده است. این پژوهش از نظر ماهیت داده‌ها، ترکیبی است و بر اساس شیوه گردآوری داده‌ها اسنادی و پیمایشی می‌باشد. نتایج نشان داد که از بین سناریوهای تدوین شده 6 سناریو با سازگاری قوی، پیش روی آینده مدیریت تداوم کسب و کارهای خود اشتغالی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش نهادای حمایتی کمیته امداد و اداره بهزیستی در شهرستان چرداول وجود دارد. از 6 سناریوی گفته شده، سه سناریوی یک، دو و سه دارای وضعیت کاملاً مطلوب هستند و سناریو یک بهترین و محتمل‌ترین سناریوی پیش‌روی مدیریت تداوم کسب و کار خود اشتغالی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش در شهرستان چرداول است.
نتایج نشان داد که از بین سناریوهای تدوین شده 6 سناریو با سازگاری قوی، پیش روی آینده مدیریت تداوم کسب و کارهای خود اشتغالی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش نهادای حمایتی کمیته امداد و اداره بهزیستی در شهرستان چرداول وجود دارد. از 6 سناریوی گفته شده، سه سناریوی یک، دو و سه دارای وضعیت کاملاً مطلوب هستند و سناریو یک بهترین و محتمل‌ترین سناریوی پیش‌روی مدیریت تداوم کسب و کار خود اشتغالی زنان سرپرست خانوار تحت پوشش در شهرستان چرداول است. Manuscript profile

Manuscript profile

     زنان عشایر به شیوه­های گوناگونی بر اقتصاد خانواده تأثیر می­گذارند. یکی از مهم­ترین شیوه­های تأثیرگذاری اشتغال زنان در بخش صنایع دستی می­باشد. زیرا اشتغال در این بخش علاوه بر تأمین بخشی از نیازهای خانوار، می­تواند یکی از منابع مهم درآمدی خانوارها نیز باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تأثیر اشتغال زنان مناطق عشایری (نیمه کوچنده) در صنایع دستی بر اقتصاد خانوار آنها در دهستان زردلان واقع در (بخش هلیلان) شهرستان چرداول از استان ایلام می­باشد. در این مطالعه برای جمع­آوری اطلاعات از روش­های مطالعة کتابخانه­ای و بررسی اسنادی استفاده شده و اطلاعات میدانی با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته بدست آمده است. محدودة جغرافیایی پژوهش شامل 26 روستا می­باشد که 16/54 درصد از کل روستاهای منطقه­ی مورد مطالعه را شامل می­شود. این روستاها که به عنوان روستاهای هدف انتخاب شده­اند، دارای اقتصاد مبتنی بر دامداری هستند. همچنین زنان عشایر منطقه مورد مطالعه به تولید محصولات و صنایع دستی مانند سیه مال، چیت، گیوه، مونج­بافی، جاجیم­بافی، وسایل چوبی آشپزخانه و ... می­پردازند. جامعة آماری تحقیق شامل زنان بالای 12 سال (عشایر نیمه کوچنده) دهستان زردلان می­باشد (2891 = N) که از این میان 190 نفر با استفاده از فرمول کوکران (5/0 = p&q و 07/0 = d) و به روش نمونه­گیری تصادفی به عنوان نمونه­ی مورد مطالعه انتخاب شده­اند. نتایج نشان داد، عواملی مانند تکنولوژی ابتدایی برای تولید، دوری به شهر و انزوای جغرافیایی، کمبود مشتری، عدم وجود بازار برای محصولات تولیدی آنها و عدم حمایت مسئولین زمینه­ساز دستیابی کمتر زنان به درآمد از طریق صنایع دستی در منطقه­ی مورد مطالعه می­باشند. همچنین نتایج حاصل از t تک نمونه­ای تأثیر اشتغال زنان عشایر در صنایع دستی را بر اقتصاد خانواده­آنها به دلیل وجود مشکلات موجود تأیید نکرد. Manuscript profile