در پژوهش حاضر 15 ژنوتیپ سیب زمینی (11 کلون به همراه چهار رقم شاهد Caesar، Luca، Savalan و Agria) در سه ایستگاه تحقیقاتی اردبیل، همدان و کرج، طی دو سال زراعی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طول دوره رشد و بعد از برداشت تعدادی از صفات زراعی از جمله ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، وزن غده در بوته، تعداد غده در بوته، متوسط وزن غده، عملکرد غده قابل فروش و درصد ماده خشک غده اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب، اثر اصلی ژنوتیپ برای کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار به‌دست آمد. اثر متقابل سال×مکان برای کلیه صفات مورد مطالعه به جز تعداد غده در بوته و اثر متقابل ژنوتیپ×سال برای کلیه صفات مورد مطالعه به جز تعداد ساقه اصلی در بوته و درصد ماده خشک غده معنی دار بود. اثر متقابل ژنوتیپ×مکان برای کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد معنی دار به‌دست آمد. اثر متقابل ژنوتیپ×سال×مکان برای صفات تعداد غده در بوته و ارتفاع بوته در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد. کلاستربندی بر اساس کلیه صفات مورد ارزیابی، 15 ژنوتیپ سیب زمینی را در سه کلاستر طبقه بندی نمود. کلاستر اول شامل هیبریدهایG1 (کلون 75-16)، G5 (کلون 75-13) و G7(کلون 75-23) بودند. درصد انحراف از میانگین کل کلاستر مذکور برای صفات عملکرد غده قابل فروش، وزن غده در بوته، تعداد غده در بوته، ارتفاع بوته و درصد ماده خشک غده مثبت برآورد شد. بر اساس نمودار چندضلعی GGL بای پلات نشانگر الگوی کدام-برتر-کجا، هیبرید G5 (کلون 75-13) مناسب HN (همدان) و KJ (کرج) و ژنوتیپ G1 (کلون 75-16) و G8 (رقم ساوالان) مناسب AL (اردبیل) بودند. بر اساس نتایج حاصله، هیبریدهای G5 (کلون 75-13)، G7 (کلون 75-23) و G1 (کلون 75-16) نزدیک ترین ژنوتیپ‌ها به ژنوتیپ ایده آل بودند و بنابراین به‌ عنوان مطلوب ترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. Manuscript profile

این تحقیق به منظور بررسی امکان تولید مینی‎تیوبر دو رقم سیب‎زمینی، در روش هواکشت و مقایسه آن با روش کشت معمولی در سال 1388 در شرکت تولید بذر دشت زرین اردبیل انجام شد. گیاهچه‌های تولیدی از کشت بافت به اتاق تطابق‌پذیری منتقل شدند و سپس در محیط گلخانه‎ای و آزمایشگاهی کشت گردیدند. در روش هوا کشت و معمولی، گیاهچه‎های دو رقم سیب‎زمینی (آگریا و ساوالان) براساس طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و با تراکم کاشت 10×10 سانتی‎متر کشت شدند. در طی دوره رشد و بعد از برداشت صفات طول ریشه، طول استولون، ارتفاع بوته، تعداد و وزن مینی‎تیوبر در بوته و در مترمربع، متوسط اندازه مینی‎تیوبر و وضعیت انبارمانی مینی‎تیوبرها بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس صفات مورد ارزیابی نشان داد که بین روش کشت، ارقام و اثر متقابل آن‎ها از لحاظ صفات تعداد و وزن مینی‎تیوبر در متر مربع، متوسط اندازه مینی‎تیوبر، ارتفاع بوته و طول استولون اختلاف معنی‎دار وجود دارد. رقم ساوالان در روش هواکشت تعداد و وزن مینی‎تیوبر در متر مربع، طول استولون و طول ریشه بیشتری نسبت به رقم آگریا داشت. تعداد و وزن مینی‎تیوبر در متر مربع در روش هواکشت نسبت به روش معمولی به‎ترتیب 110 و 38 درصد بود. در این آزمایش با توجه به افزایش تعداد 493 مینی‎تیوبر در مترمربع روش هواکشت انتخاب و توصیه می‎شود. Manuscript profile

این تحقیق به منظور بررسی تاثیر هومات پتاسیم بر میزان جوانه زنی بذر در گلخانه، عملکرد و اجزا عملکرد غده در مزرعه و برآورد میزان هتروزیس و درجه غالبیت در هیبریدهای بذر حقیقی سیب زمینی به مدت سه سال (89-1387) اجرا شد. در این آزمایش تعداد 3500 بذر حقیقی هیبرید سیب زمینی رقم HPS-II/67پس از تیمار کردن با محلول هومات پتاسیم به مدت 6، 12، 18 و 24 ساعت و کشت مستقیم بذر به عنوان شاهد، در بستر پیت ماس بیولان در گلخانه کاشته شد. در گلخانه، صفاتی مانند زمان شروع جوانه زنی بذر، درصد جوانه زنی بذر و تعداد روز تا جوانه زنی ثبت شد. تعداد 540 نشاء سیب زمینی در مرحله 5-4 برگی به مزرعه منتقل شد و براساس طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار کاشته شدند. پس از برداشت، تعداد و وزن غده در بوته، متوسط اندازه غده و عملکرد غده قابل فروش شمارش و اندازه گیری و تعداد 300 هیبرید انتخاب شد. در سال 1389 هیبریدهای انتخابی با رقم شاهد آگریا در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل کشت و بررسی شدند. نتایج نشان داد که بین تیمارهای مختلف هومات پتاسیم از لحاظ تعداد و وزن غده در بوته، متوسط وزن غده و عملکرد غده قابل فروش در مزرعه اختلاف معنی داری وجود داشت. بیشترین درصد جوانه زنی بذر، تعداد و وزن غده در بوته و عملکرد غده قابل فروش در تیمار 6، 12 و 18 ساعت نگهداری بذر در هومات پتاسیم تولید شد. در این آزمایش هومات پتاسیم باعث شد که میزان جوانه‎زنی 41 درصد و عملکرد غده به مقدار 2/1 کیلوگرم در مترمربع افزایش یابد. میانگین عملکرد تک بوته در شاهد 550 گرم و در هیبریدها 08/613 گرم مشاهده شد. عملکرد تک بوته هیبریدها دارای 67/23 درصد فوق غالبیت، 33/6 درصد غالبیت کامل، 64 درصد کاهش غالبیت و 6 درصد بدون غالبیت بودند. در این آزمایش 33/50 درصد هیبریدها (تعداد 151 هیبرید) عملکرد تک بوته بیشتری نسبت به شاهد داشتند. میزان هتروزیس برای عملکرد تک بوته 33/50 درصد بدست آمد. در این تحقیق، از نظر عملکرد غده، یکنواختی غده، سطحی بودن عمق چشم، کوتاه بودن استولون، رنگ پوست و گوشت زرد، میزان هتروزیس و درجه غالبیت، تعداد 50 هیبرید انتخاب شدند. Manuscript profile

به منظور ارزیابی 29 کلون امیدبخش سیب زمینی همراه با سه رقم تجاری (آگریا، مارفونا و لیدی رزتا)، آزمایشی بر اساس طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل در سال های 1387 و 1388 اجرا گردید. در طی دوره رشد و پس از برداشت، صفاتی مثل تعداد ساقه اصلی در بوته، ارتفاع بوته، تعداد و وزن غده در بوته، تعداد و وزن غده کوچک تر از 35، بین 55-35 و بزرگ تر از 55 میلی متر، عملکرد کل غده و قابل فروش، درصد ماده خشک، تیپ پخت، حفره‌ای شدن مرکز غده، زنگ داخلی غده و تغییر رنگ گوشت غده خام پس از 24 ساعت اندازه گیری شد. نتایج تجزیه واریانس مرکب صفات کمی مورد ارزیابی نشان داد که بین کلون های امیدبخش و اثر متقابل کلون × سال از لحاظ صفات عملکرد غده کل و قابل فروش، ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، تعداد و وزن غده در بوته، وزن غده قابل فروش در بوته و درصد ماده خشک اختلاف معنی داری وجود دارد. کلون های 10-397082، 2-397097، 2-397082 و 6-396156 دارای عملکرد غده کل و قابل فروش، تعداد و وزن غده کل و قابل فروش در بوته بیشتری بودند. این کلون ها داری غده های یکنواخت، رنگ پوست و گوشت زرد، چشم سطحی و زنگ داخلی غده، حفره و شکاف داخل غده خیلی کم، رسیدگی نیمه دیررس تا دیررس و درصد ماده خشک بالا نسبت به شاهد بودند. در نهایت، کلون های10-397082، 2-397097، 2-397082 و 6-396156 به عنوان ارقام مناسب برای منطقه اردبیل انتخاب شدند. Manuscript profile

به منظور بررسی روابط بین عملکرد دانه با اجزای عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی و تعیین مهم‎ترین صفات موثر بر عملکرد دانه 11 رقم و لاین امید بخش و یک ژنوتیپ از توده محلی اردبیل آزمایشی در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در 3 تکرار تحت شرایط دیم در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس، تنوع ژنوتیپ‎های مورد مطالعه را از نظر تمام صفات مورد مطالعه نشان داد. مقایسه میانگین صفات مورد بررسی نشان داد که ژنوتیپ‎های ILL 8095، ILL 9893 و ILL 6031 بیشترین میزان عملکرد دانه را داشتند. نتایج تجزیه علیت صفات نشان داد که صفات تعداد نیام پر در بوته و وزن یک صد دانه به ترتیب با اثر مستقیم 055/2 و 182/1 مهم‎ترین اجزی موثر بر عملکرد دانه می‎باشند. اثر مستقیم مثبت شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک بر روی عملکرد دانه ناچیز بود و بیشترین اثرات غیر مستقیم مثبت این صفات بر عملکرد دانه از طریق تعداد نیام پر و وزن یک صد دانه بود. اثر مستقیم تعداد کل نیام در بوته، تعداد شاخه‎های جانبی در بوته و تعداد روز تا رسیدگی بر روی عملکرد منفی بود. نتایج حاصل از این بررسی حاکی از آن است که خصوصیاتی مانند تعداد نیام پر، وزن صد دانه، شاخص برداشت، تعداد دانه در نیام، زود گل‎دهی و محتوای نسبی آب برگ‎ها را می‎توان به عنوان شاخص‎هایی برای انتخاب در جهت بهبود عملکرد دانه عدس در شرایط دیم معرفی نمود. Manuscript profile

به منظور بررسی اثرات کاربرد تیواوره بر شکستن خواب و عملکرد مینی‌تیوبر‌های سیب‌زمینی رقم آگریا در شرایط گلخانه، آزمایشی در سال 1387 اجرا گردید. تیواوره در سه غلظت متفاوت (صفر، 5/0 و 1 درصد) در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار مورد استفاده قرار گرفت. پس از شکستن خواب مینی‌تیوبرها، صفات تعداد نیش، طول بلندترین نیش و تعداد روز تا نیش‌زنی یادداشت گردید و سپس مینی‌تیوبر‌ها در گلدان کاشته شدند. در طول دوره رشد صفات دیگری از قبیل تعداد روز تا سبز شدن، تعداد ساقه اصلی و ارتفاع بوته اندازه‌گیری شد. پس از برداشت غده ها، صفات تعداد غده در بوته، وزن کل غده و میانگین وزن غده تولید شده در هر بوته اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس صفات نشان داد که تأثیر مصرف تیواوره بر تمام صفات معنی‌دار بود. مصرف محلول تیواوره با غلظت یک درصد به‌طور متوسط باعث کاهش زمان نیش‌زنی از 60 روز به 26 روز، افزایش تعداد نیش از 8/1 تا 1/3 نیش، افزایش طول بلندترین نیش از 8/1 به 1/4 سانتی‌متر، کاهش تعداد روز تا سبز شدن از 60 به 29 روز، افزایش تعداد ساقه در بوته از 2/1 تا 3/2 ساقه در بوته، افزایش ارتفاع بوته تا 6/30 سانتی‌متر، افزایش تعداد غده از 5 به 9 غده در بوته، کاهش وزن تک غده به 1/22 گرم و هم‎چنین افزایش وزن کل غده در بوته از 183 به 202 گرم گردید. بر اساس نتایج این بررسی چنان‎چه هدف آماده کردن مینی‌تیوبر‌ها برای کاشت باشد، مصرف یک درصد تیواوره برای شکستن خواب، تسریع سبز شدن بوته، افزایش تعداد غده در بوته و حصول حداکثر عملکرد در مینی‌تیوبر‌های سیب‌زمینی رقم آگریا توصیه می گردد. Manuscript profile