در طی دهه‌های گذشته، تعداد دانشگاه‌ها از نظر کمی رشد زیادی کرده‌اند، ولی بسیاری از آنها از نظر منابع مالی در محدودیت قرار دارند. در این بین ارزیابی‌ عملکرد مالی می‌تواند مدیران دانشگاه‌ها را از طریق شناخت وضعیت مالی، در تصمیم‌گیری مناسب پشتیبانی نماید. بر همین اساس هدف این تحقیق تدوین مدلی برای ارزیابی عملکرد مالی دانشگاه بوده است. این تحقیق از نظر هدف تحقیق کاربردی- توسعه‌ای و از نظر روش انجام پژوهش توصیفی بوده که به صورت مقطعی انجام شده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی در سراسر کشور بوده است. حجم نمونه آماری بر اساس جدول مورگان 214 واحد دانشگاه آزاد اسلامی انتخاب شده است. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه روش دلفی و اسناد و مدارک موجود دانشگاه استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق از روش‌های دلفی و سیستم عصبی- فازی تطبیقی(ANFIS)، سیستم عصبی- فازی تطبیقی ترکیب شده با الگوریتم ژنتیک(ANFIS-GA) و سیستم عصبی- فازی تطبیقی ترکیب شده با الگوریتم ازدحام ذرات(ANFIS-PSO) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که در بین سیستم‌های طراحی شده، سیستم عصبی- فازی تطبیقی ترکیب شده با الگوریتم ازدحام ذرات قادر است با کمترین میزان خطا، عملکرد مالی دانشگاه را ارزیابی نماید. Manuscript profile