زمینه و هدف: رسیدگی به پرونده در دو یا چند دادگاه به صورت موازی به علل مختلف از جمله محرمانگی فرآیند داوری و انجام آن به صورت سریع و با هزینه کمتر اتفاق می‌افتد. مزیت‌های مزبور به ایجاد یک چالش جدی یعنی رسیدگی موازی و چندباره منجر شده که قابل نقد به نظر می‌رسد. فرآیند داوری ممکن است با داوری دیگر همراه شده یا با رسیدگی هم‌زمان در یک محکمه ملی یا بین‌المللی هم‌زمان شود. روش: در این مقاله نگارندگان به شیوه توصیفی- تحلیلی به تبیین موضوع اشاره خواهند داشت. یافته‌ها و نتایج: از جمله معایب این شیوه تأخیر در دادرسی، افزایش هزینه‌ها و صدور احکام متناقض می‌باشد. همچنین دادرسی‌های موازی می‌توانند ناقض اصل قطعیت حقوقی بوده و اعتبار داوری به عنوان یکی از اشکال حل‌وفصل اختلاف را به چالش بکشند. هدف داوری تنها زمانی محقق می‌شود که بتواند اختلاف طرفین را حل‌وفصل نماید. اگر زمانی که اختلافی در درست بررسی است، ادعایی مشابه یا یکسان در مرجع داوری دیگری در دست بررسی باشد یا احتمال اقامه آن در محکمه دیگری وجود داشته باشد؛ داوری نتوانسته هدف و رسالت خود را به انجام برساند. Manuscript profile

هدف نهایی داوری فقط هنگامی برآورده می شود که این روند سرانجام بتواند اختلاف طرفین را حل وفصل کند. از این رو انتهای روند دادرسی به واسطه داوری باید الزاماً به معنای پایان اختلاف میان اصحاب دعوی باشد. تعارض در اجرای رای داور امکان دارد علاوه بر آنکه مزایای حل و فصل اختلاف به شیوه مسالمت آمیز را از میان بردارد ممکن است به پیچیدگی بیشتر روند دادرسی و حل اختلاف منجر گردد. در مجموع از طریق اعمال اصولی همانند اعتبار امر پایان یافته، ادغام، دعوای مطروحه، بندهای انتخاب برگشت ناپذیر، بندهای انکار منافع، تعلیق روند دادرسی، تا حدودی می توان از وقوع دادرسی های موازی و نتیجتاً تعارض احکام پیشگیری کرد؛ و در صورتی که تعارض رخ داد، از آن جایی که شناسایی و اجرای احکام داوری خارجی در قلمرو و حاکمیت آیین دادرسی کشور محل اجرا می باشد، با توجه به نظام حقوقی آن کشور با حکم برخورد می شود. بنابراین باید قوانین و رویه ها به شکل واحد و پیشگیرانه تدابیری بیندیشند که از این چالش پرهیز شود و اصحاب دعوی به گونه ای آسان تر از دادرسی و تشریفات آن به مقصود غایی برسند. همچنین با انعقاد معاهدات بین المللی و ایجاد رویه های یکسان ساز در قلمرو داوری تجاری بین الملل، می توان به یافتن راه حلی برای حل معضل امید داشت. در این نوشتار، نویسندگان به گونه ای توصیفی تحلیلی به تبیین موضوع اشاره خواهند کرد. Manuscript profile