این پژوهش کاربردی، در قالب یک تحقیق اسنادی و تحلیل ثانویه اطلاعات و با هدف ارزیابی و تحلیل شاخص توسعه انسانی و مولفه‌های آن بر اساس داده‌های رسمی ثانویه جمعیت‌شناختی، اقتصادی و آموزشی در مناطق روستایی ایران به انجام رسید. در این پژوهش بر اساس معیارهایUNDP، ابتدا نسبت به طبقه‌بندی استان‌های مختلف کشور از لحاظ شاخص توسعه انسانی و مولفه‌های آن بر اساس داده‌های رسمی کشور در سال 1395 و سپس پهنه‌بندی این مناطق اقدام شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که از لحاظ شاخص توسعه انسانی، استان‌ها به دو طبقه متوسط(30 استان) و پایین(سیستان و بلوچستان) تقسیم شدند. یافته‌های پژوهش در بخش مولفه‌های توسعه انسانی نیز نشان داد که‌ از لحاظ شاخص امید زندگی استان‌های مختلف کشور در دو طبقه بسیار بالا و بالا قرار گرفتند. در گروه اول استان تهران با امتیاز 840/0 رتبه نخست بود و در گروه دوم 24 استان قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش در ارتباط با شاخص آموزش هم مناطق روستایی کشور را به دو طبقه خیلی بالا و بالا تقسیم کرد. در طبقه اول 11 استان قرار داشتند که استان البرز با کسب بالاترین مقدار شاخص یعنی 891/0 در جایگاه نخست قرار گرفت و در طبقه دوم نیز 20 استان دیگر قرار گرفتند. اما بر خلاف شاخص امید زندگی و شاخص آموزش، شاخص درآمد سرانه وضعیت مطلوبی نداشت و از این لحاظ همه مناطق روستایی ایران در یک گروه قرار گرفتند. حداکثر مقدار این شاخص به استان مازندران با امتیاز 485/0 و حداقل آن به استان سیستان و بلوچستان با امتیاز 270/0 تعلق گرفت. Manuscript profile

یکی ازمهمترین رویکردهای نوین در زمینه توسعه کشاورزی، توجه به زنجیره ارزش محصولات می باشد. با این وجود، مطالعات چندانی در داخل کشور بویژه در استان مازندران، به عنوان مهمترین استان تولیدکننده برنج درخصوص زنجیره ارزش برنج به انجام نرسیده است. لذا، هدف از این مطالعه شناسایی مشکلات زنجیره ارزش برنج در استان مازندران از دیدگاه کشاورزان می باشد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی است و روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته است. در بخش تحقیقات کیفی از روش تحلیل استقرایی به عنوان راهنمای جمع آوری و تحلیل داده ها استفاده شده است. جامعه مورد مطالعه، شالیکاران فعال در منطقه بودند که پس از مصاحبه با تعداد 15 نفر از آنها که به صورت هدفمند انتخاب شدند، اطلاعات به حداشباع نظری رسید. برای جمع آوری داده ها از مشاهدات میدانی و مصاحبه های عمیق در قالب گروه های متمرکز (Focus group) بهره گرفته شد. اعتبار یافته ها نیز از طریق فرآیند سه گوشه سازی تائید شد. یافته های تحقیق نشان داد که تغییرکاربری های غیرمجاز اراضی شالیزاری به عنوان یک محدودیت جدی در توسعه زنجیره ارزش برنج عمل می کند. گذشته از این، مشکلات زیر ساختی ناشی از سنتی بودن شیوه های تولید بر هزینه های کارگری افزوده است. از مشکلات دیگر زنجیره، افزایش هزینه تولید برنج و گرانی نهاده ها نظیر کود، سم و کمبود صنایع جانبی در منطقه می باشد. Manuscript profile

امروزه نظام ترویج به عنوان ‌یک تسهیلگر در فرآیند تشخیص نیاز، خلق ایده، ارائه طرح‌های نوآورانه در ارتقای کیفی نهاده ها، نوآوری در فرآیند تولید محصولات کشاورزی و دامی، نوآوری در فرآیند فرآوری، بسته بندی، توزیع، برندسازی، نوآوری در خدمات بیمه ای، مالی و بازاریابی تاثیر بسزایی دارد. این پژوهش با هدف بررسی عوامل آموزشی- ترویجی موثر بر شکل‌گیری زنجیره ارزش زرد آلو در شهرستان ماهنشان انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق، باغداران زردآلو در بخش مرکزی شهرستان ماهنشان استان زنجان بودند (1502N=). حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان برابر 309 نفر تعیین گردید. برای دستیابی به نمونه‌ها و تکمیل پرسشنامه‌ها از روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای استفاده گردید. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه از طریق پانلی از اساتید استان مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که مؤلفه مفید‌ بودن برنامه‌های آموزشی و ترویجی با ضریب مسیر 65/0 بیش‌ترین تأثیر و مولفه میزان خدمات آموزشی و ترویجی با ضریب مسیر 20/0 کم‌ترین تاثیر را بر روی شکل‌گیری زنجیره ارزش داشتند. این متغیرها 54 درصد از واریانس زنجیره ارزش را تبیین نمودند. Manuscript profile

زندگی در مناطق روستایی باعث می‌شود تا افراد دسترسی کمتری به خدمات اجتماعی و اقتصادی داشته باشند. ازاین‌رو، آرمان اصلی برنامه‌ها و پروژه‌های توسعه روستایی، بهبود کیفیت زندگی کسانی است که در این مناطق زندگی می‌کنند. بر همین اساس قانون هدفمندی یارانه ها نیز به‌منظور برقراری عدالت و رفاه اجتماعی و همچنین ارتقای سطح کیفیت زندگی قشر ضعیف جامعه به اجرا درآمد. پژوهش پیمایشی- تحلیلی حاضر با هدف بررسی اثرات اقتصادی و اجتماعی قانون هدفمندی یارانه ها بر کیفیت زندگی روستاییان شهرستان ارومیه به انجام رسید. جامعه آماری این تحقیق را 71353 خانوار روستایی این شهرستان تشکیل داد. با استفاده از فرمول کوکران تعداد 265 نفر به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات این تحقیق پرسشنامه‌ای بود که روایی آن به‌وسیله گروهی از افراد متخصص تأیید شد و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید. مقدار این ضریب برای شاخص‌های مختلف بین70/0 تا 93/0 به دست آمد. نتایج تحقیق نشان داد که اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها هم بر بعد اقتصادی (531/0β= و سطح معنی‌داری=000/0) و هم بر بعد اجتماعی (582/0β= و سطح معنی‌داری =000/0) کیفیت زندگی روستاییان در شهرستان ارومیه اثر مثبت و معنی‌داری داشته ولی اثرات اجتماعی آن بیش از اثرات اقتصادی اجرای این قانون بوده است. با این وصف ازآنجاکه کیفیت زندگی تابع شرایط و عوامل بسیار متنوع و متعددی است با قطعیت نمی‌توان تمام تغییرات حاصله را به اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها مرتبط دانست. Manuscript profile