در این مقاله سعی شده است به استناد آراء ابن عربی، پیروان او و نیز متفکرانی که در اندیشه‌های او کاوش کرده‌اند چگونگی آفرینش جهان و به تبع آن انسان، و همچنین بازگشت مجدد این موجود ـ که اصل و خلاصه عالم محسوب می‌شود ـ به مبدأ آفرینش بررسی گردد. حاصل این تحقیق به ما نشان می‌دهد بازگشت انسان به حقیقت از دیدگاه ابن عربی، فقط با شناسایی خود و جهان امکان‌پذیر است؛ زیرا از دیدگاه او ـ که جدای از نظر عرفای متقدم‌تر و اصیل نمی‌تواند باشدـ عالم تجلی اسما و صفات الهی است که این صفات به صورت خلاصه (فشرده شده) در آخرین موجود هستی، انسان، بالقوه موجود است؛ بنابراین شناخت انسان برابر با شناخت جهان و حقیقت خواهد بود که ما در این نوشته با چگونگی این شناخت تدریجی و هم‌زمانِ انسان و خدا آشنا می‌شویم. Manuscript profile

در این نوشته سعی شده است چگونگی به‌کارگیری تلمیح از نظر معنا و مفهوم، و ساختار در قصاید خاقانی بررسی گردد. نتیجه این کاوش به ما نشان می‌دهد او علاوه بر بهره‌گیری از تلمیح مانند سایر شاعران، کوشید تا براساس بنیادی‌ترین تفکر خود؛ یعنی نوجویی و نوآوری با این آرایه رفتار نماید تا جایی که این عملکرد منجر به ساختارشکنی در روابط عناصر تلمیح گردید. بازسازی مجدد و آفرینش روایتی جدید از همان تلمیح در آثار او نه تنها موجب گسترش بیشتر معنا شد بلکه ابهامی هنری را نیز با خود به همراه ‌آورد که در لایه های به هم پیچیده صناعات ادبی به کار رفته در قصائد او به وضوح قابل درک است. Manuscript profile