فرآیند هوشمند سازی در شهرهای دنیا شامل ایجاد شهرهای جدید و هوشمند کردن شهرهای موجود است. شهر هوشمند دارای شش مؤلفه‌ی اقتصاد، مردم، حکمرانی، محیط زیست، پویایی و زندگی هوشمند است. مجموع این مؤلفه­ها دارای 33 معیار و مجموع معیارها دارای 74 شاخص است. به استناد پروژه­های هوشمندسازی شهرهای دنیا، کمتر شهری را می­توان یافت که به یکباره و یکجا شرایط هر شش مؤلفه از شهر هوشمند را دارا باشد؛ لذا اولویت­بندیِ شاخص­های هوشمندسازی مذکور در فرایند هوشمندسازی شهر کرمان از نگاه کارشناسان خبره‌ی این حوزه، مسأله‌ی اصلی این تحقیق است که از نوع تحلیلی- توصیفی بوده، تحلیل­های آن ترکیبی از تحلیل­های کیفی و کمّی است. اطلاعات به دست آمده به ترتیب از طریق فرآیند سه مرحله­ایِ عملیات کتابخانه­ای- اسنادی، مصاحبه‌ی هدفمند اوّل و مصاحبه‌ی هدفمند دوم به روش فوکوس گروپ صورت گرفت و نتایج مصاحبه‌ی دوم با استفاده از آزمون رتبه­بندی فریدمن تحلیل شد. نتایج پژوهش نشان داد رتبه­های 1 تا 4 مربوط به شاخص نرخ فقر و شاخص میزان آمادگی در برابر فقر (هر دو زیر مجموعه‌ی مؤلفه‌ی زندگی هوشمند)؛ شاخص میزان اشتغال و شاخص نرخ بیکاری (هر دو زیرمجموعه‌ی مؤلفه‌ی اقتصاد هوشمند) است. این چهار شاخص، همگی دارای ضریب فریدمن 15/63 و انحراف معیار نزدیک به صفر بوده­اند. این وضعیت نشان می­دهد مسائل اقتصادی و معیشتی مردم باعث شده تا اولویت­های اصلی هوشمندسازی شهر کرمان از نگاه کارشناسان خبره‌ی حوزه­های مرتبط با هوشمندسازی کرمان بر این شاخص­ها متمرکز شود و این همان واقعیتی است که در هوشمندسازی شهرهای جهان سوم خصوصاً در شهر مورد مطالعه باید در نظر گرفته شود. این در حالی است که شاخص میزان اهمیت و فعالیت­های سیاسی شهروندان و شاخص اهمیت سیاست برای ساکنان (هر دو با ضریب فریدمن 68/6 و انحراف معیار 51/0)، شاخص تعداد رایانه­های شخصی (با ضریب فریدمن 9/5 و انحراف معیار 51/0) و شاخص میزان ساعت آفتابی (با ضریب فریدمن 25/5 و انحراف معیار 489/0) به ترتیب در اولویت­های پایانیِ 71 تا 74 قرار گرفتند. Manuscript profile

افزایش مشکلات ناشی از تراکم جمعیت در شهرها، صاحب­نظران را به چاره­اندیشی و حل معضلات شهری واداشت و برای کاهش معضلات ناشی از رشد بی­رویۀ فضاهای شهری، صاحب­نظران انگاره رشد هوشمند شهری را مطرح نمودند، رشد هوشمند شهری به عنوان ابزاری توانمند در سنجش میزان تمرکز یا پراکنده بودن رشد یک شهر در چارچوب الگوهای رایج و ایده­آل، امروزه نقش غیر قابل انکاری در توسعه، تغییر و شکل­دهی نقاط سکونتی انسان­ها به ویژه شهرها ایفا می­کند. از این رو هدف پژوهش حاضر تحلیل کالبدی- فضایی رشد هوشمند شهر خرم­آباد است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف توسعه­ای ـ کاربردی و از لحاظ روش­شناسی کمی - تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه­ای و داده­های فضایی است. در تجزیه‌وتحلیل اطلاعات این پژوهش از روش­های آماری- گرافیکی در قالب نرم­افزار ArcGIS و همچنین نرم­افزارهای Excel و GeoDa بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از تحلیل شاخص­ها با استفاده از آزمون­های گرافیک مبنا نشان می­دهد که شهر خرم­آباد در زمینه شاخص­های منتخب فاصله­ی چشمگیری با اصول رشد هوشمند شهری دارد. این امر نشانگر تفاوت چشمگیر شاخص­های منتخب با اصول رشد هوشمند شهری است. نتایج آزمون­های گرافیک مبنا و آزمون­های نموداری با هم همسو بوده و در این زمینه توافق و سازگاری بین این آزمون­ها وجود دارد که درجه تجمع­پذیری کم، توزیع نامتعادل در سطح شهر خرم­آباد، پراکندگی، خوشه­ای بودن، توسعه جسته و گریختگی و توسعه منفصل و ناپیوسته بسیار زیاد و به طور کلی رشد پراکنش افقی بی­رویه است. Manuscript profile