از مهم¬ترین تکنیک¬های بهبود کمی و کیفی نهال استفاده از تیمار بذر با باکتری¬های محرک رشد است که می¬تواند مقاومت گیاه را در برابر شرایط نامساعد افزایش دهد. به همین منظور اثر تلقیح بذر گونه محلب در 10 پروونانس جنگل¬های شهرستان فریدونشهر استان اصفهان با مهم¬ترین باکتری¬های ریزوسفری محرک رشد گیاه، بر مولفه¬های جوانه زنی بذر در آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی در آزمایشگاه بخش منابع طبیعی مرکز تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی استان اصفهان در سال 1399 با سه تکرار انجام گرفت، تلقیح بذر با پنج سطح شامل عدم تلقیح باکتریایی (به عنوان شاهد)، تلقیح با باکتری¬های (Bacillus sp.)، (Azotobacter sp.)، (fluorescens Pseudomonas) و تیمار ترکیبی از سه باکتری محرک رشد (MIX) و محاسبه مولفه-های مختلف جوانه زنی بذر گونه محلب انجام شد. نتایج نشان داد تیمار تلقیح ترکیبی (MIX) بیش-ترین تأثیر را بر شاخص¬های سرعت جوانه¬زنی (039/0 عدد در روز)، بنیه بذر (20/39)، قدرت جوانه-زنی (38/20 درصد) و طول ریشه¬چه (66/8 میلی‌متر) نسبت به سایر تیمارها داشت. تیمار باکتری fluorescens P. نیز بهترین عملکرد را در شاخص درصد جوانه¬زنی (55/17 درصد) و طول ساقه¬چه (76/8 میلی¬متر) از خود نشان داد. از سوی دیگر ضعیف¬ترین عملکرد در بین تیمارهای باکتری محرک رشد مربوط به باکتری (Bacillus sp.) بود. از بین 10 منطقه جمع¬آوری بذر گونه محلب مناطق ذخیره¬گاه جنگلی چال خلیل 1 و 2 و همچنین پشتکوه سوم دورک 2 شاخص¬های جوانه¬زنی بذر بهتری نسبت به مناطق دیگر نشان دادند. بطور کلی، تلقیح بذر به وسیله باکتری¬های محرک رشد می¬تواند راهکاری مناسب در جهت تولید نهال سالم و قوی، استقرار بهتر و هم‌چنین افزایش موفقیت نهال¬کاری در رویشگاه‌های آشفته و تخریب یافته گونه محلب در جنگل¬های زاگرس باشد. Manuscript profile