جزیره حرارتی شهر یکی از بارزترین مضاهر آب و هوایی شهرنشینی در شهرهای امروزی است. افزایش دمای شهری به شدت باعث افزایش تقاضای برق برای تهویه هوای داخل ساختمان­ها، میزان غلظت هوا و افزایش انتشار آلودگی‌های نیروگاه برق از جمله دی اکسید گوگرد، مونواکسید کربن، اکسید نیتروژن و ذرات معلق می‌شود. بدین ترتیب تحلیل و درک پویایی حرارت شهری و شناسایی ارتباط آن با تغییرات منشاء انسانی برای مدلسازی، پیش‌بینی تغییرات محیطی و نهایتا سیاستگذاری شهری الزامی به نظر می‌رسد. بنابراین هدف پژوهش حاضر برآورد فضایی- زمانی جزیره حرارتی مناطق بیست و دوگانه‌ی شهر تهران بین سالهای 94-1382 در اثر تحولات توسعه‌ی کالبدی شهر است. در فرآیند دست‌یابی به هدف مورد نظر تصاویر ماهواره‌ای بدون پوشش ابری و صاف کلانشهر تهران توسط ماهواره‌ی Landsat8 برای مرداد ماه سال 1394 و ماهواره‌ی Aster برای مرداد ماه سال 1382 تهیه شده است. این تصاویر از طریق الگوریتم‌های طراحی شده و در محیط Envi به الگوهای فضایی جزیره حرارتی مناطق 22گانه شهر تهران تبدیل شده است. مقایسه و تحلیل الگوهای فضایی جزایر حرارتی در سیر زمانی 1394-1384 با استفاده از آزمون من- کندال نشان از 0.6 همبستگی فضایی داشته است، این بدان معناست که در 40% از سطح شهر تهران طی تقریبا یک دهه‌ی اخیر به دلایل اثرات توسعه‌ی کالبدی شهر الگوی فضایی جزیره حرارتی تغییر یافته  است. همچنین سایر نتایج نشان از کاهش کمینه‌ی حرارت سطح (c̊ 3.67) و کاهش میانگین حرارت سطح (‌c̊ 0.47) طی یک دهه‌ی اخیر شهر تهران دارد. البته شایان ذکر است روند تحولات الگوی فضایی جزیره حرارتی که ناشی از تغییرات سیاست‌های کالبدی- عملکردی و فعالیت‌های انسانی است، در حوزه‌ی غربی شهر بویژه در مناطق 5 ، 22 و قسمت شرقی منطقه‌ی 21 بیشترین تحولات را به خود اختصاص داده‌اند. Manuscript profile