صنعت بانکداری به عنوان یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد، نقش بسیار مؤثری در ارتباط با جذب و هدایت وجوه سپرده‌گذاران، ارائه خدمات به مردم و مشارکت در توسعه اقتصادی و اجتماعی دارد و در این مسیر، با ریسک‌های متعددی روبرو است که مدیریت و کنترل و تعیین عوامل مؤثر بر آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. هدف پژوهش حاضر، ارائه مدلی دینامیکی جهت مدیریت ریسک بانکی است. بدین منظور برای یافتن ساختار مولد ریسک و ارائه راهکار اثربخش برای مدیریت آن، از روش پویاییشناسی سیستم‌ها استفاده شده که در آن با ارائه یک مدل ریاضی، امکان شبیهسازی نتایج اجرای سناریوهای مختلف امکانپذیر است. در این راستا نتایج اجرای چهار سناریوی تصمیم بر روی مدل شبیهسازی شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد کاهش سپرده قانونی و تسهیلات معوق و افزایش جذب سپرده، در مدیریت ریسک‌های نقدینگی و اعتباری بانک‌ها مؤثر است. Manuscript profile

Banks as one of the most important and crucial economic sectors in each country play a significant role in economic growth and development and they face various risks one of which is liquidity risk. Managing liquidity risk is of great importance and identifying its effective factors is more vital. The present study aims to pre-sent a dynamic model to manage liquidity risk. System dynamics is used to find a risk making structure and present the most effective solution to manage it. In this method, by providing a mathematical model, simu-lating the results of various scenarios is possible. The results of implement-ing four scenarios on the model were simulated and analyzed. The results revealed that reducing legal deposits and nonperforming loans and increasing attraction of deposits is influential in banks liquidity risk. Manuscript profile

در این پژوهش به ارائه یک مدل ریاضی برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای با رویکرد کنترل ورشکستگی پرداخته‌شده است. اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای:1- بیشینه‌سازی ارزش خروجی مورد انتظار سرمایه‌گذار 2- کمینه کردن ریسک انباشته 3- کمینه کردن عدم اطمینان بازده‌های سبد اوراق بهادار در طول دوره سرمایه‌گذاری در نظر گرفته‌شده است که دستیابی به این سه هدف تحت تأثیر دو محدودیت کنترل ورشکستگی و حداکثر و حداقل تعدیلات مقادیر سرمایه‌گذاری در طول دوره سرمایه‌گذاری بررسی‌شده است. الگوریتم ترکیبی بهینه‌سازی ازدحام ذرات ، به‌عنوان راه‌حل پیشنهادشده برای حل مدل در نظر گرفته‌شده است و نمونه‌ای عملی برای نشان دادن کاربرد مدل پیشنهادشده، ارائه گردیده است که شامل سبد اوراق بهاداری با 17 نوع سهام مختلف از شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده است که برای یک دوره سه‌ساله از سال 1393 تا سال 1395 بازده روزانه سهام این شرکت‌ها به‌عنوان ورودی مدل مورداستفاده قرارگرفته است. با استفاده از جدول تحلیل حساسیت، 3 حالت مختلف برای وزن‌های اهداف بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای تعیین‌شده است. درنهایت حالتی از سرمایه‌گذاری که سرمایه‌گذار به هر سه هدف بهینه‌سازی وزن برابر می‌دهد، مناسب‌ترین حالت برای بهینه‌سازی سبد اوراق بهادار چند دوره‌ای بوده است. به‌منظور اعتبار‌سنجی الگوریتم طراحی‌شده برای حل مدل، نتایج به‌دست‌آمده با دو الگوریتم‌ دیگر مقایسه شده است. نتایج تجربی نشان داده است که الگوریتم پیشنهادشده توسط این پژوهش برای حل مدل، نسبت به دو الگوریتم مقایسه‌ای، مناسب‌تر بوده است. Manuscript profile