In the field of ethnopharmacology, precise identification of collected medicinal plants plays an important role to take a plant-derived compound from local traditional healers to the pharmacy. Therefore, this study is concerned with botanical research on medicinal plants of Semnan province (Iran). According to 379 collected herbarium specimens, 244 medicinal species belonging to 66 plant families and 102 genera were identified. The largest families were Lamiaceae (29 species), Asteraceae (27 species), and Fabaceae (19 species). The most frequently used plant organs were leaves and aerial parts. The most treated used category was the digestive system, followed by the metabolic and immune system, urological problems, respiratory system, gynecology, and dermatological problems. The outstanding therapeutic effects of some less widely known species which traditionally are used among indigenous people were reviewed. The fundamental role of botanists in pharmacological research and the disadvantages of wrong identifications in this field were highlighted. Manuscript profile

علم اتنوبوتانی یا مردم‌ گیاه‌شناسی به بررسی دانش افراد بومی در مناطق مختلف و اطلاعات آن‌ها در مورد کاربرد گیاهان می‌پردازد. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه اتنوبوتانی روستاهای جنوب و شرق شهرستان سمنان شامل 7 روستای آبخوری، احمدآباد (شمال)، احمد آباد (جنوب)، خیرآباد، دلازیان، رکن آباد و علاء می‌باشد. پس از بررسی و آشنایی با منطقه مورد مطالعه، جهت کسب اطلاعات مورد نیاز، به مناطق مراجعه و مصاحبه حضوری به صورت تصادفی در سال 1400 انجام شد. اطلاعات در قالب پرسشنامه و از افراد مسن مطلع به کاربرد گیاهان دارویی جمع‌آوری گردید. در این پژوهش 47 گونه متعلق به ۴۸ جنس و ۲۴ تیره گیاهی توسط افراد بومی معرفی شدند. غنی‌ترین تیره‌های گیاهی به ترتیب نعنائیان (Lamiaceae) با ۱۰ گونه، چتریان (Apiaceae) با ۶ گونه، کاسنیان (Asteraceae) با ۴ گونه و باقلائیان (Fabaceae) با 3 گونه بودند. بالاترین مقدار شاخص فراوانی نسبی ثبت (RFC) به ترتیب به گونه نعنا با 73/0، آویشن با 65/0، زیره سیاه با 63/0، زیره سبز با 57/0، پونه با 53/0، شوید با 48/0، بومادران با 38/0، کاسنی با 32/0، بابونه با 19/0 و خارشتر با 09/0 اختصاص داشت. طبق این پژوهش بیشترین کاربرد گیاهان در روستاهای شهرستان سمنان مربوط به رفع اختلالات گوارشی و سلامت عمومی بدن و کمترین کاربرد برای درمان دیابت و رفع مشکلات کلیه بود. همچنین فراگیرترین شیوه استفاده گیاهان دارویی در منطقه مورد مطالعه به صورت جوشانده و بیشترین اندام گیاهی مورد استفاده برگ گزارش شد. مطالعه اتنوبوتانی و بهره‌گیری از آن در زمینه‌های مختلف، قبل از فراموشی این دانش و از بین رفتن زیستگاه‌های طبیعی شهرستان سمنان اهمیت بالایی دارد. بنابراین این مطالعه می‌تواند زمینه‌ای برای تحقیقات در آینده فراهم نماید. Manuscript profile

در این مطالعه پتانسیل آنتی‌اکسیدانتی و خواص فیزیولوژیکی گیاه کلماتیس اصفهانی از رویشگاه‌های مختلف استان سمنان بررسی شد. سه رویشگاه طبیعی این گیاه در استان سمنان (چشمه علی، دیباج و مجن) شناسایی و نمونه برداری از برگ گیاهان صورت گرفت. میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، پرولین، پروتئین، فنول، فلاونوئید، قندهای احیاکننده، پراکسیدهیدروژن، مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز اندازه گیری شد. همچنین خواص آنتی اکسیدانتی گیاهان با اسـتفاده از ظرفیـت مهـار رادیکال‌هايDPPH مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز خاک هر سه رویشگاه نیز انجام شد. آزمایش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و مقایسـه میـانگین داده‌هـا بـا استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار متابولیت‌های گیاه شامل قندهای محلول، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدها، فعالیت آنزیم کاتالاز و خواص آنتی اکسیدانتی در رویشگاه چشمه علی در بالاترین و در رویشگاه مجن در کمترین میزان قرار دارد. در مقابل مقدار ترکیبات دفاعی گیاه شامل پرولین، پراکسیدهیدروژن، مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در رویشگاه چشمه علی در کمترین و در رویشگاه مجن در بالاترین میزان قرار دارد. مقدار کلروفیل، کارتنوئیدها، آنتوسیانین و پروتئین نیز در رویشگاه دیباج با بالاترین ارتفاع از سطح دریا در کمترین میزان قرار دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که رویشگاه چشمه علی با داشتن بیشترین میزان متابولیت‌ها و کمترین میزان ترکیبات دفاعی کم تنش‌ترین رویشگاه و بالعکس رویشگاه مجن پرتنش‌ترین رویشگاه برای گیاه کلماتیس اصفهانی می‌باشد. Manuscript profile