هدف از این پژوهش بررسی اثر غلظت‌های مختلف نانوذره کلسیم و پوترسین بر برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه دارویی استویا تحت شرایط تنش شوری بود. بدین منظور آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار صورت پذیرفت. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح نانوذره کلسیم (صفر، 75 و 150 پی پی ام)، دو سطح پوترسین (صفر و 1 میلی‌مولار) و سه سطح شوری (صفر، 75 و 150 میلی‌مولار) بود. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، اثر ساده هر کدام از تیمارهای شوری، نانوذره کلسیم و پوترسین بر صفات مورد مطالعه در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار شد، در حالیکه اثر متقابل این تیمارها معنی‌دار نشدند. نتایج تنش شوری نشان داد که غلظت 150 میلی‌مولار شوری سبب کاهش کلروفیل a به میزان 21/0، کلروفیل b به میزان 47/0 و کلروفیل کل به میزان 68/0 میلی‌گرم بر گرم وزن خشک نمونه نسبت به شاهد شد. در حالیکه، افزایش میزان کاروتوئید به میزان 10/0 در غلظت 150 میلی‌مولار شوری مشاهده شد. همچنین، اثر نانوذره کلسیم (150 پی‌پی‌ام) و پوترسین (1 میلی‌مولار) سبب افزایش محتوای رنگیزه‌های فتوسنتزی شد. در ارتباط با آنزیم‌های آنتی‌اکسیدانی، شوری 150 میلی‌مولار مقادیر آنزیم‌های کاتالاز را به میزان 69/1 و پراکسیداز را 02/5 واحد گرم در وزن تر برگ افزایش داد. به علاوه، اثر پوترسین (1 میلی‌مولار) سبب افزایش آنزیم کاتالاز به میزان 18/2 و پراکسیداز 46/4 گرم در واحد وزن تر برگ شد. غلظت 150 پی پی ام نانوذره کلسیم نیز سبب افزایش آنزیم کاتالاز به میزان 87/1 و پراکسیداز به میزان 84/4 گرم در واحد وزن تر برگ شد. از نتایج بدست آمده از این پژوهش میتوان نتیجه گرفت که استفاده از نانوذره کلسیم و پوترسین باعث جبران خسارت وارده به صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه استویا در شرایط تنش شوری می گردد و از الیسیتورهای مورد نظر می‌توان جهت بررسی‌های سایر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی در گیاه استویا در پروژه های آتی بهره برد. Manuscript profile