خشکی از جمله مهم ترین عوامل محدودکننده‌ی رشد و عملکرد گیاهان زراعی در بسیاری از مناطق دنیا است. به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و محلول‌پاشی عصاره جلبک دریایی و سالیسیلیک ‌اسید بر برخی صفات فتوسنتزی و فتوشیمیایی گیاه لوبیا سفید، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در دو منطقه‌ی اسلام آباد غرب و خرم‌آباد اجرا گردید. کرت اصلی شامل اعمال سه سطح تنش خشکی به میزان 60، 90 و 120 میلی‌متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A بود و فاکتور فرعی اول شامل دو سطح محلول‌پاشی و عدم محلول‌پاشی اسید سالیسیلیک و فاکتور فرعی دوم چهار سطح محلول پاشی کود جلبک دریایی با غلظت‌های صفر ،50، 100 و 150 گرم در هکتار بودند. نتایج حاصل از آزمایش نشان داد که تنش خشکی سبب کاهش سرعت فتوسنتز و کاهش محتوای کلروفیل شد، محلول‌پاشی جلبک دریایی و سالیسیلیک‌ اسید موجب افزایش سرعت فتوسنتز و محتوای کلروفیل گردید. تنش خشکی محتوای پرولین و نشت یونی را افزایش داد و سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان از جمله کاتالاز، آسکوربات پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز شد. کاربرد سالیسیلیک اسید میزان فعالیت آنزیم‌های آنتی اکسیدان را افزایش داد. تنش خشکی عملکرد دانه را کاهش داد و کمترین عملکرد دانه (1720کیلوگرم در هکتار) از تیمار 120 میلی‌متر تنش خشکی و عدم مصرف کود جلبک دریایی و بیشترین عملکرد دانه از تیمار 60 میلی‌متر (عدم تنش) و 150 گرم جلبک دریایی به دست آمد. محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید توانست عملکرد دانه را تا 5/4 درصد افزایش دهد. با توجه به نتایج، مصرف سالیسیلیک اسید و جلبک دریایی می تواند تا حدودی اثرات منفی ناشی از تنش خشکی را کاهش دهد. Manuscript profile

تنش خشکی از عوامل اصلی کاهش عمکلرد گیاهانی مختلف به خصوص حبوبات می باشد، بنابراین استفاده از روش هایی که بتواند اثر سوء تنش بر گیاه را کاهش دهد، ضروی می باشد. به منظور بررسی اثر روی و جیبرلین بر خصوصیات بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی لوبیا سفید (Phaseolus vulgaris L.) در شرایط تنش خشکی، آزمایشی در قالب طرح کرت‌های دو بار خرد شده با پایه‌ی بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو مکان (ایستگاه تحقیقاتی اسلام‌آباد غرب استان کرمانشاه، و ایستگاه تحقیقاتی خرم‌آباد استان لرستان) انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل آبیاری در 3 سطح 60، 90 و 120 میلی‌متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A به عنوان کرت اصلی، محلول پاشی سولفات روی در 4 سطح 0، 5/1، 5/3 و 5/4 میلی‌لیتر در لیتر و 2 سطح محلول پاشی و محلول پاشی جیبرلین به عنوان کرت های فرعی بودند. تجزیه و تحلیل داده ها و مقایسه میانگین داده ها به روش دانکن در سطح 5 درصد و توسط نرم افزار SPSS انجام شد. نتایج نشان داد که اثر اصلی تنش خشکی و محلول‌پاشی سولفات روی بر تمام صفات معنی‌دار شد، همچنین محلول‌پاشی جیبرلین بر همه‌ی صفات به‌جز عملکرد و سرعت تعرق اثر معنی‌دار داشت. اثر متقابل سولفات روی، تنش و جیبرلین بر تمام صفات معنی‌داری بود. بیشترین عملکرد دانه مربوط به تیمار آبیاری نرمال و مصرف 5/4 میلی‌لیتر ‌در‌ لیتر روی بود که با‌ تیمار ‌تنش متوسط و مصرف 5/‌1‌میلی‌لیتر ‌در ‌لیتر روی و کاربرد جیبرلین اختلاف معنی‌دار نداشت.‌ کمترین عملکرد دانه در ‌تیمار ‌تنش‌ شدید‌ و استفاده‌ 5/3‌ میلی‌لیتر‌ در ‌لیتر‌‌ روی ‌و ‌محلول پاشی‌ جیبرلین‌ بود‌. بطور کلی عملکرد دانه در هر دو حالت تنش خشکی و عدم تنش افزایش یافت، بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده مصرف 5/4 میلی‌لیتر در لیتر سولفات روی و محلول پاشی جیبرلین جهت کاهش اثرات تنش خشکی در زراعت لوبیا توصیه می‌گردد. Manuscript profile

The Effect of Foliar Application of Iron and Proline Nanoparticles on Biochemical, Physiological and Agronomic Traits of Quinoa Plant in Different Cultivation Dates Rahmat Salehi1, Abbas Maleki*1, Mohammad Mirzaei Heydari2, Alireza Rangin1, Amir Mirzaei3 1- Department of Agriculture and Plant Breeding, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Islamic Azad 2- Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran 3- Agricultural and horticultural sciences research department, Ilam Province Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Promotion Organization, Ilam, Iran. *Corresponding email address: maleki97@yahoo.com Received: 20 March 2022 Accepted: 2 June 2022 Abstract In order to investigate the possibility of ecophysiological adaptation of quinoa plant, cultivation in different dates under the effect of foliar spraying of iron and proline nanoparticles on yield and related experimental traits in two consecutive years 2019 and 2020 in February in Ilam province, Sarableh city in the research center farm located in the north East of Ilam city was implemented in the form of a split-split plot (plots chopped twice) in the form of a basic randomized complete block design with three replications. The main factor, including the planting date, was done in three levels: February4th, February 19th and March 4th. The secondary factor includes iron nanoparticles in four levels including control or non-consumption, 0/3, 0/6 and 0/9 grams per liter of water were added to the volume. The third factor included proline in two levels: 100 mg per liter consumption and Non-use (witness) which were placed in sub-sub plots. The results showed that the main effects including year, planting date, iron and proline nanoparticles on all traits, plant height, number of flowering branches, height of the main flowering branch, weight of 1000 seeds, seed yield, biological yield and harvesting index were meaningful. Due to the difference in temperature and humidity conditions, most traits were affected. So that the maximum weight of 1000 seeds was obtained with the amount of 6.05 grams in the triple treatment of planting date in iron nanoparticles and proline consumption on the March 4th planting date and 0.9 grams of iron nanoparticles and proline consumption. Also, the lowest weight of 1,000 seeds related to the planting date of February 4th and the absence of proline and iron nanoparticles was obtained with 1.73 grams. The highest yield was obtained on the date of the third crop on the March 4th and the treatment of 0.9 grams of iron nanoparticles and the consumption of proline with the amount of 2948.17 kilograms per hectare. The lowest yield related to the planting date of February 4th and the absence of proline and iron nanoparticles was obtained 14556.17 kg/ha. According to the obtained results, the best yield was obtained on the March 4th and the use of proline and the treatment of 0/9 grams of iron nanoparticles were obtained, which is recommended to achieve high grain production in the cultivation conditions of the region. Keywords: Planting date, Iron nanoparticles, Proline, Antioxidant enzymes and performance components Introduction University, Ilam Branch, Ilam, Iran. 2- Department of Production Engineering and Plant Genetics, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Isfahan (Khorasgan) Branch, Islamic Azad University, Isfahan, Iran 3- Agricultural and horticultural sciences research department, Ilam Province Agricultural and Natural Resources Research Center, Agricultural Research, Education and Promotion Organization, Ilam, Iran. *Corresponding email address: maleki97@yahoo.com Received: 20 March 2022 Accepted: 2 June 2022 Abstract In order to investigate the possibility of ecophysiological adaptation of quinoa plant, cultivation in different dates under the effect of foliar spraying of iron and proline nanoparticles on yield and related experimental traits in two consecutive years 2019 and 2020 in February in Ilam province, Sarableh city in the research center farm located in the north East of Ilam city was implemented in the form of a split-split plot (plots chopped twice) in the form of a basic randomized complete block design with three replications. The main factor, including the planting date, was done in three levels: February4th, February 19th and March 4th. The secondary factor includes iron nanoparticles in four levels including control or non-consumption, 0/3, 0/6 and 0/9 grams per liter of water were added to the volume. The third factor included proline in two levels: 100 mg per liter consumption and Non-use (witness) which were placed in sub-sub plots. The results showed that the main effects including year, planting date, iron and proline nanoparticles on all traits, plant height, number of flowering branches, height of the main flowering branch, weight of 1000 seeds, seed yield, biological yield and harvesting index were meaningful. Due to the difference in temperature and humidity conditions, most traits were affected. So that the maximum weight of 1000 seeds was obtained with the amount of 6.05 grams in the triple treatment of planting date in iron nanoparticles and proline consumption on the March 4th planting date and 0.9 grams of iron nanoparticles and proline consumption. Also, the lowest weight of 1,000 seeds related to the planting date of February 4th and the absence of proline and iron nanoparticles was obtained with 1.73 grams. The highest yield was obtained on the date of the third crop on the March 4th and the treatment of 0.9 grams of iron nanoparticles and the consumption of proline with the amount of 2948.17 kilograms per hectare. The lowest yield related to the planting date of February 4th and the absence of proline and iron nanoparticles was obtained 14556.17 kg/ha. According to the obtained results, the best yield was obtained on the March 4th and the use of proline and the treatment of 0/9 grams of iron nanoparticles were obtained, which is recommended to achieve high grain production in the cultivation conditions of the region. Manuscript profile