جایگاه و موقعیت استراتژیک ایران به سبب وجود چاه‌های نفت در شمال و جنوب ایران و اهمیت بالای آن در عرصه‌ی جهانی همواره این کشور را مورد طمع استعمارگران قرار داده است. پس از پایان جنگ جهانی دوم، انگلستان نیروهای خود را از ایران خارج کرد ولی شوروی به بهانه هایی در پی کسب امتیاز بود. در این زمان بود که نقش قوام به عنوان نخست‌وزیر ایران که رابطه نسبتاً خوبی با شوروی داشت در تخلیه قوای شوروی به چشم خورد. سئوال اصلی این است که نقش قوام‌السلطنه در واگذاری امتیاز نفت شمال چه بود و چه هدفی داشت؟ سیاست قوام در این موضوع بسیار پیچیده بود، چرا که وی می‌بایست هم به عنوان نخست‌وزیر، حافظ منافع ایران باشد و از طرفی دیگر منافع شوروی، که از او حمایت کرده بود را باید حفظ می‌کرد. این مقاله با هدف بررسی روابط ایران و شوروی در این دوره و چرایی واگذاری نفت شمال به شوروی توسط قوام، سعی کرده است تا چگونگی مذاکرات و حل مسئله تخلیه نیروهای شوروی از خاک ایران را بررسی کند. روش تحقیق نیز کیفی است و به صورت تاریخی به توصیف و تحلیل وقایع پرداخته شده است. یافته ها نشان می‌دهد؛ نیت و هدف اصلی قوام از واگذاری این امتیاز، نه از بعد خیانت به کشور، بلکه این امر فقط وسیله و ابزاری جهت بیرون راندن نیروهای شوروی از خاک ایران بوده است. Manuscript profile

تقی زاده ازرهبران مشروطیت ایران و ازرجال سیاسی ، علمی بحث انگیزودرعین حال ازناشناخته ترین بازیگران سیاسی تاریخ معاصر است.او در زمره کسانی است که جمعی به شدت موافق و جمعی به غایت مخالف دارد و هر یک نیز برای اثبات نظرات خود دلایلی ارایه می کنند. یکی از کسانی که بیشترین نقد و توهین را در نوشته های خود برایشان وارد کرده است مرحوم آدمیت است. او نه تنها تقی زاده را در آثارش سخت مورد حمله قرار داده است بلکه هر کس را که به نوعی درصدد دفاع و تعریف و تمجید از او برآمده باشد. از ایرج افشار گرفته تا مینوی و از خانم لمبتون گرفته تا نیکی کدی. ما در این تحقیق به دنبال آن هستیم که دیدگاههای آدمیت درباره تقی زاده را مورد بررسی قرار دهیم و علل و نادرستی آن باز شناسیم. در تاریخ نگاری معاصردر حق تقی زاده ناروایی هایی صورت گرفته است .شاید اینک زمان آن فرارسیده باشد که رها از حب وبغض شخصی ، پست وبلند کارنامه سیاسی او بدون پیش داوری و توطئه پنداری مرسوم وطنی مورد نقد وبررسی قرار گیرد.دراین تحقیق از روش کتابخانه ای، استفاده از آرشیو اسناد و مجلات ، کتابهای آدمیت و تقی زاده و مقالات مختلف ایرانی، خارجی و صورت مذاکرات مجلس استفاده شده است . Manuscript profile