-
Article
1 - نقش روانشناسی محیط در معماری فضاهای آموزشی بر عزت نفس نوجوانان (مدارس دخترانه متوسطه دوم شيراز)Journal of Sustainable Architecture & Environment (JSAE) , Issue 4 , Year , Winter 2024توجه به علم روانشناسي محيط در طراحي فضاهاي آموزشي علاوه بر ارتقاء كيفيت فضا، ميتواند سبب تأثيرات ذهني مثبت كاربر از محيط شود. از آنجاييكه دختران داراي خصوصيات رشدي و بلوغ متفاوتي نسبت به پسران هستند و در آينده نقش مادران خانواده را نیز ايفاء ميکنند، توجه به ویژگیها Moreتوجه به علم روانشناسي محيط در طراحي فضاهاي آموزشي علاوه بر ارتقاء كيفيت فضا، ميتواند سبب تأثيرات ذهني مثبت كاربر از محيط شود. از آنجاييكه دختران داراي خصوصيات رشدي و بلوغ متفاوتي نسبت به پسران هستند و در آينده نقش مادران خانواده را نیز ايفاء ميکنند، توجه به ویژگیهای روحی و روانی آنها بسیار حائز اهمیت است. پژوهش حاضر با هدف مشخص نمودن نقش روانشناسي محيط فضاهاي آموزشي در عزت نفس دختران نوجوان و همچنین مشخص نمودن ويژگيهاي تأثيرگذارتر روانشناسی محیط در عزت نفس اين قشر از جامعه انجام شده است. متغیرهای مستقل تحقیق، روانشناسی محیط مدارس و مؤلفههای آن و متغیر وابسته تحقیق، عزت نفس دانشآموزان بوده است. روش تحقيق بهكار رفته، همبستگی از نوع رابطهای بوده كه با مطالعات كتابخانهاي و روش پيمايشي انجام شده است. كتابها، مقالات و مداراك موجود، مشاهده فردي، مصاحبه، پرسشنامه عزت نفس روزنبرگ و پرسشنامه محقق ساخته روانشناسي محيط، از ابزار تحقيق بودهاند. پس از مطالعات صورتگرفته، پرسشنامه روانشناسي محيط محقق ساخته، تنظيم و مطابق با فرمول كوكران توسط 382 دانشآموز از مدارس دخترانه متوسطه دوم شهر شيراز كه با روش نمونهگيري غيراحتمالي هدفمند انتخاب شده بودند، بهصورت تصادفي تکمیل شد. اطلاعات بهدست آمده از پرسشنامهها با نرمافزار SPSS مورد تحليل قرار گرفت تا اهداف تحقیق محقق شود. یافتهها حاكي از آن بوده است که معماري مدارس بهواسطه علم روانشناسي محيط ميتواند ميزان عزت نفس دانشآموزان دختر نوجوان را تحت تأثير قرار دهد و میزان ضریب همبستگی بین مؤلفه کالبدی و فضایی روانشناسی محیط با عزت نفس نوجوانان بیشتر از میزان ضریب همبستگی بین مؤلفه عملکردی روانشناسی محیط با عزت نفس نوجوانان است. بنابراین راهکارهای طراحی فضاهای آموزشی که میتواند به ارتقاء هرچه بیشتر عزتنفس دانشآموزان کمک نماید، بدین شرح است: امنیت روانی (مقاوم بودن ساختمان مدرسه در برابر حوادث غیرمترقبه، ایمنی پلهها و غیره. Manuscript profile -
Article
2 - تحلیلی برسلامت شهروندان با رویکرد اجتماع محور در مساکن شهری کلان شهر شیرازUrban Environmental Planning and Development , Issue 1 , Year , Summer 2023توسعه شهرنشینی و به تبع آن توسعه کالبدی شهرها، مسائلی را در فضای شهری به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تداوم حیات شهری را مورد تهدید قرار میدهد. توسعه پایدار شهری از جمله مهم ترین مباحث روز جوامع شهری در خصوص راهکار مسائل کنونی و آینده شهرها بوده و در سطوح مختلف Moreتوسعه شهرنشینی و به تبع آن توسعه کالبدی شهرها، مسائلی را در فضای شهری به وجود آورده که نه تنها ساکنین آن، بلکه تداوم حیات شهری را مورد تهدید قرار میدهد. توسعه پایدار شهری از جمله مهم ترین مباحث روز جوامع شهری در خصوص راهکار مسائل کنونی و آینده شهرها بوده و در سطوح مختلفی از معماری بافت ها و محلات گرفته تا توسعه پایدار کلان شهرها و توسعه پایدار جهانی مطرح میشود. در واقع شهر پایدار فضایی است که اکثریت قریب به اتفاق ساکنانش، از سکونت در شهر، احساس رضایت داشته باشند. مقوله مسکن به عنوان یکی از شاخصهای مهم توسعه پایدار شهری، در صورت ناسالم بودن، سلامت و کیفیت زندگی طیف وسیعی از افراد جامعه و به تبع آن سلامت شهر را به مخاطره می اندازد. هدف از پژوهش حاضر بررسی ابعاد سلامت در مسکن، استخراج مؤلفه های کالبدی و جایگاه آنها در سیاستگذاری های معماری و شهری میباشد. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی بوده و با کمک پرسشنامه با 20 گویه در سه حوزه سلامت جسمی، روانی و اجتماعی، اطلاعات جمع آوری و با استفاده از نرم افزار SPSS جهت تحلیل داده ها و آزمون فرضیه ها، بهره گرفته شده است. نتایج بدست آمده به صحّت فرضیه ها دلالت داشت. نتایج حاصله، مبین آن است که از میان شاخصهای سلامت در مسکن، شاخص امنیت در هر سه حوزه سلامت، در اولویت ترجیحات ساکنان قرار دارد، همچنین، افراد به بعد"سلامت روانی" نسبت به دو بعد دیگر سلامت، توجه بیشتری داشته و به نظر میرسد این بعد از سلامت، در اولویت اول نیاز های آنان قرار دارد. از میان شاخصهای استخراج شده، مؤلفه های امنیت، چشم انداز، نور، آلودگی صوتی، نوری و بصری، فضای باز، اقلیم، بهداشت و فضای سبز علاوه بر لحاظ آنها در سیاستگذاری های محیط معماری، شدت و ضعف آنها در طراحی مسکن و مقوله سلامت، رابطه مستقیم با سیاستگذاری های محیط شهری دارد. نتایج حاصل از این پژوهش و آگاهی از شاخصهای سلامت در حیطه عمل معماران، طراحان و برنامه ریزان شهری به منظور سیاستگذاری های محیط معماری و شهری، موجب ارتقا کیفیت زندگی، سلامت اجتماعی یک جامعه به عنوان سرمایه اجتماعی و در نهایت توسعه پایدار شهر میگردد. Manuscript profile -
Article
3 - مقایسه تطبیقی رابطه میان نوع سکونتگاه و سطح خلاقیت دانشآموزان دبستانی دختر در نمونه های ویلایی و آپارتمانی شهر شیرازJournal of Innovation and Creativity in Human Science , Issue 2 , Year , Autumn 2021زمینه: پرورش، ارتقاء و جهتدهی به خلاقیت کودکان به دلیل قرارگیری در سن رشد دارای اهمیت است. فضاهای باز مسکونی، در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان، نقش منحصربهفردی دارند. به نظر میرسد که اینگونه فضاها بخش عمدهای از زمان و محیط زندگی روزمره ساکنان ازجمله ک Moreزمینه: پرورش، ارتقاء و جهتدهی به خلاقیت کودکان به دلیل قرارگیری در سن رشد دارای اهمیت است. فضاهای باز مسکونی، در برآورده ساختن نیازهای اجتماعی و فردی کودکان، نقش منحصربهفردی دارند. به نظر میرسد که اینگونه فضاها بخش عمدهای از زمان و محیط زندگی روزمره ساکنان ازجمله کودکان و نوجوانان را به خود اختصاص میدهند و ارتقاء کیفیت آن میتواند در سلامت و رشد قوای جسمی، تقویت تعاملات اجتماعی و همبستگی گروهی و حتی آموزش و رشد خلاقیت کودکان و نوجوانان مؤثر باشد. هدف: لذا هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر فضاهای سکونتی ویلایی و آپارتمانی در رشد خلاقیت کودکان است. روش: جامعه آماری پژوهش 140 کودک دختر بین 7-9 سال در سه دبستان، در سه موقعیت اجتماعی متفاوت در شهر شیراز است که بر اساس موقعیت قرارگیری محل سکونت دانشآموزآدانشآموزآآن در خانههای ویلایی و آپارتمانی و با استفاده از نمونهگیری خوشهای انتخابشدهاند. دادهها با استفاده از آزمون تفکر خلاق (فرم ب تورنس)، جمعآوری و با روش تحلیل واریانس و مقایسههای زوجی میانگینها تحلیلشده است. یافتهها: طبق یافتههای پژوهش حاضر نتایج بهدستآمده حاکی از آن است که تفاوت معناداری بین خلاقیت دانشآموزان دبستانی در دو گروه سکونتگاه ویلایی و آپارتمانی در دو فرضیه پیشنهادی وجود ندارد. نتیجهگیری: لذا کودکان ساکن در خانههای ویلایی و آپارتمانی از لحاظ چهار مؤلفه ابتکار، بسط، سیالی و انعطافپذیری تقریباً در یک سطح از خلاقیت قرار دارند. Manuscript profile -
Article
4 - Evaluating the Effect of Visual Quality of Windows' Fields of View, on Mental Health of Apartment Residents, Through the Recording of Brain WavesSpace Ontology International Journal , Issue 1 , Year , Winter 2023In contemporary urban and modern lifestyle, the house, as the dominant and most important living place, is an opportunity to get rid of the pressures and tensions of the outside world. Also, the house can be a space that compensates for the damages caused by urban life MoreIn contemporary urban and modern lifestyle, the house, as the dominant and most important living place, is an opportunity to get rid of the pressures and tensions of the outside world. Also, the house can be a space that compensates for the damages caused by urban life on the physical, mental and psychological aspects of the citizens. One of the solutions that are recommended to improve the health of residents in the home is to benefit from a good view through the window, especially in apartments where it is not possible to be in the natural environment and the window is the only opening of the house to the outside world. However, many of today's houses threaten the residents' health by limiting their field of view to windows with limited visibility. For this purpose, the present study examined the impact of visual quality through windows on the mental health of residents, with a quantitative method. Using the EMOTIV electroencephalography device, and the brain waves of the residents in two states, with and without windows by field of view were examined. The results of this study revealed that the effect of the optimal field of view on the brain is similar to the effects of mindfulness and will result in an increase in attention and improvement of the attitude and emotional processing of residents. Mindfulness, as a therapeutic and clinical method, is effective in increasing muscle relaxation and reducing anxiety and stress. Manuscript profile -
Article
5 - ارزیابی کارآمدی عملکردی فضا در معماری خانههای دوطرفساخت پهلوی اول شیراز (مطالعهموردی: خانههای رزمجو و مستغنی)Interdisciplinary studies in architecture and urbanism development , Issue 4 , Year , Autumn_Winter 2024از آنجایی که معماری پهلوی اول، سرفصل تازهای در ایجاد فضا است و تاکنون پژوهش اندکی در خانههای شیراز که واجد شرایط و معیارهای ارزشمند جهت حفاظت و الگوبرداری از معماری آنها هستند، انجام شده است؛ بر این اساس این پژوهش درصدد آن است تا به ارزیابی کارآمدی عملکردی فضا در معما Moreاز آنجایی که معماری پهلوی اول، سرفصل تازهای در ایجاد فضا است و تاکنون پژوهش اندکی در خانههای شیراز که واجد شرایط و معیارهای ارزشمند جهت حفاظت و الگوبرداری از معماری آنها هستند، انجام شده است؛ بر این اساس این پژوهش درصدد آن است تا به ارزیابی کارآمدی عملکردی فضا در معماری خانههای دوطرف-ساخت پهلوی اول شیراز بپردازد تا با بهبود کیفیت معماری مسکن بتواند به توسعه پایدار مسکن شهری دست یابد. لذا از بعد هدف، پژوهشی کاربردی و از بعد روش جمعآوری اطلاعات، پژوهشی توصیفی غیرآزمایشی از نوع پیمایشی و موردی است. بدین گونه که نخست با استفاده از منابع و اسناد کتابخانهای به بررسی مفهوم کارآمدی عملکردی فضا در معماری مسکونی پهلوی اول شیراز پرداخته شد و عوامل مؤثر بر آن استخراج گردید؛ سپس با ترسیم نمودارهای توجیهی، روابط فضایی موجود در خانههای انتخابی با استفاده از شیوه زندگی و نحو فضا مورد تحلیل قرار گرفت و سازمان فضایی خانهها از منظر نظامهای حرکتی، عرصهبندی و کارکردی بررسی گردید. در ادامه به رتبهبندی عوامل مؤثر بر کارآمدی عملکردی فضا در معماری مسکونی پهلوی اول شیراز بر اساس فرآیند تحلیل سلسهمراتبی پرداخته شد؛ سپس کارآمدی عملکردی فضا در معماری خانههای انتخابی ارزیابی گردید. نتایج بدستآمده گویای آن است که معیارهای احیای هویت و فرهنگ محلی، شکل و جهت قرارگیری بهینه توده-فضا، بومگرایی، رعایت سلسلهمراتب شکلی-فضایی، درونگرایی، برقراری امنیت و ایمنی، بهرهبرداری از نور و تهویه طبیعی، ارتباط با طبیعت و عناصر طبیعی، قابلیت دسترسیهای فیزیکی و بصری، تداوم سطح فعالیتهای انسانی، تناسب بین فضا، فرم و فعالیت، وجود فضاهای باز (عمومی)، بسته (خصوصی) و نیمهباز-بسته (نیمهعمومی-خصوصی)، رعایت تطبیقپذیری و انعطافپذیری، ایجاد تنوع و جذابیت و توجه به زیبایی و پرهیز از بیهودگی به ترتیب میزان اهمیت رتبهبندی گردیدهاند و نیز خانههای رزمجو و مستغنی به ترتیب دارای بیشترین نمود از عوامل مذکور و بهتبع بیشترین میزان کارآمدی عملکردی هستند. Manuscript profile -
Article
6 - بررسی عملکرد سازمان فضایی خانه های یک طرف ساخت پهلوی اول شیراز (مطالعه موردی: خانه ذاکری)Designing and Planning in Architecture and Urbanism , Issue 4 , Year , Summer 2024بیان مساله: این پژوهش درصدد آن است تا با استفاده از شیوه زندگی به عنوان وجه عینی مفهوم فرهنگ و پیکره¬بندی فضایی به تحلیل سازمان فضایی خانه انتخابی از منظر نظام¬های حرکتی، عرصه¬بندی و کارکردی بپردازد. اهمیت و ضرورت پژوهش: از آنجایی که تاکنون پژوهش اندکی در More
بیان مساله: این پژوهش درصدد آن است تا با استفاده از شیوه زندگی به عنوان وجه عینی مفهوم فرهنگ و پیکره¬بندی فضایی به تحلیل سازمان فضایی خانه انتخابی از منظر نظام¬های حرکتی، عرصه¬بندی و کارکردی بپردازد. اهمیت و ضرورت پژوهش: از آنجایی که تاکنون پژوهش اندکی در خانه¬های شیراز که واجد شرایط و معیارهای ارزشمند جهت حفاظت و الگوبرداری از معماری آنها هستند، انجام شده است تا با شناخت نسبتا جامعی از عملکرد سازمان فضایی خانه¬ها بتوان به نظام¬های فعالیتی و الگوهای رفتاری کاربران مختلف در آنها دست یافت؛ از این رو در نگرش موردی پژوهش، خانه ذاکری به عنوان نمونه موجود، جامع و حاوی اطلاعات درخوری از گونه یک¬طرف¬ساخت پهلوی اول شیراز انتخاب گردیده است. هدف و یا سوال اصلی تحقیق: هدف اصلی از انجام پژوهش، بررسی عملکرد سازمان فضایی خانه ذاکری شیراز است؛ بر این اساس این سؤال مطرح می¬شود که چگونه می¬توان به تحلیل سازمان فضایی خانه ذاکری شیراز از منظر نظام¬های حرکتی، عرصه¬بندی و کارکردی پرداخت؟ روش تحقیق: لذا پژوهش حاضر از بعد هدف، پژوهشی کاربردی و از بعد روش جمع¬آوری اطلاعات، پژوهشی توصیفی غیرآزمایشی از نوع پیمایشی و موردی است. مهم¬ترین یافته¬ها و نتیجه¬گیری تحقیق: در گونه یک¬طرف¬ساخت پهلوی اول شیراز با حذف عملکردی حیاط و تبدیل آن به یک فضای صرفا عبوری و نیز با حذف فضاهای رابط و راهروها موجب کاهش میزان عملکرد سازمان فضایی در معماری می¬گردد. بدین ترتیب در بررسی عملکرد سازمان فضایی خانه¬های یک¬طرف¬ساخت پهلوی اول شیراز، مؤلفه¬¬های «قابلیت دسترسی» و «انعطاف¬پذیری» در نظام حرکتی فضا، مؤلفه «نفوذپذیری» در نظام عرصه¬بندی فضا و مؤلفه¬¬های «هم¬پیوندی» و «یکپارچگی» در نظام کارکردی فضا به عنوان شاخص¬های مثبت با تاثیر افزاینده و نیز مؤلفه «میانگین عمق نسبی» در نظام عرصه¬بندی فضا و مؤلفه¬های «مرتبه¬نسبی» و «تفکیک» در نظام کارکردی فضا به عنوان شاخص¬های منفی با تاثیر کاهنده بر میزان عملکرد فضا محسوب می¬شوند.
Manuscript profile