مقدمه و هدف پژوهش: بازار تاریخی تبریز را می‌توان نمونۀ بارز از فرهنگ بومی ایران با ابعاد گسترۀ فرهنگی، معنایی همانند مکان و تاریخی در پژوهش حاضر بررسی نمود. هدف پژوهش حاضر، واکاوی و تفحص فرایند بُعد پدیدارشناسی معنای‌مکان در معماری بازار تاریخی تبریز به‌طریق رویکرد مطالعات فرهنگی برخوردار بوده که میزان ارزش معنایی مکان درآن محور موردکاوش قرار می‌دهد.روش پژوهش: نوشتار حاضر را می‌توان یک پژوهش از نوع توصیفی-تحلیلی عنوان کرد که در ابتدا بعد مکان را به‌منظور یک مفهوم معنایی از جنبۀ نظری در منابع کتابخانه‌ای موردمطالعه قرار داده و سپس درارتباط‌‌با ساختار آن؛ براساس مستندات مکتوب در ارائۀ یک تجزیه‌وتحلیل کیفی-کمی برخوردار داشته است.یافته‌ها: در بررسی مفهوم مکان و مؤلفه‌های فرهنگی تأثیرگذار در معنای مکان درصدد معرفی توانایی بازار تاریخی تبریز به‌عنوان نمادی از یک مکان واجدمعنا مبتنی‌بر پژوهش‌های صورت گرفته باتوجه به کتب، مقالات و اندیشه‌های صاحبان‌اندیشه متخصص به‌عمل‌آمده که در مواجهه‌با تجمیع ساختارفضایی دربرگیرندۀ فرایند مفاهیم و تداوم عملکردی ارج می‌نهد برخوردار می‌باشد.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش نشان داد بازار تاریخی تبریز به‌عنوان یک مکان معماری در تبیین ادراکات و تجربیات افراد دارای ابعاد معنایی ‌مکانی و مفهوم آن در برخورداری فرهنگ‌مند بودنشان از بُعد به‌وجودآمده از پدیدارشناسی معنای‌مکان موردتأکید است. طوری‌که، در تفحص به‌کارگیری از روش پدیدارشناسی ازاین جهت است که یکی از روش‌های پراستفاده در حوزة پژوهش کیفی و همچنین رویکرد کارآمد در مطالعات مربوط به فلسفۀ معماری و جُنبش پدیدارشناسی مکان درخورتوجه است. Manuscript profile

نظریه‌ی شهر خلّاق بر این موضوع دلالت دارد که شهرها واجد امکانات و ظرفیّت های بالقوه‌ای هستند که اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند به شکوفایی و رونق مجدّد حیات اقتصادی و اجتماعی شهرها منجر شوند. در این مقاله سعی شده است با استفاده از شاخص‌های منطبق با فرهنگ و تمدّن ایرانی‌–‌اسلامی حاکم بر شهرهای کشور، به رتبه‌بندی مناطق شش‌گانه ی شهر زنجان اقدام شود. برای این منظور، ابتدا به اولویّت‌بندی شاخص‌ها با استفاده از مدل تحلیل شبکه‌(ANP)‌اقدام شد که نتایج حاصل، مبیّن آن بود که شاخص انسانی و اجتماعی‌(315/0)، اقتصادی‌(133/0) و علمی و آموزشی‌(110/0) به ترتیب در اولویّت‌های اول تا سوم قرار دارند. سپس با استفاده از مدل TOPSIS به رتبه‌بندی مناطق مورد مطالعه اقدام گردید که نتایج حاصل از این مرحله از مطالعه نیز نشانگر آن بود که مناطق 3 و 4 از میزان خلّاقیّت بالا، مناطق 6 و 2 از میزان خلّاقیّت متوسّط و مناطق 5 و 1 از میزان خلّاقیّت پایینی برخوردار می‌باشند. Manuscript profile

کارکرد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بازارها منجر به شکل‌گیری پیوندهای عمیق در بین مردم و بازاریان و مشارکت گسترده آنها به منظور تداوم چرخه حیات بازار شده است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و نیز از نوع تحقیقات همبستگی و علی است. جامعه آماری این بازاریان فعال تشکیل داده که در مجموع 5500 نفر هستند. با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده 359 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه 869/0 به دست آمد. نتایج مدل تحلیل عاملی منجر به کاهش 25 متغیر به 10 متغیر در قالب 4 عامل اصلی یعنی آگاهی، رضایت‌مندی ، اعتماد و حس تعلق (هویت مکانی) شد که در مجموع 73/88 درصد از تغییرات واریانس مربوط به مشارکت بازاریان را تبیین نمودند. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد متغیر آگاهی با مقدار 598/0، رضایت مندی با 470/0، اعتماد با 456/0 و در نهایت حس تعلق مکانی با 389/0 توانایی تبیین 5/63 درصد از تغییرات کل واریانس مربوط به مشارکت بازاریان را دارند. در نهایت نتایج نشان داد که میزان مشارکت به ترتیب در راسته‌ها، مساجد و کاروانسراها بیش از سایر فضاهای بازار است بنابراین در راستای ادامه تداوم حیات بازار تاریخی تبریز پیشنهادهای در زمینه تقویت آگاهی و شناخت و تقویت احساسات تعلق مکانی ارائه شده است. Manuscript profile

نظریه‌ی شهر خلّاق بر این موضوع دلالت دارد که شهرها واجد امکانات و ظرفیّت های بالقوه‌ای هستند که اگر به درستی مورد استفاده قرار گیرند، می‌توانند به شکوفایی و رونق مجدّد حیات اقتصادی و اجتماعی شهرها منجر شوند. در این مقاله سعی شده است با استفاده از شاخص‌های منطبق با فرهنگ و تمدّن ایرانی‌–‌اسلامی حاکم بر شهرهای کشور، به رتبه‌بندی مناطق شش‌گانه ی شهر زنجان اقدام شود. برای این منظور، ابتدا به اولویّت‌بندی شاخص‌ها با استفاده از مدل تحلیل شبکه‌(ANP)‌اقدام شد که نتایج حاصل، مبیّن آن بود که شاخص انسانی و اجتماعی‌(315/0)، اقتصادی‌(133/0) و علمی و آموزشی‌(110/0) به ترتیب در اولویّت‌های اول تا سوم قرار دارند. سپس با استفاده از مدل TOPSIS به رتبه‌بندی مناطق مورد مطالعه اقدام گردید که نتایج حاصل از این مرحله از مطالعه نیز نشانگر آن بود که مناطق 3 و 4 از میزان خلّاقیّت بالا، مناطق 6 و 2 از میزان خلّاقیّت متوسّط و مناطق 5 و 1 از میزان خلّاقیّت پایینی برخوردار می‌باشند. Manuscript profile

کارکرد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بازارها منجر به شکل‌گیری پیوندهای عمیق در بین مردم و بازاریان و مشارکت گسترده آنها به منظور تداوم چرخه حیات بازار شده است. این تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از منظر روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و نیز از نوع تحقیقات همبستگی و علی است. جامعه آماری این بازاریان فعال تشکیل داده که در مجموع 5500 نفر هستند. با استفاده از فرمول کوکران و به روش تصادفی ساده 359 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید. پایایی پرسشنامه 869/0 به دست آمد. نتایج مدل تحلیل عاملی منجر به کاهش 25 متغیر به 10 متغیر در قالب 4 عامل اصلی یعنی آگاهی، رضایت‌مندی ، اعتماد و حس تعلق (هویت مکانی) شد که در مجموع 73/88 درصد از تغییرات واریانس مربوط به مشارکت بازاریان را تبیین نمودند. همچنین نتایج آزمون رگرسیون نشان داد متغیر آگاهی با مقدار 598/0، رضایت مندی با 470/0، اعتماد با 456/0 و در نهایت حس تعلق مکانی با 389/0 توانایی تبیین 5/63 درصد از تغییرات کل واریانس مربوط به مشارکت بازاریان را دارند. در نهایت نتایج نشان داد که میزان مشارکت به ترتیب در راسته‌ها، مساجد و کاروانسراها بیش از سایر فضاهای بازار است بنابراین در راستای ادامه تداوم حیات بازار تاریخی تبریز پیشنهادهای در زمینه تقویت آگاهی و شناخت و تقویت احساسات تعلق مکانی ارائه شده است. Manuscript profile

برای تعریف ماهیت یک چیز، باید درپی یافتن نوعی ارتباط یا ساختار باشیم که درمیان تعدادی از موقعیت‌های مرتبط به‌طور ثابت و لایتغیر باقی می‌ماند. هدف اصلی ازآن‌را می‌توان بُعد پدیدارشناسی، در بررسی، تحقیق و شناخت‌مستقیم و بی‌واسطۀ پدیده‌ها عنوان نمود. استقرار هویت هر عصر، معنای‌مکان خودرا دارا بوده است. گرچه الحاقی در برخورد با جُنبشی رُخ دهد فعل‌وانفعالاتی توصیف می‌گردد. به‌طورخاص، مجموعۀ بازار تاریخی تبریز را می‌توان یک چارچوب رسا و گران‌مایه با ویژگی و خصوصیات بی‌همتا همچون هنر، معماری و مملو از زیبایی بی‌مانند درتبیین توسعۀ پایدار از دیرباز تابه‌امروز درجهت معنای‌مکان، دارای هویت‌واحد، هویدا داشت. علی‌هذا هدف پژوهش حاضر، کاوش و تجزیه‌وتحلیل معنای‌‌مکان در معماری بازار تاریخی تبریز باتوجه‌به رویکرد مطالعات فرهنگی، در آفرینش یک راهبرد معنای مفهومی افزون‌بر بینش فرانمون‌های مستتر معنایی، می‌باشد. تحقیق حاضر را می‌توان به‌روش اجرایی تحقیق توصیفی-تحلیلی توصیف نمود؛ و برپایۀ مستندات مکتوب در پدیدارکردن یک راهبرد با واکاوی کیفی-کمی بهره‌مند می‌باشد. یافته‌های پژوهش نمایان‌گر آن است‌که مجموعۀ بازار تاریخی تبریز در پیوست بقاء معنای‌مکان به‌مانند ابعاد معنای در معماری مجموعه افزون‌بر نمود آمیخته و هویت‌واحد، درآن پدیده است. به‌طورخاص، شهر تبریز و مجموعۀ بازار تاریخی تبریز دارای یک همبستگی و فرنایش بوطیقای فضا (عطف به مکان)، در معماری بی‌مثال همزادگونه با تبیینات معنای‌مکان در نهان خود حائز هویت‌‌مندی به‌حساب می‌آید. درنتیجه، دراین تحقیق برآنیم مجموعۀ بازار تاریخی تبریز چه به‌مثابۀ معنای‌مکان در معماری آن، چه بن‌مایۀ سرمایۀ اجتماعی-فرهنگی-اقتصادی-سیاسی و چه به‌جهت پایداری بدید درخورتوجه و دل‌بستگی ماندگاری در سطوح جهانی منظور می‌گردد. Manuscript profile

سطوح آزاد از نیازهای معماری معاصر محسوب می‌شود؛ ظهور این سطوح سبب شد تا اسلوب بکاررفته در ساختار گره‌های استفاده شده در معماری اسلامی با آن همخوان نباشند. زیرا گسترش‌پذیری سطوح آزاد به صورت غیرمنتظم و سه‌بعدی بوده، اما گره‌ها در اصول ساختاری سنتی‌شان به صورت دو بعدی گسترش می‌یافتند. از آنجا که گره‌چینی یکی از تزئینات اصیل و هویت‌بخش در معماری جهان اسلام است؛ یافتن راهبرد انتقال گره بر سطوح آزاد بر مبنای اصالت تاریخی برای هویت‌بخشی معماری معاصر و توسعه دستاورد‌های معماری گذشته لازم و ضروری است. معمار ایرانی تلاش کرده تا با کشف ویژگی‌های هندسی گنبد و گره این دو عنصر را با یکدیگر مطابقت دهد و برای اینکار راهکار‌های متنوعی را طراحی کرده است. این تحقیق از نوع تحقیق های کیفی است که با انتخاب و مطالعه گره های های بکار رفته در دو نمونه از گنبدهای ایرانی با روش توصیفی-تحلیلی کار شده است تا به به این پرسش پاسخ دهد: چگونه می‌توان اصول هندسی گره بکار رفته در سطوح گنبدهای معماری ایرانی-اسلامی را در سطوح آزاد معماری معاصر بکار گرفت؟ یافته های تحقیق نشان می دهد: یکی از راهکارهای انتقال گره به سطح گنبد، تعمیم بر شبکه‌ای مبتنی بر قسمت‌های شعاعی ترکین بود، انتقال گره‌ها به این شبکه در گنبدها سبب شکل‌گیری تجانس همسان‌گرد می‌شود. از آنجا که مدل توپولوژیک سطوح آزاد مبتنی بر خطوط نربز (NURBS) است، امکان گسسته سازی و تعریف شبکه‌ای از نقاط را بر روی آن به وجود می‌آورد که بکارگیری تبدیل تجانس ناهمسان‌گرد برای انتقال گره را ممکن می‌سازد. Manuscript profile